Ο Νέρων έμεινε στην ιστορία ως παρανοϊκός και πυρομανής. Πολλές ανακρίβειες γράφτηκαν γι’ αυτόν από ιστορικούς που έζησαν πολλά χρόνια μετά από αυτόν και επηρεάστηκαν από το αρνητικό κλίμα που υπήρχε.
Η γέννηση ενός αυτοκράτορα
Το όνομά του ήταν Λούκιος Δομίτιος Αηνόβαρβος. Γεννήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 37 μ.Χ., μοναχογιός της Ιουλίας Αγριππίνας της Νεότερης, δισέγγονης του Οκταβιανού Αυγούστου, κόρης του στρατηγού Γερμανικού και αδερφής του Καλιγούλα, και του ύπατου του Καλιγούλα, Γναίου Δομίτιου Αηνόβαρβου, που καταγόταν από τον Αύγουστο και τον Μάρκο Αντώνιο. Ο πατέρας του πέθανε όταν ήταν τριών ετών.
Δεν προοριζόταν για ανώτατα αξιώματα, καθώς ο Καλιγούλας αναμενόταν να αποκτήσει δικό του αρσενικό απόγονο. Δολοφονήθηκε, όμως, και αυτοκράτορας έγινε ο θείος του, Κλαύδιος. Η Ιουλία Αγριππίνα παντρεύτηκε τον Κλαύδιο, που υιοθέτησε τον Λούκιο, τον ονόμασε Νέρων Κλαύδιο Καίσαρ Δρούσο και πιθανό διάδοχο, αν και είχε έναν γιο, τον Βρεττανικό. Το 51 μ.Χ., σε ηλικίας 14 ετών, κηρύχθηκε ενήλικος και έγινε ανθύπατος. Στα 15 του η Σύγκλητος του επέτρεψε να δικάζει σοβαρές υποθέσεις. Το 53 μ.Χ. και σε ηλικία 16 ετών, με εντολή του Κλαυδίου, παντρεύτηκε την κόρη του, Κλαυδία Οκταβία.
Η Αγριππίνα έπεισε τον αυτοκράτορα σύζυγό της να παραβλέψει τον γιο του και να χρήσει διάδοχο τον Νέρωνα. Το 54 μ.Χ. ο Κλαύδιος δολοφονείται, πιθανόν δηλητηριασμένος από την Αγριππίνα. Ο Νέρων χρειαζόταν την έγκριση της Πραιτοριανής Φρουράς για να γίνει αυτοκράτορας. Η Αγριππίνα συνεργάστηκε με τον «praefectus praetorio» Αφράνιο Βούρρο, που έπεισε τη φρουρά και οι υποστηρικτές του νόμιμου διαδόχου αιφνιδιασμένοι δεν αντέδρασαν. Στις 13 Οκτωβρίου 54 μ.Χ. ο Νέρων έγινε ο νεότερος αυτοκράτορας σε ηλικία 17 χρονών.
Νέρων και Αγριππίνα
Ο Νέρων δεν ήθελε να γίνει αυτοκράτορας αλλά καλλιτέχνης. Με χαρακτηριστική, όμως, ωριμότητα για την ηλικία του, κατανόησε από την αρχή της διακυβέρνησής του ότι η μητέρα του στο παλάτι προκαλούσε. Για να την απομακρύνει, της έδωσε τον τίτλο της «Καλύτερης των μητέρων». Εκείνη συνωμότησε με τον προγονό της και μερικούς αριστοκράτες εναντίον του.
Μετά τον θάνατο του Βρετανικού το 55 μ.Χ. η Αγριππίνα συνωμότησε με αφορμή την απομάκρυνση του Νέρωνα από την Οκταβία και την σχέση με την Ακταία. Όταν πήρε δημόσια το μέρος της Οκταβίας, αναγκάστηκε να διατάξει την θανάτωσή της με πνιγμό. Μετά την αποτυχημένη απόπειρα η Αγριππίνα κατάλαβε ότι κινδύνευε και πήγε στο ανάκτορό της, όπου εστάλησαν οι εκτελεστές και το 59 μ.Χ. δολοφονείται.
Ο Νέρων στη διακυβέρνηση
Τον πρώτο χρόνο η Σύγκλητος εντυπωσιάστηκε από την δημοτικότητά του και του έδωσε τον τίτλο του «Πατέρα του ρωμαϊκού λαού». Φήμες λένε ότι χειριζόταν το λαό για να εδραιωθεί.
Αφαίρεσε προνόμια συγκλητικών, έδωσε δωρεάν ζώα και εκτάσεις σε φτωχούς, μείωσε την φορολογία, εξέδωσε διατάξεις για την προστασία δούλων και απελεύθερων, κατάργησε τις μονομαχίες και κατηγορήθηκε πως στερεί τα θεάματα που τονίζουν την αρρενωπότητα. Δεν έκανε κανέναν επεκτατικό πόλεμο. Αντίθετα καταπνίγηκαν εξεγέρσεις και υπογράφηκε ειρήνη με τους Πάρθους.
Τείνει να καταργηθεί και η θανατική ποινή. Όταν δεν μπορούσε να ακυρωθεί μια εκτέλεση, αναβαλλόταν για τόσο καιρό, ώστε ο καταδικασμένος να πεθάνει από γεράματα. Ωστόσο, το 61 μ.Χ. η αριστοκρατία τον εξανάγκασε να υπογράψει την εκτέλεση 400 δούλων, με τον ίδιο να λέει: «Μα γιατί μου μάθατε να γράφω;».
Το 62 μ.Χ. θέσπισε ένα δημόσιο ταμείο για την βοήθεια των φτωχών, δίνοντας εξήντα εκατομμύρια χρυσά νομίσματα τον χρόνο από την προσωπική του περιουσία. Κατηγορήθηκε ότι εξόντωσε τους πλουσιότερους γαιοκτήμονες της Αφρικής για να καρπωθεί τις περιουσίες τους. Η ύπαρξη, όμως, κρατικών κτημάτων στην Αφρική μας δείχνει ότι η γη δόθηκε σε ακτήμονες.
Θέσπισε και μέτρα για τις υιοθεσίες. Ελεγχόταν η αυθεντικότητα καθεμίας, διπλασιάστηκαν οι παροχές στους αληθινούς υιοθετούντες και τιμωρούνταν βαριά όσοι υιοθετούσαν με πλαστά στοιχεία.
Οι γάμοι του Νέρωνα
Ο γάμος του με την Κλαυδία έγινε από πολιτικό συμφέρον και κανείς τους δεν ήταν πιστός. Ο γάμος με την Οκταβία ήταν επίσης αποτυχημένος, αφού η Οκταβία συμμετείχε με την Αγριππίνα στη συνωμοσία του Σύλλα, που εξορίστηκε στη Μασσαλία. Ο Νέρων διώχνει την Οκταβία και παντρεύεται την Ποππαία Σαβίνα το 62 μ.Χ. Την ημέρα του γάμου τους, η Οκταβία καταριέται δημόσια τον Νέρωνα. Έπρεπε να εκτελεστεί αμέσως, αλλά διατάχθηκε να εξοριστεί. Αποπλάνησε την συνοδεία της με σκοπό νέα συνωμοσία κι έτσι διατάχθηκε να αυτοκτονήσει. Η κοινή γνώμη ήθελε, επίσης, την εκτέλεση του Σύλλα και της Αγριππίνας. Ο Σύλλας διατάχθηκε να αυτοκτονήσει και η Αγριππίνα δολοφονήθηκε.
Ο Νέρων κατηγορήθηκε ότι το 65 μ.Χ. ξυλοκόπησε μέχρι θανάτου την εγκυμονούσα Ποππαία Σαβίνα. Σύμφωνα με μελέτες, το πιθανότερο είναι να πέθανε από επιπλοκές της εγκυμοσύνης ή να ευθύνονται οι συγκλητικοί που φοβήθηκαν ένα απόγονο του Νέρωνα. Ο ίδιος μετά τον θάνατό της έπεσε σε βαριά θλίψη, διέταξε την μεταφορά της σωρού στο Μαυσωλείο του Αυγούστου, όπου έκανε προσφορές που συνηθίζονταν μόνο σε θεούς. Ο 4ος γάμος του το 67 μ.Χ. λέγεται πως έγινε με ένα νεαρό αγόρι, τον Σπόρο, που πίστευε ότι της έμοιαζε. Γι’ άλλους, ο Σπόρος ήταν εραστής του και πριν τον παντρευτεί, τον ευνούχισε.
Μεταξύ Ποππαίας Σαβίνας και Σπόρου υπήρξε ο γάμος με την Στατιλία Μεσσαλίνα, η οποία είχε ήδη γίνει ερωμένη του το 65 μ.Χ. Το 66 μ.Χ. αυτοκτόνησε ο σύζύγος της και ο Νέρων την παντρεύτηκε. Ήταν πνευματώδης, αλλά όχι όσο φανταχτερή ήταν η προηγούμενη σύζυγος. Επέζησε της πτώσης του Νέρωνα και ο Όθων (πρώην σύζυγος της Ποππαίας Σαβίνας) υποσχέθηκε να την παντρευτεί πριν αυτοκτονήσει το 69 μ.Χ.
Η μεγάλη πυρκαγιά
Η Ρώμη χαρακτηριζόταν από πολεοδομική αναρχία, με ξύλινα κυρίως κτίρια και στενούς δρόμους. Η κατάσταση ευνοούσε την εξάπλωση των πυρκαγιών. Μία τέτοια ξεκίνησε την νύχτα της 18ης προς 19η Ιουλίου το 64 μ.Χ. Εκδηλώθηκε στο κέντρο της πόλης, στην εμπορική συνοικία προς τον τεράστιο ιππόδρομο της Ρώμης, Circus Maximus, όπου υπήρχαν πολλά καταστήματα με εύφλεκτα υλικά. Σε συνδυασμό με τον δυνατό άνεμο, η φωτιά εξαπλώθηκε ταχύτατα. 6 μέρες μετά τέθηκε προσωρινά υπό έλεγχο, αλλά αναζωπυρώθηκε και συνέχισε να καίει για ακόμα 3 καταστρέφοντας συνολικά τα 2/3 της πόλης. Μέσα στον πανικό, οργανωμένες ομάδες εξάπλωναν την φωτιά, εμπόδιζαν την πυρόσβεση, έμπαιναν στα καμένα σπίτια κι έκλεβαν.
Οι Σουητώνιος και Δίων Κάσσιος έγραψαν ότι κατά την διάρκεια της πυρκαγιάς ο Νέρων βρισκόταν στον ανάκτορο του στον Παλατινό λόφο κι έπαιζε λύρα. Ο Νέρων, όμως, βρισκόταν στην γενέτειρά του, το Άντιο, 50 χιλιόμετρα νότια της Ρώμης. Ειδοποιήθηκε 4 μέρες μετά, επέστρεψε εσπευσμένα και φιλοξένησε πολλούς πυρόπληκτους στα ανάκτορα του. Βάσιμες υποψίες αναφέρουν ότι ο δρόμος Ρώμης – Αντίου είχε μπλοκαριστεί για να μην ειδοποιηθεί εγκαίρως.
Μετά από ανακρίσεις βρέθηκε πως τα άτομα που είχαν συλληφθεί με πυρσούς ήταν απεσταλμένοι του Παύλου και του Σενέκα, συμβούλων του Νέρωνα. Ένα χρόνο μετά τη φωτιά, το 65 μ.Χ. ο Σενέκας διατάχθηκε να αυτοκτονήσει και ξεκίνησαν οι διώξεις των χριστιανών. Στις μέρες μας αμφισβητείται ότι ο Νέρων εγκαινίασε τον πρώτο χριστιανικό διωγμό.
Μελέτες απέδειξαν ότι η πυρκαγιά ήταν τυχαίο γεγονός που προκλήθηκε από μεθυσμένους ταξιδιώτες. Με την αφόρητη ζέστη και υγρασία η πυρκαγιά ευνοήθηκε.
Ο Νέρων κατασκεύασε καινούρια κτίρια, πέτρινα και μαρμάρινα, και άνοιξε μεγάλους δρόμους. Επέβαλε δια νόμου το σοβάτισμα και τις αποστάσεις μεταξύ των σπιτιών με στόχο να αποτραπούν παρόμοια συμβάντα. Έχτισε, όμως, και ένα δικό του πολυτελέστατο ανάκτορο, το Domus Aurea (Χρυσούν Μέγαρον).
Η αρχή του τέλους
Με τα χρέη λόγω ανοικοδόμησης στα ύψη ο Νέρων επιβάλει υψηλή φορολογία στις επαρχίες που φυσικά επαναστάτησαν. Το 68 μ.Χ. με αρχηγούς τον διοικητή της Ισπανίας Γάλβα, τον Όθωνα και τον Βιτέλλιο βάδισαν κατά της Ρώμης, ενωμένοι με τον Τιγκελλίνους και τον Νυμφίδιους Σαβίνους από την Πραιτοριανή Φρουρά. Ένας αυλικός είπε στον Νέρωνα ότι επαναστάτησαν όλοι οι διοικητές του και χωρίς να το ερευνήσει, αρχικά σκέφτηκε να παραιτηθεί και να ασχοληθεί με τις τέχνες. Αποφάσισε, όμως, να αυτοκτονήσει, για να αποφύγει τον ατιμωτικό θάνατο. Έψαχνε κάποιον για να τον βοηθήσει, αλλά όλοι είχαν εγκαταλείψει τις θέσεις τους. Βρίσκει τελικά τον πιστό του γραμματέα, Επαφρόδιτο. Τα τελευταία του λόγια ήταν: «Τι καλλιτέχνης πεθαίνει με μένα!». Ήταν 9 Ιουνίου 68 μ.Χ. και ο Νέρων 31 ετών.
Μετά θάνατον η Σύγκλητος τον ανακήρυξε δημόσιο κίνδυνο κι έχρισε αυτοκράτορα τον Γάλβα. Ο λαός, που αγαπούσε τον Νέρωνα, εξεγέρθηκε και λίγους μήνες μετά ο Γάλβας δολοφονήθηκε.
Η σορός του Νέρωνα θα έπρεπε να ενταφιαστεί χωρίς τιμές, αφού ήταν έκπτωτος. Φοβούμενοι, όμως, την οργή του λαού, τον κήδεψαν μεγαλοπρεπώς. Ακόμα και 30 χρόνια μετά τον θάνατό του, ο λαός πήγαινε να στολίσει τον τάφο του.
Δυο κατοπινοί αυτοκράτορες, ο Μάρκος Σάλβιος Όθων και ο Βιτέλλιος Γερμανικός, αναφέρονταν στον Νέρωνα για να κερδίσουν λαϊκή στήριξη. Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ότι ο Νέρων ήταν από τα πιο παρεξηγημένα και σκοπίμως διαστρεβλωμένα ιστορικά πρόσωπα.
Η βασιλεία του Νέρωνα μέσα από το ντοκιμαντέρ του Channel 5:
Για το άρθρο αυτό χρησιμοποιήθηκαν πηγές από:
Νέρων, Αναρτήθηκε από: https://el.wikipedia.org/ Τελευταία πρόσβαση 30-11-2019
Δεληγιάννης, Π. (2013). Νέρων: Η ιστορική στρέβλωση μιας σημαντικής μορφής. Αναρτήθηκε από: https://periklisdeligiannis.wordpress.com/ Τελευταία πρόσβαση 30-11-2019
Τζίμα, Αθ. Αναρτήθηκε από: https://www.mixanitouxronou.gr/ Τελευταία πρόσβαση 30-11-2019
Αλήθεια ή αρχαία fake news; Ίσως ο Νέρων να μην ήταν τόσο κακός όσο νομίζουμε. Αναρτήθηκε από: https://www.huffingtonpost.gr/ Τελευταία πρόσβαση 30-11-2019
Έκαψε πράγματι ο Νέρωνας τη Ρώμη για να κατηγορήσει τους χριστιανούς; (2019). Ανακτήθηκε από: https://www.newsbeast.gr Τελευταία πρόσβαση 2-12-2019
Νέρωνας – Ο λαοφιλής και φιλέλληνας αυτοκράτορας που κατασυκοφαντήθηκε από τους χριστιανούς. (2014). Ανακτήθηκε από: https://www.pare-dose.net/ Τελευταία πρόσβαση 30-11-2019
Κοσμά, Αλ. (2016). Η καλλιτεχνική φλέβα του Νέρωνα. Αναρτήθηκε από : https://www.dw.com/ Τελευταία πρόσβαση 30-11-2019
Τελικά ποιος έκαψε τη Ρώμη; Ο Νέρωνας ή οι συγκλητικοί με τον Παύλο; (2014). Ανακτήθηκε από: https://advictoriampopuli.wordpress.com/ Τελευταία πρόσβαση 30-11-2019
68: Σαν σήμερα πεθαίνει ο Ρωμαίος αυτοκράτορας, Νέρωνας (2018). Ανακτήθηκε από: https://cretablog.gr/ Τελευταία πρόσβαση 2-12-2019
Νέρωνας – Ένας αυτοκράτορας μεταξύ ιστορίας και τερατολογίας. (2018). Ανακτήθηκε από: http://www.katiousa.gr/ Τελευταία πρόσβαση 2-12-20
