Όταν είδα αυτόν τον πίνακα πρώτη φορά, αναρωτήθηκα τι ήταν αυτό που βλέπω. Λουλούδι, γυναικείος κόλπος, κύματα, μουσική; Η Τζόρτζια Ο’Κιφ ήθελε να αποτυπώσει στον καμβά τα λουλούδια όπως τα έβλεπε με τα δικά της μάτια. Όλη τη ζωή της την έβλεπε με έναν μοναδικό τρόπο. Και φρόντισε να τη ζήσει ακριβώς έτσι. Συναρπαστικά και ελεύθερα!
Γεννήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 1887
Σε μία φάρμα κάπου στο Ουισκόνσιν, στις ΗΠΑ, ανάσανε για πρώτη φορά η Τζόρτζια Τοτο Ο’Κιφ. Το δεύτερο από τα επτά παιδιά της οικογένειας. Τελείωσε το γυμνάσιο το 1905 κι αποφάσισε να ακολουθήσει το όνειρο που είχε από τα 12 της, να γίνει καλλιτέχνης.
Φοίτησε στο Art Institute του Σικάγο και στο Art Students League στη Νέα Υόρκη, όπου διδάχτηκε τεχνικές παραδοσιακής ζωγραφικής. Δεν ήταν όμως αυτό που ήθελε. Το 1912 έρχεται σε επαφή με τις επαναστατικές ιδέες του Arthur Wesley Dow, καλλιτέχνη και σχεδιαστή, και όλα γύρω της φωτίζονται. Ξεκινάει να πειραματίζεται με το χρώμα, το σχήμα και τις φόρμες. Όπως απλά το είχε πει η Ο’Κιφ «Η ιδέα του ήταν, για να το θέσω απλά, να γεμίσει έναν χώρο με όμορφο τρόπο».
Αφού πειραματίστηκε για δύο χρόνια με την αφαίρεση και διάφορα υλικά, διδάσκοντας παράλληλα τέχνη στο δυτικό Τέξας, ανέπτυξε μια δική της γλώσσα για να εκφράζεται χρησιμοποιώντας ως μέσο το κάρβουνο. Στέλνει σε μία φίλη, στη Νέα Υόρκη, κάποια από τα σχέδια της και αυτή με τη σειρά της τα δείχνει στο διάσημο φωτογράφο και γκαλερίστα Άλφρεντ Στίγκλιτς. Ο Στίγκλτς είναι ο ιδιοκτήτης της διάσημης γκαλερί σύγχρονης τέχνης στο 291 Fifth Avenue. Όταν είδε τα έργα της είπε: «Είναι τα πιο αγνά, τα καλύτερα, τα πιο ειλικρινή πράγματα που έχουν μπει στο 291 εδώ και πολύ καιρό». Εκθέτει το έργο της το 1916 και η αναγνώριση είναι πλέον ζήτημα χρόνου. Κατόπιν πρόσκλησής του μετακομίζει στη Νέα Υόρκη το 1918 και ασχολείται μόνο με τη ζωγραφική της στο μικρό στούντιο που της παραχώρησε.
Η αναγνώριση της Τζόρτζια Ο’Κιφ
Ήδη στα μέσα της δεκαετίας του ’20 θεωρείται μία από τους πιο πετυχημένους και σημαντικούς καλλιτέχνες της Αμερικής. Οι ουρανοξύστες και τα περίεργα λουλούδια της Ο’Κιφ την κάνουν διάσημη. Γίνεται ζευγάρι με τον Στίγκλιτς και παντρεύονται το 1924. Η Τζόρτζια όμως δεν καθησυχάζεται. Ανήσυχο πνεύμα όπως ήταν, ψάχνει να βρει καινούριους τόπους και τρόπους να ερωτευτεί. Το πρώτο της ταξίδι στο Νέο Μεξικό το 1929 τη μαγεύει!
Η Τζόρτζια Ο’Κιφ στο Νέο Μεξικό
Ο πολιτισμός, οι άνθρωποι μα πάνω απ’ όλα το τοπίο τη γοητεύουν αφάνταστα. Τα επόμενα είκοσι χρόνια, τα καλοκαίρια της ζει και δουλεύει στο Nέο Μεξικό. Μόνιμη κατοικία της γίνεται ύστερα από το θάνατο του Στίγκλιτς, το 1949.
«Μόλις το είδα, είπα αυτή ήταν η χώρα μου. Δεν είχα ξαναδεί κάτι παρόμοιο αλλά μου ταίριαζε ακριβώς. Υπάρχει κάτι που είναι στον αέρα, είναι απλά διαφορετικό. Άλλος ο ουρανός, άλλος τα αστέρια, άλλος ο άνεμος».
Η Georgia O’Keeffe απέκτησε δύο σπίτια στο βόρειο Νέο Μεξικό. Το πρώτο, το εξοχικό της, έξω από το Abiquiú, βρίσκεται μέσα σε 12 στρέμματα στην άκρη ενός ράντσου που δεχόταν τουρίστες. Αν και η τοποθεσία ήταν εκπληκτική, δεν ήταν κατάλληλο για να μένει εκεί όλο το χρόνο. Έτσι αγόρασε ένα μεγαλύτερο , στο χωριό Abiquiú, με έναν πολύ όμορφο κήπο κι έμενε εκεί τους χειμώνες. Τώρα πια και τα δύο σπίτια ανήκουν στο μουσείο Georgia O’Keeffe και μόνο το Abiquiú Home and Studio δέχεται επισκέπτες.
Στις συλλογές του Μουσείου Georgia O’Keeffe υπάρχουν περίπου 150 πίνακες και εκατοντάδες έργα σε χαρτί (μολύβι και κάρβουνο, παστέλ και ακουαρέλες). Επίσης πολλά φορέματα από τη γκαρνταρόμπα της, πινέλα, οστά, πέτρες που μάζευε και χρησιμοποιούσε στα έργα της, έγγραφα και φωτογραφίες από τη ζωή της.
Εκτός από τη ζωγραφική η Τζόρτζια Ο’Κίφ ασχολείται και με τη φωτογραφία. Μοντέλα της τα άγονα τοπία του Νέου Μεξικού με τις παράξενες καμπύλες και τα οστά και κρανία που έβρισκε στην έρημο κοντά στο σπίτι της.
Τα σχήματα στο τοπίο την συναρπάζουν και ζωγραφίζει ότι βλέπει με τη δική της θηλυκή ματιά. Οι πίνακες της και το στυλ της αγκαλιάζονται με μεγάλο ενδιαφέρον από τους Αμερικανούς Μοντερνιστές που ζητούσαν μια άλλη ιδιαίτερη άποψη για την Αμερική. Μετά το 1950 η Ο’ Κίφ ξεκινάει να ταξιδεύει σε πολλά μέρη. Εικόνες από τα βουνά του Περού, της Ινδίας, του Ιράν και της Ιαπωνίας συναντάμε σε πολλά από τα έργα της. Στα 73 της ένα νέο θέμα της τραβάει την προσοχή. Τα σύννεφα και ο ουρανός. Το αποτέλεσμα στον καμβά καταπληκτικό!
Μια μεγάλη καλλιτέχνιδα
Η Τζόρτζια Ο’Κίφ ήταν αναμφισβήτητα μια πρωτοπόρος της Τέχνης. Ήταν ο μοναδικός τρόπος της να αποτυπώνει τη φύση με απλοποίηση των μορφών και των σχημάτων που τη χρίζουν πρωτοπόρο. Το τελευταίο της έργο χωρίς κάποια βοήθεια έγινε το 1972. Έπασχε από εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και η όραση της είχε εξασθενίσει πάρα πολύ. Αυτό βέβαια δε στάθηκε εμπόδιο στη μεγάλη καλλιτέχνιδα. Ακόμη και στα 90 της είπε: «Μπορώ να δω τι θέλω να ζωγραφίσω. Αυτό που σε κάνει να θέλεις να δημιουργήσεις είναι ακόμα εκεί». Η μνήμη και η φαντασία της γίναν οδηγός της.
Ίσως στα μάτια του κοινού, μετά το εξώφυλλο στο Life τo 1968, να φάνταζε σαν μία σκληροτράχηλη και άφοβη γυναίκα που ζει μόνη της στην έρημο. Μπορεί να είχαν δίκιο, μπορεί και όχι. Σίγουρα όμως ήταν μια όμορφη, σοβαρή, αυτοδημιούργητη γυναίκα που στόχος της ήταν να δημιουργήσει τον κόσμο της όπως ακριβώς τον ήθελε. Μια γυναίκα που πάντα έφευγε στην προσπάθεια της να ξεφύγει. Ίσως γι’ αυτό η έρημος έγινε φίλη της…
Έφυγε πλήρεις ημερών, στα 98 της, στις 6 Μαρτίου το 1986. Για όλους εμάς αυτή η δυναμική γυναίκα, η ευαίσθητη ζωγράφος, η ευρηματική φωτογράφος, είναι και θα είναι πάντα ζωντανή μέσα από τα έργα της. Ας πάρουμε για λίγο τα μάτια της να δούμε τον κόσμο όπως τον έβλεπε και τον ζωγράφιζε.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:
Georgia Totto O’Keeffe . Ανακτήθηκε από canadianart.ca(τελευταία πρόσβαση 14/11/2022)
Georgia O’Keeffe . Ανακτήθηκε από moma.org (τελευταία πρόσβαση 14/11/2022)
Georgia O’Keeffe . Ανακτήθηκε από tate.org.uk (τελευταία πρόσβαση 14/11/2022)
Georgia O’Keeffe . Ανακτήθηκε από okeeffemuseum.org(τελευταία πρόσβαση 14/11/2022)
