10 Οκτωβρίου 1992. Για πρώτη φορά τη χρονιά εκείνη και με πρωτοβουλία της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας για την Ψυχική Υγεία καθιερώνεται επισήμως η ημέρα αυτή ως μια διεθνής ημέρα για την ενημέρωση απέναντι στην ψυχική υγεία, την ευαισθητοποίηση και την υπεράσπιση κατά του κοινωνικού στίγματος απέναντι της.
Τη συγκεκριμένη ημερομηνία, κάθε Οκτώβριο, χιλιάδες υποστηρικτές τιμούν το ετήσιο πρόγραμμα ευαισθητοποίησης για να εστιάσουν την προσοχή τους στις ψυχικές ασθένειες και τις σημαντικές επιπτώσεις τους στις ζωές των ανθρώπων παγκοσμίως. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα και ιδιαίτερα από την έναρξη της πανδημίας, ο Οκτώβριος καθιερώνεται ολόκληρος ως ο μήνας ψυχικής υγείας όπου διοργανώνονται ενημερώσεις, διοργανώσεις και προγράμματα σε όλο τον κόσμο για την ψυχική υγεία και ό,τι σχετίζεται με αυτή.
Τι είναι η ψυχική υγεία και πως επηρεάζεται;
Η ψυχική υγεία δεν είναι μόνο η απουσία της ψυχικής διαταραχής. Ορίζεται ως η κατάσταση της υγείας κατά την οποία ένα άτομο συνειδητοποιεί τις δυνατότητές του, δύναται να αντεπεξέρχεται στις δυσκολίες που προκύπτουν από την καθημερινότητα, είναι παραγωγικό και μπορεί να συνεισφέρει στο κοινωνικό σύνολο. Επηρεάζει σημαντικά την καθημερινότητα στην οικογένεια, στο σχολείο, στους χώρους εργασίας και αναψυχής. Η καλή ψυχική υγεία συμβάλλει στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη καθώς και στην ευημερία του ανθρώπου. Η κακή ψυχική υγεία μπορεί να υποβαθμίσει σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα της ζωής των ασθενών και των οικογενειών τους. Οι ψυχικές διαταραχές είναι στην πλειοψηφία τους αντιμετωπίσιμες, εφόσον γίνεται σωστή χρήση των διαθέσιμων θεραπειών. Ωστόσο, η αντιμετώπιση καθίσταται δύσκολη στις περιπτώσεις κατά τις οποίες είτε δεν γίνεται σωστή διάγνωση της σοβαρότητας της διαταραχής, είτε δεν κατανοούνται σωστά τα οφέλη που προκύπτουν από τις υπηρεσίες θεραπείας των ψυχικών ασθενειών. [Πηγή: moh.gov.gr]
Κάποιες από τις πιο γνωστές ψυχικές ασθένειες είναι η αγχώδης διαταραχή, η κατάθλιψη, οι φοβίες, η διπολική διαταραχή, οι διατροφικές διαταραχές, η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (ocd), η διαταραχή μετατραυματικού στρες (ptsd) κ.α.
Στίγμα και ψυχική υγεία
Παρόλο που τα τελευταία χρόνια ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού έχει αρχίσει να μιλά ανοιχτά για την ψυχική υγεία και τις ψυχικές ασθένειες, είμαστε πολύ πιο πίσω απ’ ότι θα έπρεπε μιας και η ψυχική μας υγεία έρχεται ισότιμη με τη σωματική και θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται με την ίδια συνέπεια.
Ακόμη, άνθρωποι με ψυχικές ασθένειες είναι δαχτυλοδεικτούμενοι, η ψυχοθεραπεία αμφισβητείται και έτσι παιδιά, νέοι αλλά και ενήλικες όπου θα έπρεπε να λαμβάνουν κάποια θεραπεία για τη διαταραχή που τους πολέμα κάνουν πίσω, μένουν στο σκοτάδι, και αυτοκαταστρέφονται. Πως θα μπορούσε να δείχνει το στίγμα μέσα από μερικά σχόλια;
“Δεν πρέπει να κάνεις παιδιά, σκέψου να τους περάσεις τα προβλήματα σου”
“Όλοι έχουν άγχος, πως κάνεις έτσι;”
“Τι εννοείς δεν μπορείς να σηκωθείς από το κρεβάτι; Σταμάτα να γκρινιάζεις και να είσαι ματαιόδοξος, όλα τα έχεις, τι άλλο θες;”
“Τα παιδιά και οι έφηβοι δεν έχουν τίποτα, τι προβλήματα έχουν για να ανησυχούν για τη ζωή;”
“Υπάρχουν και χειρότερα, μην είσαι τόσο δραματικός…”
Τρόποι που καταπολεμούν το στίγμα της ψυχικής υγείας
Ενημέρωσε
Δεν αρκεί να αναφέρουμε απλώς την ημέρα αυτή αλλά πάνω απ’ όλα επιβάλλεται να ενημερωθούμε κι εμείς οι ίδιοι, οι συγγενείς μας, τα παιδιά μας, οι φίλοι μας, όλοι οι γύρω μας. Ένας στους 4 ενήλικες πάσχει από μια ψυχική διαταραχή και 1 στα 5 παιδιά πάσχει από αγχώδης διαταραχή με αυτή να ξεκινά από το δημοτικό.
Μίλησε
Μίλησε ανοιχτά, κάνε εσύ τη διαφορά, άνοιξε τη συζήτηση, μίλησε για την ψυχική υγεία και ό,τι σχετίζεται με αυτή. Εξήγησε, ανέλυσε, δυνατά και καθαρά, μιας και είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα που πρέπει να ακουστεί. Άκουσε και στήριξε άλλους που ανησυχούν ή βιώνουν κάτι δύσκολο.
Μοιράσου
Εφόσον τα κοινωνικά δίκτυα είναι πλέον η μεγαλύτερη επιρροή για όλους μας, πάρε το κουράγιο και τη δύναμη και μοιράσου με οποιοδήποτε τρόπο τη δική σου ιστορία καθώς και άλλα παραδείγματα για το πώς ξεπέρασες τη διαταραχή με την οποία τέθηκες κι εσύ να παλέψεις.
Η ψυχική μας υγεία δεν είναι ένδειξη αδυναμίας αλλά ό,τι πιο σημαντικό έχουμε, μιας και η ψυχή μας έχει αξία ανεκτίμητη όπως και το σώμα που μας κουβαλά. Δεν υπάρχει σωματική υγεία χωρίς ψυχική υγεία και αντιστρόφως δεν υπάρχει ψυχική υγεία χωρίς σωματική υγεία. Πρόκειται για δύο πράγματα αλληλένδετα. Είναι εντάξει να μην είσαι εντάξει. Απλώς… μην τα παρατάς. Δεν είσαι ποτέ μόνος.
Γραμμή Ψυχολογικής Υποστήριξης: 10306
Η Γραμμή 10306 λειτουργεί δωρεάν και ανώνυμα όλο το 24ωρο. Απευθύνεται σε πολίτες κάθε φύλου και κάθε ηλικίας για οποιοδήποτε θέμα ψυχικής υγείας τους απασχολεί (π.χ. άγχος, οικογενειακά ζητήματα, πένθος, κρίση πανικού). Σκοπός μας είναι να παρέχουμε υποστήριξη, πληροφόρηση και καθοδήγηση, εφόσον χρειάζεται, ώστε να γίνει η ψυχική υγεία προσβάσιμη σε όλoυς μας.
