Στην αγαπημένη περιοχή του Θησείου, μαζί με τη βόλτα σε μια από τις πιο όμορφες γωνιές της Αθήνας, μπορεί κανείς να συνδυάσει και τη μάθηση με μια επίσκεψη στο Μουσείο Ηρακλειδών. Το Μουσείο Ηρακλειδών είναι ένα σχετικά νέο ηλικιακά μουσείο, αφού ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2004. Σήμερα εκτείνεται σε δύο κτίρια σε κοντινή μεταξύ τους απόσταση, ένα στην Ηρακλειδών 16 και ένα στην Αποστόλου Παύλου 37. Στόχος του Μουσείου Ηρακλειδών είναι να αποτελεί έναν χώρο διαδραστικής εκλαΐκευσης της επιστήμης και εξοικείωσης με την τεχνολογία της αρχαιότητας. Πώς επιτυγχάνεται κάτι τέτοιο; Με τις μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις, τα εργαστήρια για παιδιά και τα μορφωτικά εργαστήρια ενηλίκων που διοργανώνει. Ας δούμε τι μπορεί κανείς να δει σε κάθε κτίριο του Μουσείου!
Κτίριο Ηρακλειδών 16
Στην οδό Ηρακλειδών το μουσείο στεγάζεται σε ένα κτίριο νεοκλασικής αρχιτεκτονικής του 1898. Χαρακτηριστικό του κτιρίου είναι η παραδοσιακή αυλή με πηγάδι που διαθέτει! Στην Ηρακλειδών μπορεί κανείς να επισκεφθεί την έκθεση “Εύρηκα: Επιστήμη, Τέχνη και Τεχνολογία των Αρχαίων Ελλήνων”. Στην έκθεση περιλαμβάνονται ομοιώματα αυτομάτων της Ελληνιστικής περιόδου. Κατά την Ελληνιστική περίοδο αναπτύχθηκαν πολλές μηχανολογικές εφευρέσεις που αποτελούν δείγμα της κορύφωσης της τεχνολογίας της εποχής. Έτσι, ο επισκέπτης μπορεί να δει ομοιώματα και να εξοικειωθεί με τη λειτουργία αυτοματισμών της αρχαιότητας, όπως το κινητό αυτόματο του Κτησιβίου και οι αυτόματες Πύλες του Ναού. Η τεχνολογία, ίσως απλή για τα σημερινά δεδομένα, αλλά αξιοθαύμαστη για την αρχαιότητα, ήταν βαθιά συνυφασμένη με την καθημερινή ζωή της εποχής.
Χαρακτηριστικό έκθεμα του Μουσείο Ηρακλειδών είναι το ομοίωμα του Μηχανισμού των Αντικυθήρων, σε μεγάλο μέγεθος, κλίμακας 3 προς 1. Το ομοίωμα του πρώτου αναλογικού προσομοιωτή των ουράνιων κινήσεων, γνωστού και ως ο “πρώτος υπολογιστής”, είναι κατασκευασμένο από διαφανές υλικό και μέταλλο. Με αυτόν τον τρόπο ο επισκέπτης έχει οπτική επαφή με όλη την κατασκευή και μπορεί να παρατηρήσει τον τρόπο λειτουργίας με λεπτομέρεια.
Κτίριο Αποστόλου Πάυλου 37
Το κτίριο της Αποστόλου Παύλου είναι ένα νεοκλασικό του 1895 και εγκαινιάστηκε για το Μουσείο το 2014. Βασικό στοιχείο της διακόσμησής του είναι οι οροφογραφίες, που αποκαταστάθηκαν με βάση τα αρχικά σχέδια και χρώματα. Στην Αποστόλου Παύλου στεγάζεται η έκθεση “Τεχνολογία Πολέμου στην Αρχαία Ελλάδα”. Εκτίθενται εικαστικές αναπαραστάσεις από την προϊστορία μέχρι την Ελληνιστική εποχή σχετικά με την πολεμική τεχνολογία. Συγκεκριμένα, ο ένας όροφος είναι αφιερωμένος στην ιστορική τριήρη. Το πιο σημαντικό ίσως πλοίο στης αρχαιότητας αποδίδεται λεπτομερώς σε αναπαραστάσεις. Έτσι, μπορεί κανείς να παρατηρήσει τη διάταξη των κουπιών, το έμβολο της πρύμνης και όλη τη μεγαλοπρέπεια του ιστορικού αυτού τύπου πλοίου. Επιπλέον, εκτίθενται και άλλα στοιχεία της ναυτικής πολεμικής τεχνολογίας της αρχαιότητας, όπως παραστάσεις έργων ελλιμενισμού και φύλαξης της τριήρους.
Στον δεύτερο όροφο του κτιρίου μπορεί κανείς να δει την εξέλιξη του φορητού οπλισμού, καθώς και αναπαραστάσεις οχυρωματικών έργων. Η έκθεση περιλαμβάνει μακέτες με αναπαράσταση επιθετικού και αμυντικού πολιορκητικού εξοπλισμού με μεγάλη παραστατικότητα και λεπτομέρεια. Επίσης, μία αίθουσα είναι αφιερωμένη στις τηλεπικοινωνίες της αρχαιότητας. Ο οπτικός τηλέγραφος, τα κινητά μέσα ανταλλαγής κρυπογραφημένων μηνυμάτων και άλλες καινοτομίες της εποχής παρουσιάζονται διαδραστικά ώστε να γίνεται πλήρως κατανοητή η λειτουργία τους.
Μια μέρα στο Μουσείο
Το Μουσείο Ηρακλειδών επιτελεί τον σκοπό του επιτυχώς. Φέρνει σε επαφή τους επισκέπτες με την τεχνολογία, την επιστήμη και την τέχνη με τρόπο που κρατά το ενδιαφέρον αμείωτο. Οι λεπτομερείς περιγραφές των εκθεμάτων και η παραστατικότητά τους κάνουν τον επισκέπτη να φεύγει από το Μουσείο Ηρακλειδών πλήρης και με ανανεωμένη διάθεση για γνώση! Αυτός δεν είναι και ο σκοπός των Μουσείων τελικά;
Περισσότερες πληροφορίες για το Μουσείο Ηρακλειδών, τις μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις στο site και τη σελίδα του στο facebook.