
And school’s out early and soon we’ll be learning
And the lesson today is how to die.
(μτφρ. Και το σχολείο τελειώνει νωρίς σήμερα και σύντομα θα μάθουμε
Και το μάθημα σήμερα είναι πώς να πεθάνεις).
Advertising
Απόσπασμα από το τραγούδι του συγκροτήματος «The Boomtown Rats» με τίτλο «I don’t like Mondays».
«Δε μου αρέσουν οι Δευτέρες», «με απέβαλαν», «με απέρριψε η κοπέλα που θέλω», «οι καθηγητές έχουν συνομωτίσει εναντίον μου». Αυτές οι φράσεις ανήκουν σε δράστες επιθέσεων σε σχολεία και πανεπιστήμια των ΗΠΑ και χρησιμοποιήθηκαν από τους ίδιους ως αιτιολογία για το έγκλημά τους. Παρόλο που έχει σημειωθεί μεγάλος αριθμός σχολικών επιθέσεων στη συγκεκριμένη χώρα, κάθε μία αποτελεί ιδιαίτερη περίπτωση, τόσο λόγω των συνθηκών κάτω από τις οποίες συνέβη, όσο και λόγω των κινήτρων του αντίστοιχου δράστη. Με αφορμή το προηγούμενο αφιέρωμα στην επίθεση δύο μαθητών στο λύκειο Κολουμπάιν, στο παρόν άρθρο παρουσιάζονται μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις επιθέσεων σε αμερικανικά εκπαιδευτικά ιδρύματα.
Θα γίνω επαγγελματίας δράστης σχολικών επιθέσεων
Η φράση αυτή λέγεται ότι αναρτήθηκε σε λογαριασμό του στο YouTube από τον ίδιο τον Nicolas Cruz πέντε μήνες πριν την επίθεση του στο λύκειο Stoneman Douglas στο Πάρκλαντ της Φλόριντα. Συγκεκριμένα, στις 14 Φεβρουαρίου 2018, ο 19χρονος μπήκε στο σχολείο και άρχισε να πυροβολεί αδιακρίτως, σκοτώνοντας 17 άτομα και τραυματίζοντας άλλα 14. Η επιλογή του σχολείου δεν ήταν τυχαία, αφού ο Cruz είχε αποβληθεί από εκεί το περασμένο έτος, λόγω της βίαιης συμπεριφοράς του απέναντι στον πρώην σύντροφο της τότε κοπέλας του. Η αποβολή δεν ήταν άγνωστη εμπειρία για το δράστη, καθώς – σύμφωνα με μαρτυρία συμμαθητή του – κατά τη διάρκεια των σχολικών του χρόνων είχε αποβληθεί από δύο ιδιωτικά σχολεία.

Φαίνεται πως ο Cruz αντιμετώπιζε ψυχολογικά προβλήματα και για κάποιο χρονικό διάστημα επισκεπτόταν μία ψυχιατρική κλινική που του χορηγούσε φαρμακευτική αγωγή. Είχε διακόψει, όμως, αυτές τις επισκέψεις περίπου ένα χρόνο πριν την επίθεση. Την ψυχολογική του κατάσταση επιβάρυνε και ο θάνατος της θετής του μητέρας (ο Nicolas και ο αδερφός του, Zachary, είναι υιοθετημένοι), Lynda Cruz, το Νοέμβριο του 2017. Έχοντας ήδη – από το 2004 – χάσει το θετό του πατέρα, ο χαμός της μητέρας του τον οδήγησε σε κατάθλιψη. Παράλληλα, ο δράστης εξέφραζε και ένα βίαιο εαυτό, κακοποιώντας την κοπέλα του και ανεβάζοντας φωτογραφίες με όπλα, ενώ πολλοί γνωστοί του λένε ότι του άρεσε να σκοτώνει ζώα. Οι καθηγητές του, αντιθέτως, έχουν ανάμεικτες εντυπώσεις για εκείνον. Κάποιοι μιλούν για ένα ήσυχο, μοναχικό παιδί, ενώ άλλοι κάνουν λόγο για ένα προβληματικό μαθητή που δε μπορούσαν να βρουν τρόπο να τον χειριστούν.
Ο Nicolas Cruz συνελήφθη μετά την επίθεση και κατηγορείται για τη δολοφονία 17 ατόμων εκ προθέσεως. Ο ίδιος έχει δηλώσει την πρόθεσή του να παραχωρήσει την κληρονομιά (ύψους περίπου ενός εκατομμυρίου δολαρίων) που του άφησε η μητέρα του στις οικογένειες των θυμάτων. Μια πιθανόν στρατηγική κίνηση από πλευράς του, αν σκεφτεί κανείς ότι πολλοί είναι εκείνοι που ζητούν να του επιβληθεί η θανατική ποινή…
Πείτε τους ότι δεν ήθελα να φύγω μόνος
Στις 24 Οκτωβρίου 2014 ο 15χρονος μαθητής Jaylen Fryberg πυροβολεί πέντε συμμαθητές και φίλους του στην καφετέρια του σχολείου του (Marysville Pilchuck High School) και αυτοκτονεί. Η κίνησή του αυτή σοκάρει όσους τον γνώριζαν, οι οποίοι αναφέρουν ότι ήταν ένα καλό και ήσυχο παιδί, κάποιες φορές οξύθυμο, αλλά χωρίς βίαιο χαρακτήρα. Προσπαθώντας να αναλύσουν τα αίτια της επίθεσης, κάποιοι υποστήριξαν ότι ο Jaylen αντιμετώπιζε δυσκολίες στην προσαρμογή του στο λύκειο, αφού πολλές φορές έλειπε από τα μαθήματα και οι βαθμοί του είχαν αρχίσει να πέφτουν. Ωστόσο, ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής στο σχολείο, καθώς ήταν γνωστός για τις ικανότητες του, τόσο στο ποδόσφαιρο, όσο και στο τραγούδι και τα ντραμς.

Απ’ ότι φαίνεται, όμως, η εβδομάδα πριν την επίθεση ήταν αρκετά δύσκολη για τον Jaylen. Τα ρατσιστικά σχόλια που δέχθηκε από κάποιον συμμαθητή του λόγω της καταγωγής του (ο Jaylen καταγόταν από τη φυλή Tulalip, μία από τις γηγενείς φυλές της Αμερικής πριν την έλευση των Ευρωπαίων), οδήγησαν τον Jaylen να του επιτεθεί και να τον ξυλοκοπήσει, με αποτέλεσμα να αποβληθεί από το σχολείο και από τη σχολική ποδοσφαιρική ομάδα, από την οποία μέχρι τότε θεωρούνταν το νέο αστέρι. Το ίδιο διάστημα, η κοπέλα του τον χωρίζει λόγω βίαιης συμπεριφοράς, σύμφωνα με ότι ισχυρίστηκε η ίδια μετά την επίθεση.
Παρόλο που δεν έχει βρεθεί ακόμα η αιτία της επίθεσης, πολλοί ισχυρίζονται ότι τα περιστατικά αυτής της εβδομάδας ήταν που όπλισαν το χέρι του Jaylen. Η διαφορά σε σχέση με τις άλλες σχολικές επιθέσεις είναι ότι σε αυτή την περίπτωση φαίνεται πως ο δράστης δεν είχε πρόθεση να εκδικηθεί, αλλά μάλλον να λυτρωθεί, απ’ ό,τι τον βασάνιζε. Αυτό γίνεται εμφανές από τα μηνύματα που άφησε στους γονείς του, στα οποία ζητά συγχώρεση και από τους ίδιους και από τις οικογένειες των θυμάτων:
Ζητήστε συγγνώμη από τους γονείς τους και πείτε τους ότι δεν ήθελα να φύγω μόνος…. ΣΑΣ ΑΓΑΠΩ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ! Στ’ αλήθεια, σας αγαπώ! Περισσότερο απ’ οτιδήποτε! Έπρεπε, όμως, να το κάνω αυτό… Δεν ήμουν ευτυχισμένος. Και χρειάζομαι την παρέα μου μαζί μου. Συγγνώμη. Σας αγαπώ.
Ο σκοπός του Jaylen, λοιπόν, ήταν κατά κύριο λόγο η αυτοκτονία. Καθώς όμως φοβόταν (;) να πεθάνει μόνος, οργάνωσε μία συνάντηση με τους φίλους του στην καφετέρια του σχολείου. Όταν συγκεντρώθηκαν όλοι, άρχισε να πυροβολεί τους επτά φίλους του, σκοτώνοντας τέσσερις από αυτούς και τραυματίζοντας τους υπόλοιπους. Έπειτα αυτοπυροβολήθηκε. Τον επόμενο χρόνο, ο πατέρας του, Raymond Fryberg, καταδικάστηκε σε διετή φυλάκιση λόγω παράνομης κατοχής έξι όπλων. Ένα από αυτά ήταν εκείνο που χρησιμοποίησε ο 15χρονος κατά την επίθεση.
Σκοτώστε με! Σας ικετεύω!
Στις 15 Αυγούστου 1996, στο τμήμα μηχανικής του πανεπιστημίου του Σαν Ντιέγκο, τρεις καθηγητές και τρεις φοιτητές συγκεντρώθηκαν σε μία αίθουσα για να παρακολουθήσουν μία τυπική παρουσίαση διπλωματικής εργασίας. Ο μεταπτυχιακός φοιτητής που θα την παρουσίαζε ήταν ο Frederick Martin Davidson, ηλικίας 36 ετών. Για τον Frederick ήταν η δεύτερη φορά που θα περνούσε από αυτή τη διαδικασία, αφού είχε ξαναπαρουσιάσει εργασία του, η οποία είχε απορριφθεί από την επιτροπή καθηγητών. Αυτή η φορά όμως, δε θα έμοιαζε με την προηγούμενη.

Αφού ο υπεύθυνος καθηγητής του, Chen Liang, έκανε μία σύντομη παρουσίαση του Davidson, τον κάλεσε να ανέβει στο βήμα. Τότε εκείνος έδωσε στον καθηγητή του ένα εκτυπωμένο e-mail που είχε λάβει από έναν πιθανό μελλοντικό εργοδότη, ο οποίος τον ενημέρωνε ότι ήταν διατεθειμένος να τον προσλάβει, με την προϋπόθεση ότι θα είχε ολοκληρώσει τις μεταπτυχιακές του σπουδές. Πριν προλάβει να αντιδράσει ο καθηγήτης, ο Davidson άνοιξε το κουτί πρώτων βοηθειών της αίθουσας και έβγαλε ένα όπλο, το οποίο, όπως φαίνεται, είχε κρύψει προηγουμένως ο ίδιος εκεί, μπαίνοντας κρυφά στην αίθουσα. Με αυτό πυροβόλησε τον Liang, ο οποίος και σκοτώθηκε ακαριαία. Βλέποντας την επίθεση αυτή, καθηγητές και φοιτητές που βρίσκονταν στο χώρο, τράπηκαν σε φυγή. Ο Davidson άφησε τους φοιτητές να φύγουν ανενόχλητοι – άλλωστε εκείνοι δεν ήταν ποτέ ο στόχος του – όπως δήλωσε ο ίδιος αργότερα. Ακολούθησε, όμως, τους άλλους δύο καθηγητές και κατάφερε να τους σκοτώσει. Πρόκειται για τον 44χρονο O. Preston Lowrey III και για τον 36χρονο Έλληνα, Κωνσταντίνο Λυριντζή. Από σημειώματα που είχε προετοιμάσει, φαίνεται ότι ο δράστης σκόπευε να αυτοκτονήσει μετά τη δολοφονία των καθηγητών. Ωστόσο, δειλιάζοντας μάλλον να το κάνει ο ίδιος, παρέμεινε στο χώρο και κάλεσε την αστυνομία. Όταν έφτασαν οι αστυνομικοί, τους ικέτευε, κλαίγοντας, να τον σκοτώσουν.
Όσον αφορά στα αίτια της επίθεσης του, φαίνεται πως ο Davidson ήταν ιδιαίτερα δυσαρεστημένος από τους τρεις καθηγητές, αφού συχνά εξέφραζε παράπονα για τον Liang, λέγοντας ότι εκμεταλλευόταν το γεγονός ότι ήταν ο επιβλέπων καθηγητής του και του ανέθετε καθήκοντα άσχετα με το αντικείμενό του. Επίσης, άνεργος για καιρό, πίστευε πως ο Λυριντζής του έκανε σαμποτάζ, ώστε να μην τον δέχονται σε κάποιες εταιρείες. Από την άλλη, ο Lowrey τον είχε δει να κρατά σημειώσεις που δε θα έπρεπε να έχει ένας φοιτητής και τον κατηγόρησε για αντιγραφή. Όλα τα παραπάνω ο δράστης τα θεώρησε μία οργανωμένη συνωμοσία εναντίον του και αποφάσισε να τους εκδικηθεί.
O Davidson καταδικάστηκε σε τρις ισόβια.
Δε μου αρέσουν οι Δευτέρες!
Η Brenda Spencer γεννήθηκε στις 3 Απριλίου 1962 στο Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνια. Μέχρι τα δέκα της χρόνια, όσοι την γνώριζαν, μιλούν για ένα χαρωπό συνηθισμένο παιδί. Μετά το χωρισμό των γονιών της, όμως, το 1972, τα πράγματα άλλαξαν για την ίδια. Το δικαστήριο ανέθεσε την κηδεμονία της στον πατέρα της, Wallace Spencer, και το κορίτσι αναγκάστηκε να μείνει μαζί του, ζώντας υπό άθλιες συνθήκες. Παρά το γεγονός ότι ο πατέρας της ήταν εργαζόμενος και σε καλή οικονομική κατάσταση, πατέρας και κόρη ζούσαν σε ένα άδειο σπίτι, με ένα στρώμα στο πάτωμα, όπου κοιμούνταν μαζί, περιτριγυρισμένοι από άδεια μπουκάλια αλκοόλ.
Η Brenda είχε ιδιαίτερο ταλέντο στη φωτογραφία, έχοντας κερδίσει πολλά βραβεία. Επίσης, ήταν καλή στα αθλήματα και αγαπούσε πολύ τα ζώα. Το σχολείο, όμως, δεν την ενδιέφερε καθόλου. Μάλιστα, ήταν τόσο αμέτοχη που πολλές φορές οι καθηγητές πίστευαν ότι κοιμάται. Οι πολλές απουσίες της από το σχολείο σε συνδυασμό με την αμερικανική νομοθεσία για μαθητές που δεν ακολουθούν πιστά το πρόγραμμα υποχρεωτικής εκπαίδευσης, οδήγησαν στη φοίτηση της σε σχολείο για «προβληματικά παιδιά». Εκεί φαίνεται να είπε σε συμμαθητές της ότι θα ήθελε να σκοτώσει έναν αστυνομικό επειδή δεν τους συμπαθούσε. Είχε, επίσης, εκφράσει την επιθυμία να κάνει κάτι που θα είχε ως αποτέλεσμα την προβολή της στην τηλεόραση.
Ένα χρόνο πριν την επίθεση, η Brenda πυροβολούσε πουλιά έξω από το σπίτι της, γεγονός που οδήγησε στη σύλληψή της. Ο δικαστικός επιτηρητής που ορίστηκε για εκείνη, ζήτησε να υποβληθεί σε ψυχιατρική εξέταση, από την οποία κρίθηκε επικίνδυνη για τον εαυτό της και τους γύρω της, αλλά ο πατέρας της αρνήθηκε την εισαγωγή της σε ψυχιατρική κλινική, υποστηρίζοντας ότι η κόρη του είναι καλά. Τα Χριστούγεννα του 1978 η Brenda ζητάει από τον πατέρα της ένα ραδιόφωνο ως χριστουγεννιάτικο δώρο. Αντί γι’ αυτό, ο Wallace της αγοράζει ένα ημιαυτόματο τουφέκι! Αργότερα, στο δικαστήριο η Brenda θα δηλώσει:
Του ζήτησα ραδιόφωνο και μου αγόρασε τουφέκι. Ένιωθα ότι ήθελε να σκοτωθώ.

Ένα μήνα μετά, στις 29 Ιανουαρίου 1979, η 16χρονη τότε Brenda ενημερώνει τον πατέρα της ότι δε θα πάει στο σχολείο, λόγω αδιαθεσίας. Ο Wallace φεύγει για τη δουλειά, η κοπέλα οπλίζει και περιμένει να ανοίξουν οι πόρτες του δημοτικού Grover Cleveland, απέναντι από το σπίτι της. Μόλις βλέπει τα παιδιά να μαζεύονται έξω από την πύλη για να τους ανοίξει ο διευθυντής, ανοίγει πυρ από το παράθυρο του σπιτιού της, τραυματίζοντας οκτώ παιδιά και σκοτώνοντας το διευθυντή του δημοτικού, Burton Wragg και το σχολικό φύλακα, Mike Suchar. Η Brenda ρίχνει περίπου 300 σφαίρες, μέχρι που ένας αστυνομικός τοποθέτησε ένα απορριματοφόρο μπροστά στο δημοτικό, ώστε να μπλοκάρει το οπτικό πεδίο της Brenda.
Εκείνη παρέμεινε οχυρωμένη μέσα στο σπίτι για πέντε περίπου ώρες, απειλώντας τους αστυνομικούς ότι θα βγει έξω πυροβολώντας. Μέσα σε αυτό το διάστημα, της τηλεφώνησε ένας δημοσιογράφος, ο οποίος τη ρώτησε γιατί προέβη σε αυτή την πράξη. «Δε μου αρέσουν οι Δευτέρες. Αυτό ζωντανεύει κάπως τη μέρα», ήταν η απάντησή της, η οποία ενέπνευσε τον Bob Geldof να γράψει το τραγούδι «I don’t like Mondays».
Η Brenda δικάστηκε ως ενήλικη και καταδικάστηκε σε φυλάκιση απροσδιόριστης διάρκειας με δυνατότητα επανεξέτασης της ποινής της μετά από 25 χρόνια. Το 1993 χρησιμοποίησε αυτό της το δικαίωμα και στην ακρόαση της υποστήριξε ότι κατά τη διάρκεια της επίθεσης ήταν υπό την επήρεια αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών. Το τεστ ανίχνευσης ουσιών από το οποίο είχε περάσει το 1979, δεν επιβεβαίωνε κάτι τέτοιο. Στην ίδια ακρόαση υποστήριξε ότι έκανε την επίθεση, ελπίζοντας ότι θα την σκότωναν οι αστυνομικοί, καθώς οι προηγούμενες απόπειρες αυτοκτονίας της είχαν αποτύχει. Σε μία άλλη ακρόαση της, το 2001, ισχυρίστηκε ότι είχε κακοποιηθεί σεξουαλικά από τον πατέρα της στα 9 της χρόνια. Ο ίδιος, φυσικά, το αρνήθηκε και το δικαστήριο απέρριψε την κατηγορία, θεωρώντας ύποπτο το γεγονός ότι η Brenda επέλεξε να το αναφέρει τόσα χρόνια μετά. Το ίδιο ύποπτος, βέβαια, είναι και ο γάμος του πατέρα της, ένα χρόνο μετά τη φυλάκισή της, με ένα κορίτσι μικρότερο της, το οποίο όμως, της έμοιαζε καταπληκτικά.
Η Brenda Spencer παραμένει μέχρι σήμερα στη φυλακή και δικαιούται την επόμενη ακρόαση της το 2019.
Ακολουθεί ένα ντοκιμαντέρ για την υπόθεση Spencer, με τίτλο «I don’t like Mondays».
https://www.youtube.com/watch?v=Al8S_zLOiJc&t=110s
Πηγές
http://www.latimes.com/nation/la-na-nikolas-cruz-20180215-htmlstory.html
http://time.com/5159134/who-is-the-florida-shooter-parkland-nicolas-cruz/
https://en.wikipedia.org/wiki/Marysville_Pilchuck_High_School_shooting
https://en.wikipedia.org/wiki/San_Diego_State_University_shooting
https://www.ranker.com/list/deadliest-school-shootings-100215/loganrapp
https://www.thedailybeast.com/the-first-modern-school-shooter-feels-responsible-for-the-rest
http://www.nydailynews.com/news/justice-story/justice-story-don-mondays-article-1.1504277
https://en.wikipedia.org/wiki/Cleveland_Elementary_School_shooting_(San_Diego)#Brenda_Spencer
https://eglima.wordpress.com/2015/10/31/brenda-spencer/
https://prisonrideshare.org/the-grisly-musical-legacy-of-brenda-ann-spencer/