Η Ντιάν Άρμπους ήταν Αμερικανίδα φωτογράφος. Υπήρξε μια από τις διασημότερες και σημαντικότερες γυναίκες φωτογράφους και η πρώτη που εξέθεσε τα έργα της στη Μπιενάλε της Βενετίας. Η επιλογή της, αλλά και η ανάγκη της να φωτογραφίζει ό,τι ήταν καταδικασμένο να μείνει στο σκοτάδι και στο περιθώριο, υπήρξε σταθμός για την τέχνη της φωτογραφίας. Για την εποχή της η Ντιάν Άρμπους ήταν μια πρωτοποριακή και εμπνευσμένη γυναίκα καλλιτέχνης. Για την εποχή μας είναι ένα ακόμη σπουδαίο βήμα που έγινε τότε για να βαδίσουμε στον δρόμο του ρεαλισμού στην τέχνη της φωτογραφίας.
Η αρχή
Η Ντιάν Άρμπους γεννήθηκε στις 14 Μαρτίου του 1923 στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης. Ήταν ένα από τα τρία παιδιά της οικογένειας Νεμέροβ, εβραϊκής καταγωγής με μεγάλη περιουσία. Ήταν ένα μοναχικό, ευφυές παιδί με ιδιαίτερες καλλιτεχνικές δεξιότητες. Μεγάλωσε μέσα στην τέχνη και την πνευματική καλλιέργεια αφού και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς της ήταν καλλιτέχνες. Ο πατέρας της ήταν ζωγράφος, ο αδερφός της ποιητής και η αδελφή της γλύπτρια. Σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών γνώρισε τον έρωτα της ζωής της, τον Άλλαν Άρμπους. Στα δεκαοχτώ της χρόνια τον παντρεύτηκε, αψηφώντας την αντίθετη άποψη της οικογένειάς της αλλά και την ευκαιρία να πάει στο πανεπιστήμιο. Εκείνος ήταν η αφορμή να ασχοληθεί με την φωτογραφία, καθώς ο ίδιος ήταν φωτογράφος του αμερικάνικου στρατού. Υπήρξε ο μέντοράς της. Την μύησε στον κόσμο της φωτογραφίας χαρίζοντάς της μάλιστα την πρώτη της φωτογραφική μηχανή.
Οι σπουδές φωτογραφίας
Μπορεί τα πρώτα μαθήματα της Ντιάν Άρμπους να ήταν στο σκοτεινό δωμάτιο του σπιτιού της από τον σύζυγό της αλλά δεν έμεινε εκεί. Το μεγάλο της ενδιαφέρον για τη φωτογραφία την οδήγησε στο να παρακολουθήσει μαθήματα κοντά στη σπουδαία φωτογράφο Μπερενίς Άμποτ. Επισκεπτόταν επίσης την γκαλερί Άλφρεντ Στίγκλιτζ και μελετούσε το έργο σημαντικών φωτογράφων εκεί. Συνέχισε τη μελέτη πάνω στην τέχνη της με μαθήματα από τον Αλεξέι Μπρόντοβιτς, καλλιτεχνικού διευθυντή στο περιοδικό μόδας Χάρπερς Μπαζάρ αλλά και την Λιζέτ Μόντελ. Φαίνεται πως εκείνη ήταν που της άνοιξε τους ορίζοντες για τη φωτογραφία του δρόμου, καθώς η Μόντελ ήταν αυθεντία σε αυτό.
Το 1963 η Ντιάν Άρμπους θα κερδίσει μια υποτροφία από το ίδρυμα Guggenheim και θα συνεχίσει έτσι τις σπουδές της ενώ το 1967 το ίδιο ίδρυμα θα της ανανεώσει την υποτροφία. Την ίδια χρονιά η Άρμπους θα λάβει μέρος σε μια έκθεση-σταθμό για την τέχνη της φωτογραφίας, στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Νέας Υόρκης και θα ξεχωρίσει. Ο Τζόν Σαρκόφσκι, ο διευθυντής του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης παρουσίασε την Ντιάν Άρμπους ως μια από τις τρεις πιο αντιπροσωπευτικούς σύγχρονους φωτογράφους της εποχής. Ο κόσμος της φωτογραφίας έχει ανοίξει διάπλατα πια τις πόρτες του για εκείνη. Ήδη πολύ νωρίτερα μεγάλα περιοδικά όπως το Esquire, το Harper’s Bazaar και το Sunday Times Magazine της ζητούν συνεργία.
Η φωτογραφία του δρόμου
Η Ντιάν Άρμπους ήδη στα τριάντα της χρόνια ήταν διάσημη και ξεχωριστή φωτογράφος. Με τον σύζυγό της Άλλαν Άρμπους είχαν ανοίξει ένα στούντιο φωτογραφίας μόδας που το διηύθυνε καλλιτεχνικά η ίδια. Φωτογράφιζε την ομορφιά και τη λάμψη, δούλευε και κινούνταν στον κόσμο της υψηλής κοινωνίας. Η φαινομενική τελειότητα ήταν ο κόσμος που έπρεπε να αποτυπώσει με το φακό της. Ήταν όμως κάτι που εκείνη απεχθανόταν. Όταν αποφάσισε να στραφεί στην φωτογραφία του δρόμου που την ενδιέφερε βαθιά, ο σύζυγός της διαφώνησε. Εκείνη ζήτησε διαζύγιο και ελεύθερη πια από κάθε τι συμβατικό στη ζωή της επιδόθηκε με πάθος στη φωτογραφία που αποτύπωνε το πραγματικό και το καθημερινό.
Κάθε τι φαινομενικά παράξενο, ασυνήθιστο, άσχημο και περιθωριακό τη μάγευε. Οι άνθρωποι με σωματικές και διανοητικές ιδιαιτερότητες, οι μορφές του αθέατου κόσμου, οι παραιτημένοι και ξεχασμένοι της ζωής έγιναν οι πρωταγωνιστές των «κλικ» της. Η απουσία της συμβατικής ομορφιάς έμοιαζε να είναι το ζητούμενο στις φωτογραφίες της. Ίσως η δίκη της κατάθλιψη απ’ την οποία έπασχε ήταν πιο συμβατή με τον περίεργο και σκοτεινό κόσμο που φωτογράφιζε. Η Ντίαν Άρμπους αυτοκτόνησε τον Ιούλιο του 1971, στα σαράντα οχτώ της χρόνια κόβοντας τις φλέβες της, αφού είχε πάρει ισχυρή δόση βαρβιτουρικών.
Η σημαντική Ντίαν Άρμπους
Η Ντίαν Άρμπους αποτέλεσε αντιπροσωπευτική περίπτωση καλλιτέχνη που συνέβαλλε στην αλλαγή θεώρησης των πραγμάτων μέσα από την τέχνη. Με ματιά παρατηρητική αναζητά το αυθεντικό στη ζωή. Σταματά να φωτίζει και να δείχνει την φτιαχτή ομορφιά, και κατηγορήθηκε για την απουσία αυτής της ομορφιάς. Άνθρωποι ανάπηροι, δύσμορφοι, τραβεστί, νάνοι, γίγαντες, παραμορφωμένοι, τρόφιμοι ψυχιατρείων και κάθε άλλη μορφή, σκοτεινή ή παράξενη, έγιναν τα πορτρέτα της. Το τραύμα και η διαφορετικότητα ενέπνεαν και πάθιαζαν την Άρμπους. Έβγαινε στους δρόμους της Νέας Υόρκης και «αιχμαλώτιζε» την γυμνή και παράξενη πλευρά της πόλης. Σε πάρκα, ιδρύματα, γηροκομεία, τσίρκο, θέατρα, καταυλισμούς, πλησίαζε και συναναστρεφόταν τα «μοντέλα» της.
Η ίδια είχε πει πως λάτρευε τα φρικιά που φωτογράφιζε, της προκαλούσαν έξαψη και μια περίεργη αίσθηση ντροπής και δέους μαζί. Το βιβλίο της «Aperture monograph» για την τέχνη της φωτογραφίας έχει κάνει ρεκόρ πωλήσεων. Το ταλέντο της και το πάθος της για τη φωτογραφία ευτυχώς έγιναν ο δρόμος για τους μελλοντικούς φωτογράφους που θέλησαν να αναδείξουν και την άλλη πλευρά της «ομορφιάς».
Ακολουθεί βίντεο με ρεπορτάζ απο την Έκθεση με έργα της Ντιάν Άρμπους το 2019 στο Λονδίνο:
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν στο άρθρο:
- Ντίαν Άρμπους – Φωτογράφος. Ανάκτηση από:Photographyinfo.gr (Τελευταία Σύνδεση 10/03/2022)
- Diane Arbus: Η φωτογράφος που αποθέωσε τη διαφορετικότητα. Ανάκτηση από:Bovary. gr.(Τελευταία Σύνδεση 10/03/2022)
