Οι ταινίες τρόμου αποτελούν ένα κινηματογραφικό είδος με μεγάλη απήχηση από τις απαρχές κιόλας του κινηματογράφου. Τα πολλά υπο-είδη που αναπτύχθηκαν, με όλα τα κλισέ -ή και όχι- χαρακτηριστικά τους καλύπτουν και δημιουργούν πολλά και πιστά κοινά. Ψυχολογικό, μεταφυσικό, slasher, monster, gore, zombie, body είναι κάποια από τα πιο γνωστά είδη τρόμου. Σήμερα θα ασχοληθούμε όμως με ένα λιγότερο γνωστό, αλλά πολύ σημαντικό για την εξέλιξη των horror ειδών: το giallo.
Ως giallo ταινίες ονομάζουμε το υπο-είδος ταινιών τρόμου που αναπτύχθηκε από τη δεκαετία του 1960, και κορυφώθηκε η παραγωγή τους κυρίως τη δεκαετία του ‘70, πιο πολύ στον ιταλικό κινηματογράφο. Giallo, δηλαδή κίτρινο-όπως ήταν συνήθως και το εξώφυλλο των βιβλίων του αντίστοιχου είδους στη λογοτεχνία. Τα κύρια χαρακτηριστικά του είδους αυτού είναι το μυστήριο- είτε με τη μορφή ενός whodunit αστυνομικού θρίλερ, είτε με αυτή ενός ψυχολογικού θρίλερ- το slasher στοιχείο κι ο έντονος ερωτισμός. Ως κλισέ μοτίβα στέκονται τα έντονα χρώματα-το κατακόκκινο αίμα στις σκηνές φόνων θα έπρεπε να έχει δικό του όνομα σε παλέτες χρωμάτων– οι δολοφόνοι με τα μαύρα δερμάτινα γάντια, τα αιχμηρά φονικά όπλα, τα θύματα να είναι συνήθως γυναίκες, οι μυστικές σέκτες, και άλλα πολλά.
Ενώ η παραγωγή των ταινιών αυτών μπορεί να μοιάζει στο σήμερα υπερβολικά πρόχειρη και η εκτέλεση τους πολλές φορές να αγγίζει και τα όρια του κωμικού, ιστορικά αποτέλεσαν ένα πολύ ενδιαφέρον μετα-στάδιο στην ιστορία του σινεμά τρόμου. Εμπνευσμένες από το σασπένς και το ψυχαναλυτικό βάθος του χιτσκοκικού τρόμου, στέκονται ως ενδιάμεσο σκαλοπάτι ανάμεσα στην έως τότε ταινία ψυχολογικού horror και του μεταγενέστερου slasher horror. Εάν ιδωθούν υπό αυτό το πρίσμα, μπορούν να κερδίσουν και το σεβασμό που τους αξίζει σε αυτή τη γραμμική εξέλιξη ως πρόδρομος του horror όπως το ξέρουμε και το αγαπάμε μέχρι και σήμερα. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι η ανάπτυξή τους δεν περιορίστηκε μόνο στην Ιταλία, αλλά λόγω των μαέστρων του είδους Mario Bava και Dario Argento, η μεγαλύτερη άνθιση συνέβη εκεί.
Ενδεικτικά, ακολουθούν 5 προτάσεις ταινιών από 5 μεγάλους σκηνοθέτες του είδους:
1. La ragazza che sapeva troppo/ The Girl Who Knew Too Much (1963) – Mario Bava
Από πολλούς θεωρείται και ίσως η πρώτη ταινία giallo. Αυτός είναι και ο λόγος που μπαίνει στη λίστα αντί για άλλες πιο γνωστές του Mario Bava. Εμπνευσμένη φυσικά από το χιτσκοκικό θρίλερ όπως φαίνεται και από το τίτλο της, είναι και η πρώτη απόδειξη της μετεξέλιξης του είδους όπως αναφέρθηκε παραπάνω.
Πλοκή: Μία τουρίστρια στη Ρώμη που γίνεται μάρτυρας ενός φόνου, θα βρεθεί μπλεγμένη σε μια σειρά από αιματηρούς θανάτους.
2. Suspiria (1977) – Dario Argento
Ίσως και η πιο γνωστή ταινία giallo, παρότι δεν περιλαμβάνει απαραίτητα όλα τα κλισέ του είδους. Η αριστουργηματική χρήση χρωμάτων και σκηνικών από τον Dario Argento, μας δίνει μία ταινία βγαλμένη από εφιάλτη και δημιουργεί έναν ελκυστικό τρόμο που θα μείνει χαραγμένος στο υποσυνείδητο του θεατή για πάντα.
Πλοκή: Μία Αμερικανίδα μπαλαρίνα μετακομίζει στη Γερμανία για να φοιτήσει σε μία υψηλού κύρους Ακαδημία Μπαλέτου, όμως από την άφιξή της κιόλας θα αισθανθεί πως κάτι μοχθηρό υπάρχει εκεί.
3. Sette note in nero/ The Psychic (1977) – Lucio Fulci
Άλλη μία ταινία που δεν εμπίπτει σε όλα τα κλισέ, ωστόσο ίσως να είναι και η καλύτερη συνεισφορά του Lucio Fulci στο είδος. Η ένταξη του μεταφυσικού στοιχείου γίνεται επιτυχημένα και αβίαστα.
Πλοκή: Μία γυναίκα-μέντιουμ αποκτά οράματα για έναν φόνο που διαπράχθηκε στο σπίτι του συζύγου της.
4. La casa dalle finestre che ridono/The House with the Laughing Windows (1976) – Pupi Avati
Παρότι ο Pupi Avati δεν έχει τη φήμη των υπολοίπων σκηνοθετών της λίστας, το εν λόγω αριστούργημά του δεν μπορεί να λείπει. Η ατμόσφαιρα της ταινίας γεννά καθ’ όλη τη διάρκεια της έναν τρόμο που προέρχεται από ψυχολογική ανησυχία και κλιμακώνεται με πάρα πολύ απροσδόκητο και σύγχρονο τρόπο.
Πλοκή: Ένας νεαρός επιδιορθωτής έχει αναλάβει να αναπαλαιώσει μια τοιχογραφία που βρίσκεται σε μια εκκλησία σε ένα μικρό απομονωμένο χωριό.
5. La corta notte delle bambole di vetro/Short Night of Glass Dolls (1971) – Aldo Lado
Η άλλη πλευρά του είδους – αστυνομικό μυστήριο, παιδί του noir αλλά με έντονο κοινωνικό προβληματισμό και κριτική, σε μία από τις καλύτερες εκτελέσεις. Κάτι πολύ παραπάνω από απλή ταινία τρόμου.
Πλοκή: Ένας Αμερικανός δημοσιογράφος που βρίσκεται στην κεντρική Ευρώπη ψάχνει την νέα του φίλη που ξαφνικά εξαφανίστηκε.
