Δύο κρυστάλλινα ποτήρια μισογεμάτα με έναν χρυσαφί αφρώδη οίνο είναι μια εικόνα οικεία και απόλυτα συνυφασμένη με τη χαρά, τον εορτασμό και την επιτυχία. Η σαμπάνια, ο αφρώδης αυτός εκλεκτός οίνος, αποτελεί το ποτό που δεσπόζει στις γιορτινές οικογενειακές συγκεντρώσεις και στα πολυτελή επαγγελματικά δείπνα. Η επιλογή της εντυπωσιάζει και καθηλώνει ακόμα και τα πιο απαιτητικά βλέμματα, ενώ, συγχρόνως, προσδίδει μια δόση κύρους και βαρύτητας στον εορτασμό. Γι’ αυτό, άλλωστε, αποτελεί μια ασφαλή και διαχρονική επιλογή ποτού. Γύρω από το όνομά της επικρατεί ο αιώνιος μύθος της πολυτέλειας και η μακροχρόνια ιστορία ενός ποτού για ακριβά και εκλεκτά γούστα.
Σαμπάνια πίνω μόνο σε δύο περιπτώσεις, όταν είμαι ερωτευμένη και όταν δεν είμαι.
– Coco Chanel
Γνήσια σαμπάνια ή αφρώδης οίνος;
Η σαμπάνια είναι ένας εκλεκτός αφρώδης οίνος που παρασκευάζεται από τα σταφύλια της Γαλλίας. Πιο συγκεκριμένα, προέρχεται από την περιοχή της Καμπανίας, από την οποία έλαβε και το όνομά της. Δηλαδή, η ονομασία σαμπάνια, δεν αναφέρεται γενικά σε όλους τους αφρώδεις οίνους που παρασκευάζονται, -παρά μόνο για τον εκλεκτό οίνο-, που προέρχεται αποκλειστικά και μόνο από την Καμπανία, την εκλεπτυσμένη και φινετσάτη πόλη της Γαλλίας. Σήμερα κυκλοφορούν πολλά υποκατάστατα της κλασσικής σαμπάνιας, που στην ουσία αποτελούν απλούς αφρώδεις οίνους -και όχι σαμπάνια-, καθώς, αρκετοί θέλησαν να λάβουν λίγη από την αίγλη της. Ωστόσο, η διαφορά που παρατηρείται είναι εμφανής, τόσο στη γεύση και στην ποιότητα των φυσαλίδων, όσο και στην τιμή. Άλλωστε, ο τρόπος παρασκευής της κλασσικής γαλλικής σαμπάνιας είναι μοναδικός και αναντικατάστατος.
Προέλευση Σαμπάνιας
Η αυθεντική σαμπάνια, το όνομα της οποίας έχει νόμιμα καταχωρηθεί στον αφρώδη οίνο που παρασκευάζεται στην Καμπανία της Γαλλίας, οφείλει την ανακάλυψή της στον μοναχό Ντομ Πιερ Περινιόν, στα βάθη του 17ου αιώνα. Βέβαια, υπάρχουν πληροφορίες που αποκαλύπτουν ότι ο Ντομ Πιερ Περινιόν δεν ήταν ο πρωτοπόρος της παρασκευής της σαμπάνιας, καθώς, αρκετές δεκαετίες πρίν είχε κυκλοφορήσει πρώτη φορά αφρώδες κρασί στην Αγγλία. Ωστόσο, στον Περινιόν αποδίδεται ο τίτλος του ανθρώπου, που το μεράκι και η αγάπη του για το κρασί και τον τρόπο παρασκευής του τον οδήγησε, έπειτα από συστηματική μελέτη και έρευνα, στην κυκλοφορία της πρώτης σαμπάνιας στις 4 Αυγούστου το 1963. Γεννήθηκε στην περιοχή της Καμπανίας της Γαλλίας και ήταν Βενεδικτίνος μοναχός, ο οποίος σε ηλικία 19 ετών υπηρέτησε στο Αββαείο του Σεν Βαν, στην πόλη Βερντέν. Το 1968 μεταφέρθηκε στο Αββαείο της Οτβιγιέ, όπου μέχρι και το τέλος της ζωής του ήταν επιστάτης του κελαριού. Σε όλη τη διάρκεια που υπηρέτησε στο Αββαείο κατάφερε να διπλασιάσει τους αμπελώνες του.
Εκτός από την κυκλοφορία της σαμπάνιας, ο Περινιόν εισήγαγε τη μέθοδο της επιλογής διαφορετικών ποικιλιών σταφυλιού και αναμείξεων κρασιού από διαφορετικούς παραγωγούς που, κατά το πλείστον, χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα. Η μεγάλη του αφοσίωση στην τέχνη του κρασιού φανερώνεται και από το γεγονός ότι -παρά το γεγονός ότι ήταν τυφλός- είχε ανεπτυγμένη την αίσθηση της γεύσης και μπορούσε να διακρίνει την κάθε ποικιλία σταφυλιού που γευόταν. Προς τιμήν του, δόθηκε το όνομά του σε μία από τις πιο ακριβές μέχρι σήμερα σαμπάνιες, στη γαλλική και φημισμένη σαμπάνια Dom Pérignon, της εταιρείας Moet et Chandon. Μάλιστα, τη σαμπάνια αυτή την αγόρασε το μοναστήρι της Οτβιγιέ, όπου και υπηρετούσε ως μοναχός ο Περινιόν.
Come quickly, I am tasting the stars!!!
– Η φράση που ξεστόμισε αυθόρμητα ο Ντομ Περινιόν, όταν γεύτηκε την πρώτη σαμπάνια.
Advertising
Τρόπος Παρασκευής Σαμπάνιας
Ο τρόπος παρασκευής της αυθεντικής γαλλικής σαμπάνιας, που παρασκευάζεται στην Καμπανία, είναι χαρακτηριστικός με την ονομασία «Μέθοδος Champenoise». Ωστόσο, ο τρόπος παρασκευής της είναι παρόμοιος με τον τρόπο που παρασκευάζονται οι κλασσικοί αφρώδεις οίνοι. Η βάση της παρασκευής της σαμπάνιας είναι -αναπόσπαστα- τα σταφύλια και ιδιαίτερα κρίσιμη θεωρείται η διαλογή της ποικιλίας που θα επιλεχθεί. Η επιλογή της ποικιλίας των σταφυλιών, μάλιστα, διαφοροποιεί και την παρασκευή της αυθεντικής σαμπάνιας από τους απλούς αφρώδεις οίνους.
Τα σταφύλια που επιλέγονται για την παρασκευή της σαμπάνιας είναι:
- Pinot Noir, το λεγόμενο μαύρο σταφύλι.
- Pinot Meunier, άλλη ποικιλία μαύρου σταφυλιού.
- Chardonnay, μια ποικιλία άσπρου σταφυλιού.
Οι συγκεκριμένες ποικιλίες σταφυλιών, που καλλιεργούνται στην περιοχή της Καμπανίας, είναι εμπλουτισμένες με την κατάλληλη οξύτητα που συμβάλλει στην δημιουργία αφρώδες οίνου.
Αφού, λοιπόν, συγκεντρωθούν οι ποικιλίες των συγκεκριμένων σταφυλιών με τον τρύγο, που λαμβάνει χώρα κυρίως τέλη Σεπτεμβρίου, τα σταφύλια πιέζονται στο πιεστήριο και πραγματοποιείται η πρώτη φάση της ζύμωσης.
Έπειτα την πρώτη ζύμωση, το κρασί τοποθετείται σε μικρότερα δοχεία και ωριμάζει. Σε αυτό το στάδιο της εμφιάλωσης πραγματοποιούνται και οι χαρακτηριστικές φυσαλίδες της σαμπάνιας. Για την παρασκευή της Σαμπάνιας από το κρασί, οι τεχνικοί αδειάζουν το παρασκευασμένο κρασί σε καθαρά βαρέλια, όπου προσθέτουν κατάλληλη ποσότητα ζάχαρης, ώστε να πραγματοποιηθεί ζύμωση σε περιορισμένο χρονικό διάστημα.
Το ανθρακικό αέριο που θα παραχθεί, θα βοηθήσει, ώστε να ασκηθεί πίεση με καθορισμένο τρόπο. Όταν αρχίσει η δεύτερη φάση της ζύμωσης, οι ειδικοί τοποθετούν τη σαμπάνια σε βαρέλια και τα ταπώνουν με φελλούς εκλεκτής ποιότητας. Ύστερα, μεταφέρουν τα βαρέλια σε υπόγεια κελάρια με εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες -μόλις 10-15 βαθμούς Κελσίου- και τα αφήνουν εκεί για 2 περίπου χρόνια, με σκοπό να δημιουργηθεί η υποστάθμη του κρασιού. Έπειτα από το χρονικό αυτό διάστημα, τα αναποδογυρίζουν για να μεταφερθεί η στάθμη του κρασιού στο λαιμό του βαρελιού. Τέλος, οι ειδικοί ανοίγουν τα βαρέλια και προσθέτουν μια ποσότητα ενός μείγματος στο κρασί, την λεγόμενη «Liquer D’Expedition». Αυτό το μείγμα αποτελεί επτασφράγιστο μυστικό και είναι και εκείνο που καθορίζει τη διαφοροποίηση ανάμεσα στους παραγωγούς σαμπάνιας. Η ετικέτα στο μπουκάλι μιας σαμπάνιας αποκαλύπτει στον καταναλωτή πληροφορίες σχετικά με το περιεχόμενο της φιάλης και φυσικά, για τη γλυκύτητα της, με διαβαθμίσεις από το ξηρότερο προς το γλυκύτερο.
Οι χαρακτηριστικές φυσαλίδες της σαμπάνιας
Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι εκείνο που κάνει μια σαμπάνια ξεχωριστή και ιδιαίτερη επιλογή έναντι του κρασιού, είναι η εκλεπτυσμένη όψη των φυσαλίδων στο ποτήρι, καθώς σερβίρεται. Σύμφωνα με έρευνες που πραγματοποιήθηκαν, αποδείχθηκε, ότι όσο μεγαλύτερες είναι οι φυσαλίδες, τόσο καλύτερος είναι ο αφρώδης οίνος, διότι, ενισχύουν τα αρώματα και τη γεύση της σαμπάνιας. Η ανακάλυψη της αξίας των φυσαλίδων, που διαφοροποιεί το απλό κρασί από την εκλεκτή σαμπάνια στα αφρώδη κρασιά, ανακαλύφθηκε τυχαία από έναν οινοπαραγωγό, όταν άφησε ένα μπουκάλι κρασί να ωριμάσει περισσότερο χρονικό διάστημα από όσο έπρεπε. Τότε, η πίεση από το φελλό ήταν τόσο μεγάλη, που οδήγησε στην εμφάνιση φυσαλίδων. Ο φυσικός ερευνητής, Gérard Liger-Belai, διαπίστωσε ότι κατά μέσο όρο υπάρχουν 1 εκατομμύριο φυσαλίδες σε ένα ποτήρι σαμπάνιας.
Οι δύο κύριοι παράγοντες, που ευθύνονται για τη φινέτσα των φυσαλίδων, είναι το ποσοστό του διαλυμένου CO2 στην σαμπάνια και το ύψος του ποτηριού.
Advertising
– Gérard Liger-Belai
Το χαρακτηριστικό «ποπ» του φελλού
Δεν υπάρχει κάτι πιο εντυπωσιακό στο άνοιγμα μιας σαμπάνιας, από το φαντασμαγορικό τρόπο εκτίναξης του φελλού, με το χειμαρρώδη αφρό να ξεχειλίζει από το μπουκάλι. Ωστόσο, στα πρώτα χρόνια παρασκευής της σαμπάνιας ήταν αρκετά δύσκολο να κατασκευαστεί μπουκάλι τόσο ανθεκτικό, ώστε να είναι ικανό να μην σπάει κατά την εκτίναξη του φελλού. Αυτό ήταν και το γεγονός, που οδήγησε στην ονομασία της σαμπάνιας, ως «Κρασί του διαβόλου». Ο φελλός -κατά το χαρακτηριστικό άνοιγμα της σαμπάνιας- εκτοξεύεται με ταχύτητα 48 km/h και ο αφρός που ξεχύνεται από το μπουκάλι, αποτελεί το 80% του διοξειδίου του άνθρακα που υπήρχε στο μπουκάλι. Η ποιότητα του φελλού αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο για την καλή ποιότητα της σαμπάνιας. Ο καλύτερος τρόπος για την ποιοτική κατανάλωση της σαμπάνιας είναι η γρήγορη απόλαυσή της.
Εκλεκτό ποτήρι σερβιρίσματος
Το κατάλληλο ποτήρι, που μπορεί να συνοδεύσει μια εκλεκτή και ακριβή σαμπάνια με στυλ και φινέτσα, είναι ένα κολονάτο ποτήρι σε σχήμα τουλίπας. Αυτό το σχήμα είναι το καλύτερο για το σερβίρισμα της σαμπάνιας, καθώς, αφήνει όλα τα αρώματα της σαμπάνιας να διαχυθούν στο ποτήρι και έπειτα, στον ουρανίσκο. Για το λόγο αυτό, πρέπει να αποφεύγονται τα μακρόστενα ποτήρια, γιατί εγκλωβίζουν τα αρώματα και τις γεύσεις, μειώνοντας έτσι την ποιότητα μιας ακριβής σαμπάνιας.
Είδος πολυτελείας ή ταπεινή απόλαυση;
Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι στο άκουσμα και στην εικόνα της σαμπάνιας, το μυαλό μας γεννά εικόνες πολυτέλειας και αίγλη, οι οποίες είναι συνυφασμένες με το υψηλό κόστος και την απρόσιτη αγορά. Καθετί το οποίο εκτιμάμε για την ποιότητα του, το θεωρούμε και ουτοπία. Σε καιρό κρίσης, ενώ όλα βιώνουν μείωση τιμών, η σαμπάνια ανήκει στην κατηγορία των ποτών που ο μύθος της την διατηρεί στη θέση που κατείχε πάντα, ως «Βασίλισσα των σαλονιών». Υπάρχουν, βέβαια, αρκετές παραλλαγές της αυθεντικής σαμπάνιας που μπορούν να ικανοποιήσουν όλα τα γούστα και τις οικονομικές δυνατότητες. Δεν παύει, όμως, το αυθεντικό μπουκάλι μιας εκλεκτής σαμπάνιας να κοστίζει ακριβά.
Ότι αξίζει, κοστίζει!
Advertising
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που η ακριβότερη σαμπάνια στον κόσμο κοστίζει 1.2 εκατομμύρια δολάρια!
Ο Θεός έφτιαξε μόνο το νερό. Ο άνθρωπος έφτιαξε το κρασί.
– Βίκτωρ Ουγκώ
Στο βίντεο που ακολουθεί, περιγράφεται συνοπτικά η διαδικασία παρασκευής του εκλεκτού οίνου της σαμπάνιας, που τη διαφοροποιεί από το απλό κρασί.
info
http://www.newsbeast.gr/world/arthro/628011/i-istoria-tis-sabanias
http://www.clickatlife.gr/citylife/story/14219
http://spirossoulis.com/10-pragmata-pou-den-kserate-gia-ti-sabania/
