Το «Ghost in the Shell» (1995) του Ιάπωνα σκηνοθέτη, Μαμόρου Όσι, είναι ένα φιλοσοφικό anime, βασισμένο στην ομότιτλη σειρά manga του Μασαμούνε Σίρο, προοριζόμενο για ένα δυτικό κοινό. Η «γλώσσα μηχανής», αποτελούμενη από μηδέν και άσσους, σε πράσινη γραμματοσειρά επάνω σε μαύρο φόντο, που, το δυτικό τουλάχιστον κοινό, συσχετίζει αυτόματα με το «Matrix» (1999) των αδερφών Γουατσόφσκι, είναι μια εικόνα εμπνευσμένη από την ταινία του Όσι, ενώ το προαναφερθέν franchise έχει πάρει και πολλά ακόμα στοιχεία από το φουτουριστικό anime. Η ταινία χρησιμοποιεί εκτενώς CGI τεχνολογία σε συνδυασμό με παραδοσιακό animation και αν και δεν μπόρεσε να καλύψει τον αρχικό της προϋπολογισμό των 10 εκατομμυρίων σε δολάρια ούτε κατά το ήμισυ όταν έκανε την πρώτη της εμφάνιση στις κινηματογραφικές αίθουσες, σήμερα απολαμβάνει καλτ φήμη.
Από μία άποψη, το «Ghost in the Shell» είναι μία νουάρ αστυνομική ιστορία, με πρωταγωνιστές την Ταγματάρχη Μοτόκο Κουσανάγκι και τον Μπατού, δύο μέλη της μυστικής αστυνομίας του Τομέα 9, στην φανταστική πόλη «New Port City», στην Ιαπωνία (που θυμίζει έντονα το Neo-Tokyo, από την ταινία «Akira», 1988). Στο έτος 2029 μ.Χ., οι άνθρωποι, και ιδίως όσοι εργάζονται για την κυβέρνηση, έχουν ρομποτικά μέλη ζωτικής σημασίας, όπως εγκέφαλο και καρδιά, αλλά, κατά ένα παράξενο τρόπο, η ανθρωπότητα συνεχίζει να επιβιώνει ως πνεύμα. Ο «εγκληματίας» που οι δύο αστυνομικοί προσπαθούν να σταματήσουν είναι ένας χάκερ με το ψευδώνυμο «Puppet Master», που μπορεί να χακάρει τις συνειδήσεις των αποτελούμενων πλέον από μηχανικά μέρη ανθρώπων και να συλλέγει απόρρητες πληροφορίες, δημιουργώντας προβλήματα σε διάφορες κυβερνήσεις.
Η θεματολογία που πραγματεύεται η ταινία προέρχεται από τον τομέα της Φιλοσοφίας. Όπως το «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος» (1968) του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, έτσι και το «Ghost in the Shell» βασίζεται στη θεωρία πως ο άνθρωπος, προερχόμενος από τον πίθηκο, προορίζεται για μία εξέλιξη κατά την οποία θα αφήσει πίσω του το ανθρώπινο κέλυφός του και θα παραμείνει μόνο ως πνεύμα, καταφέρνοντας έτσι να επιβιώσει σε κόσμους πέρα από τα όρια της Γης. Το «Ghost in the Shell» μοιάζει να έχει επίσης επηρεαστεί από τη λογοτεχνία επιστημονικής φαντασίας του «πατέρα» του cyber punk, Γουίλιαμ Γκίμπσον, και έτσι πραγματεύεται ένα μέλλον, αφενός χαρακτηριζόμενο από υψηλή τεχνολογία και χαμηλά στάνταρ ζωής και αφετέρου, όπου η τεχνητή νοημοσύνη έχει ξεφύγει εντελώς από τα χέρια του δημιουργού της.
Ο «Puppet Master» στο «Ghost in the Shell» δεν είναι, όπως λέει, μόνο μία τεχνητή νοημοσύνη. Είναι ένας ιός που δημιουργήθηκε για διεθνή κατασκοπεία, ο οποίος όμως, έχοντας συλλέξει τον όγκο πληροφοριών που έχει στη διάθεσή του, έγινε αυτόνομος και στόχος του τώρα είναι να προχωρήσει στο επόμενο εξελικτικό στάδιο, όπου θα μπορεί να αναπαραχθεί και να πεθάνει, καλύπτοντας έτσι το τρίπτυχο που χαρακτηρίζει κάθε ζωντανό οργανισμό και μέσα από τα γονίδια που θα σπείρει να κερδίσει την αθανασία. Η Ταγματάρχης Κουσανάγκι, ένα υβρίδιο ανθρώπου-ρομπότ η συνείδηση του οποίου έχει πολλά κοινά με εκείνη του «Puppet Master», οδηγείται σαν από προαίσθημα ολοένα και πιο κοντά του. Η αμφισβήτησή της και η ανάγκη της να μάθει την αλήθεια για την καταγωγή της, την κάνουν ιδανικό «ταίρι» για τον «Puppet Master», ο οποίος μέσω αυτής μπορεί να ολοκληρώσει το σχέδιό του, κάτω από την «ελεύθερη βούλησή» της.
Με σκηνές μάχης που επηρέασαν μεταγενέστερες ταινίες, αλλά και ιαπωνικά βιντεοπαιχνίδια, που κατά τα μέσα της δεκαετίας του ’90 είχαν αρχίσει να κάνουν αισθητή την παρουσία τους στο ευρύ δυτικό κοινό, με θέματα όπως τις «έμφυτες αναμνήσεις» που ο «Puppet Master» μπορεί να φυτέψει στο μυαλό κάποιου που χρησιμοποιεί μια απλή μηχανή, όπως ένα ATM, και τέλος με ένα στοιχειωτικό σάουντρακ από τον Κέντζι Καγουάι, το «Ghost in the Shell» έχει γαλουχήσει τον τρόπο με τον οποίο φανταζόμαστε ένα τεχνολογικά προηγμένο μέλλον. Το σίκουελ της ταινίας, «Ghost in the Shell 2: Innocence» (2004), πηγαίνει τη μυθολογία της πρώτης ταινίας ένα βήμα παραπέρα, εξερευνώντας και άλλες ιδέες από την ιστορία της Δυτικής και της Ανατολίτικης Φιλοσοφίας.
Δείτε το trailer της ταινίας στο YouTube:
