Μια μέρα πριν τη γιορτή των ερωτευμένων γλυκών σε σχήμα καρδούλας και των ανθοπώληδων ανά τον κόσμο, γιορτάζει, μεταξύ άλλων, το σινεμά. Η 13η του Φλεβάρη έχει οριστεί ως Παγκόσμια Ημέρα Κινηματογράφου κι εμείς, για να σου το θυμίσουμε, φτιάξαμε μια λίστα με ταινίες που αφορούν…τις ταινίες.
Από την δεκαετία των 50’s μέχρι και σήμερα, ο κινηματογράφος εμπνεύστηκε από τον εαυτό του, τον χρησιμοποίησε, τον εκθείασε, τον σχολίασε, τον σνόμπαρε, τον αγάπησε. Ορίστε, λοιπόν, οκτώ ενδεικτικοί τίτλοι που μαρτυρούν αυτή τη σχέση, σε μια λίστα που, ωστόσο, θα είναι ημιτελής αν δεν την «πλάσεις» ξανά από την αρχή, με πρώτη ύλη τα δικά σου αγαπημένα.
«Sunset Blvd.» (1950)
Από τον σκηνοθέτη Billy Wilder («Some Like it Hot», «The Apartment» και άλλα αριστουργήματα), το «Sunset Boulevard» είναι ένα φιλμ-νουάρ με φαντασία αλλά και κριτική διάθεση απέναντι στον τρόπο που το Hollywood αντιμετώπιζε -και αντιμετωπίζει ακόμα- τα αστέρια του, όταν τα χρόνια περάσουν κι εκείνα έχουν χάσει πια κάτι από τη λάμψη τους. Στο ρόλο της ηθοποιού, πρώην κινηματογραφικής ντίβας και νυν φαντασιόπληκτης Norma Desmond, η Gloria Swanson έμεινε στην ιστορία με την ατάκα «All right, Mr. DeMille, I’m ready for my close-up», που κρύβει πολλά περισσότερα από όσα φαντάζεσαι. Aνάμεσά τους ο δολοφονημένος, επίδοξος σεναριογράφος, Joe Gillis (William Holden), υπέροχες guest εμφανίσεις από αστέρες της «βουβής» εποχής και, πάνω απ’ όλα, η απομυθοποίηση του Χολιγουντιανού ονείρου με διαχρονικότητα και στυλ.
«Singin’ in the Rain» (1952)
Ωραίο το «La La Land», συμφώνησαν όλοι εν έτει 2017, για πολλούς λόγους, μεταξύ των οποίων η έκδηλη νοσταλγία του για μια άλλη εποχή και η προσπάθειά του να την αναβιώσει. Πρώτο και φωτεινότερο παράδειγμα εκείνων των χρόνων, το «Τραγουδώντας στη βροχή» μας χάρισε αξέχαστες σκηνές όπου ο Gene Kelly κάνει ακριβώς αυτό που λέει ο τίτλος, χορεύοντας ρυθμικά με την ομπρέλα του στο χέρι. Ο Kelly υποδύεται τον Don Lockwood, σούπερ-σταρ του βουβού κινηματογράφου που, από τη μία κυνηγάει την πανέμορφη και «υπεράνω» Kathy Selden (Debbie Reynolds) κι από την άλλη πασχίζει, μαζί με το on-screen ταίρι του, Lina Lamont (Jean Hagen) να «επιβιώσει» από τη σημαντικότερη αλλαγή στην κινηματογραφική ιστορία, την ενσωμάτωση του ήχου (έπειτα και του χρώματος) στις ως τότε βουβές, ασπρόμαυρες παραγωγές. Με μια εκθαμβωτική techincolor παλέτα, το «Singing in the Rain», γιορτάζει την εξέλιξη του σινεμά, ενώ είναι -εγγυημένα- ένα από τα ομορφότερα ρομαντικά μιούζικαλ που έχεις δει ποτέ.
«8½» (1963)
Το «8½» του Federico Fellini είναι τόσο ατμοσφαιρικό, απαιτητικό και ιδιαίτερο, όσο προδίδουν ακόμη και τα πρώτα του λεπτά. Ο Guido (Marcello Mastroianni) είναι ένας σκηνοθέτης που μοιάζει να κάνει συνεχόμενα λάθη, τόσο στην επαγγελματική, όσο και στην προσωπική του ζωή. Γυρισμένο σε άσπρο και μαύρο, αναμειγνύει στα πλάνα του την ιταλική φινέτσα με ένα αφόρητο συναισθηματικό βάρος και μιλά με την ίδια αποτελεσματικότητα για τον κινηματογράφο και για την αιώνια διαμάχη που, εγώ, εσύ και όλοι τελικά έχουμε, μεταξύ του εαυτού μας κι εκείνου του άλλου εαυτού που προσπαθούμε να αποκτήσουμε.
«Cinema Paradiso» (1988)
Αν μια ταινία μπορεί να χαρακτηριστεί κλασική στην κατηγορία εκείνων που υμνούν την τέχνη του κινηματογράφου, αυτή θα ήταν, χωρίς αμφιβολία, το «Σινεμά ο Παράδεισος» του Giuseppe Tornatore. Πρόκειται για μια διπλή «coming of age» ιστορία που προβάλλει, με σχεδόν μαγική απλότητα, την ενηλικίωση ενός χαρακτήρα, του μικρού Salvatore, και το τέλος εποχής ενός δεύτερου: Του παλιού, παραδοσιακού σινεμά. Τριάντα χρόνια αργότερα, ο επιτυχημένος σκηνοθέτης Salvatore di Vita επιστρέφει στο μικρό χωριό της Σικελίας όπου μεγάλωσε και βουτά νοητά στο παρελθόν του, με τις αναμνήσεις να απλώνονται σαν μια από εκείνες τις μπομπίνες φιλμ που του έμαθε ο στοργικός Alfredo να προβάλλει στον προτζέκτορα, όταν ήταν ακόμη παιδάκι.
«The Player» (1992)
Ο Griffin Mill (Tim Robbins) είναι εκείνος ο «έξυπνος» τύπος των κινηματογραφικών studio που αποφασίζει ποια υπόθεση αξίζει να γυριστεί και ποια όχι. Με απλά λόγια είναι εκείνος που μυρίζεται τα λεφτά πίσω από την επόμενη συμφωνία, εκείνος που αφήνει δυσαρεστημένους δεκάδες καλλιτέχνες, χωρίς να του καίγεται «καρφί». Τι θα συμβεί όμως, όταν κάποιος από αυτούς που απέρριψε αρχίσει να του στέλνει απειλητικές καρτ-ποστάλ; Σκηνοθετημένο από τον Robert Altman («Gosford Park», «Short Cuts»), «ο Παίκτης» είναι η επιτομή της παρωδίας του Αμερικανικού σινεμά, που σατιρίζει καθετί κυνικό, υποκριτικό και γελοίο, τολμώντας να είναι το ίδιο κυνικό, υποκριτικό και γελοίο, τόσο στην ίδια τη δομή της πλοκής του, όσο και στο πρόσωπο του πρωταγωνιστή του. Ό,τι πιο διασκεδαστικό και συνάμα σκοτεινό, για εσένα που ασχολείσαι με τον κινηματογράφο ή απλά τον αγαπάς όσο μισείς την «εμπορική» του πλευρά.
«Adaptation» (2002)
Ή, αλλιώς, «όταν ο Charlie Kaufman έγραψε ένα σενάριο όπου ο Charlie Kaufman προσπαθεί να γράψει ένα σενάριο».Ο Nicolas Cage υποδύεται (πολύ καλά, κι όμως) τον σεναριογράφο του «Being John Malkovich» και της «Αιώνιας Λιακάδας Ενός Καθαρού Μυαλού», την περίοδο που επιχειρούσε να μεταφέρει στην μεγάλη οθόνη το βιβλίο της Susan Orlean «The Orchid Thief». Ο Cage υποδύεται επίσης τον (φανταστικό αυτή τη φορά) δίδυμο αδερφό του Charlie, Donald, που μετακομίζει μαζί του για να του κάνει τη ζωή ακόμη πιο δύσκολη, υπενθυμίζοντας του ότι όσο πιο πολύ παιδεύεσαι, τόσο χειρότερα πηγαίνουν τα πράγματα. Το «Adaptation» καυτηριάζει το τυπικό χολιγουντιανό hit, αποτελώντας το ακριβώς αντίθετο. Παίζουν επίσης: Meryl Street, Chris Cooper, Cara Seymour. (Αλλά το «Adaptation» δε σου το ‘πε, γιατί είναι χίπστερ μέχρι το μεδούλι. Στο λέω εγώ, μήπως κι ακόμη δεν αποφάσισες να το δεις.)
«Kiss Kiss Bang Bang» (2005)
Ένας επίδοξος ηθοποιός, on-the-side μικροκλέφτης (Robert Downey Jr.) εξασφαλίζει ένα ρόλο από λάθος. Σχεδόν το ίδιο αναπάντεχα, θα βρεθεί μπλεγμένος σε μια υπόθεση δολοφονίας, που θα προσπαθήσει να λύσει μαζί με την πρώτη του αγάπη (Michelle Monaghan) -που στα τριάντα-βάλε της πλέον, ονειρεύεται ακόμα ότι θα τα καταφέρει στο Hollywood- κι έναν ιδιωτικό ντετέκτιβ που γνώρισε σ’ένα εφετζίδικο πάρτι (Val Kilmer). Λιγότερο άμεσο από τα άλλα στον σχολιασμό της κινηματογραφικής πραγματικότητας, αλλά εμπνευσμένο, εύστροφο και τρομερά αστείο, το «Kiss Kiss Bang Bang», neo-noir οπλισμένο με δράση και μαύρο χιούμορ, κατακρίνει κι αυτό την υποκρισία και τις ψευδαισθήσεις του Los Angeles, ενώ αποτελεί για το σινεμά, ένα πολύτιμο διαμαντάκι-παράδειγμα.
«Even the Rain» (2010)
O Μεξικανός σκηνοθέτης Sebastián (Gael García Bernal), μαζί με τον παραγωγό του Costa (Luis Tosar) φιλοδοξούν να γυρίσουν μια ταινία για τον Ιταλό κατακτητή Χριστόφορο Κολόμβο. Έτσι, φθάνουν στη Boλιβία μαζί με το καστ για να προετοιμάσουν το έδαφος. Ο Costa έχει επιλέξει την τοποθεσία ορμώμενος από το μικρό τους budget, γνωρίζοντας ότι σε μια χώρα τόσο φτωχή, θα καταφέρουν να εξασφαλίσουν δεκάδες κομπάρσους και εργατικά χέρια για το στήσιμο του σετ, με εξευτελιστικά φθηνές αμοιβές ή χωρίς καθόλου χρήματα. Τα πρώτα διλήμματα, πρακτικά και ηθικά, θα γεννηθούν λίγο μετά την άφιξή τους στην Cochabamba, αφού αποκαλύπτεται ότι ένας από τους βασικούς ηθοποιούς που πρόσφατα επέλεξαν, είναι ο αρχηγός των τοπικής διαμαρτυρίας ενάντια στην ιδιωτικοποίηση της παροχής νερού της περιοχής.
Το «Even the Rain», ακόμη κι αν λόγω της φύσης του προσκαλεί κατηγορίες υποκρισίας, έλαβε θετικά σχόλια από κοινό και κριτικούς, και όπως και να έχει, στηρίζεται στις καλές ερμηνείες του και δίνει «τροφή» για σκέψη και συζήτηση σχετικά με το θέμα της εκμετάλλευσης, που επανεμφανίζεται με ποικίλες μορφές στη διαδικασία της σύγχρονης κινηματογραφικής παραγωγής.