Η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (εφεξής ΔΕΠΥ) και η αναγνωστική δυσκολία εμφανίζονται συνήθως μαζί λόγω των κοινών γενετικών παραγόντων κινδύνου.Ωστόσο, ποια είναι η διαχρονική σχέση της ΔΕΠΥ με την ανάγνωση;
Το παρόν άρθρο, με τίτλο Η διαχρονική σχέση της ΔΕΠΥ με την ανάγνωση, θα παρουσιάσει τα ερυήματα μίας πρόσφατης έρευνας που εξέτασε τη σχέση μεταξύ των συμπτωμάτων της ΔΕΠΥ και της ανάγνωσης σε παιδιά ηλικίας 7-12 ετών.
Η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (εφεξής ΔΕΠΥ) είναι μια συχνή νευροαναπτυξιακή διαταραχή που περιγράφεται στα διαγνωστικά συστήματα ταξινόμησης (ICD-10 και DSM-5). Η ΔΕΠΥ χαρακτηρίζεται από δυσκολίες σε δύο τομείς: την έλλειψη προσοχής και την υπερκινητικότητα-παρορμητικότητα.
Μια ανασκόπηση 40 μελετών σε 17 χώρες με επικεφαλείς ερευνητές του King’s College London, δεν βρήκε στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι η πραγματική συχνότητα εμφάνισης της ΔΕΠΥ έχει αυξηθεί από το 2020, παρά τις αυξήσεις στις διαγνώσεις και τις λίστες αναμονής για την αξιολόγηση της ΔΕΠΥ.
Η αύξηση των παραπομπών πιθανότατα οφείλεται στην αυξανόμενη ευαισθητοποίηση και τη μείωση του στιγματισμού και όχι στην αύξηση της ίδιας της διαταραχής. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, περίπου το 3-4% των ενηλίκων και το 5% των παιδιών εκτιμάται ότι έχουν ΔΕΠΥ, ωστόσο πολλά άτομα παραμένουν αδιάγνωστα.
Το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Αγγλίας αναφέρει ότι σχεδόν 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι στην Αγγλία μπορεί να έχουν ΔΕΠΥ, με πάνω από 550,000 να περιμένουν αυτή τη στιγμή την αξιολόγησή τους
Η Greven και οι συνεργάτες της (2011) αξιολόγησαν τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ και τις δεξιότητες ανάγνωσης σε ένα δείγμα του γενικού πληθυσμού του Ηνωμένου Βασιλείου περίπου 7,000 ζευγών διδύμων.
Οι αξιολογήσεις των γονέων για τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ και οι αξιολογήσεις των εκπαιδευτικών για την ανάγνωση ελήφθησαν σε δύο ηλικίες:
στη μέση παιδική ηλικία (ηλικίες 7-8 ετών) &
στην πρώιμη εφηβεία (ηλικίες 11-12 ετών).
Αποτελέσματα
Οι ερευνητές βρήκαν ότι:
Τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ και η ανάγνωση προέβλεπαν σημαντικά το ένα το άλλο με την πάροδο του χρόνου.
Ωστόσο, τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ ήταν ένας σημαντικά ισχυρότερος προγνωστικός παράγοντας για την ανάγνωση από ό,τι το αντίστροφο.
Τα συμπτώματα απροσεξίας και υπερκινητικότητας-παρορμητικότητας της ΔΕΠΥ συνέβαλαν και τα δύο στην πρόβλεψη της ανάγνωσης, αλλά η απροσεξία ήταν ένας σημαντικά ισχυρότερος προγνωστικός παράγοντας.
Επιπλέον, τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ και η ανάγνωση ήταν σε μεγάλο βαθμό κληρονομικά και η συσχέτισή τους αποδόθηκε κυρίως σε κοινές γενετικές επιρροές.
Παρά την αξιοσημείωτη γενετική καινοτομία για κάθε χαρακτηριστικό, οι γενετικοί παράγοντες που εμπλέκονται στη συσχέτιση των συμπτωμάτων της ΔΕΠΥ και της ανάγνωσης με την πάροδο του χρόνου ήταν ιδιαίτερα σταθεροί.
Συμπεράσματα
Τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ μπορεί να θέτουν τα παιδιά σε αυξημένο κίνδυνο για προβλήματα ανάγνωσης και αντίστροφα.Επιπλέον, οι γενετικοί μηχανισμοί που επιμένουν στον χρόνο, φαίνεται να είναι σημαντικοί στη συσχέτιση των συμπτωμάτων ΔΕΠΥ και της ανάγνωσης με την πάροδο του χρόνου.
Advertising
Βιβλιογραφία
Greven, C. U., Rijsdijk, F. V., Asherson, P., & Plomin, R. (2012). A longitudinal twin study on the association between ADHD symptoms and reading. Journal of child psychology and psychiatry, and allied disciplines, 53(3), 234–242. https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.2011.02445.x
Σπούδασα Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (2008) και ολοκλήρωσα μεταπτυχιακό πρόγραμμα ειδίκευσης στην Ανάπτυξη του Παιδιού στο Τμήμα Ψυχολογίας και Ανθρώπινης Ανάπτυξης του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (2012). Το 2014, ξεκίνησα διδακτορικές σπουδές στο Πανεπιστημιακό Κολλέγιο του Λονδίνου. Τον Δεκέμβριο του 2018, υπερασπίστηκα επιτυχώς τη διατριβή μου με τίτλο (στην ελληνική γλώσσα): Η διερεύνηση της οργάνωσης του λεξιλογίου σε παιδιά που μιλούν Ελληνικά με δυσκολίες στη γλώσσα και τον αλφαβητισμό. Η διδακτορική διατριβή μπορεί να βρεθεί εδώ: https://discovery-pp.ucl.ac.uk/id/eprint/10077333/
