Το παρόν άρθρο, με τίτλο Μακροχρόνια φαρμακευτική αγωγή για τη ΔΕΠΥ σε παιδιά, θα παρουσιάσει τα ευρήματα μίας νέας μελέτης η οποία εγείρει ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια της μακροχρόνιας φαρμακευτικής αγωγής για τη ΔΕΠΥ σε παιδιά. Το παρόν άρθρο αποτελεί μετάφραση και προσαρμογή από την αγγλική στην ενηλική γλώσσα του πρωτότυπου άθρου που μπορεί να βρεθεί εδώ.
Μια πρόσφατη μελέτη από το Πανεπιστήμιο Τούρκου και το Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι στη Φινλανδία και το Φινλανδικό Ίδρυμα Κοινωνικής Ασφάλισης Kela αποκαλύπτει ότι η μέση διάρκεια της φαρμακευτικής αγωγής για τη ΔΕΠΥ σε παιδιά και εφήβους είναι μεγαλύτερη από τρία χρόνια. Ωστόσο, αξιόπιστα, ελεγχόμενα δεδομένα σχετικά με την ασφάλεια των φαρμάκων για τη ΔΕΠΥ που κυκλοφορούν στην αγορά σε παιδιά είναι διαθέσιμα μόνο για ένα έτος παρακολούθησης.
Η χρήση φαρμάκων για τη ΔΕΠΥ έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, αλλά οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις τους στα παιδιά δεν έχουν μελετηθεί επαρκώς, παρά τα χρόνια χρήσης. Μια πρόσφατη πληθυσμιακή μελέτη διαπίστωσε ότι η μέση διάρκεια της φαρμακευτικής αγωγής για τη ΔΕΠΥ σε παιδιά και εφήβους στη Φινλανδία ήταν πάνω από τρία χρόνια.
Στο ένα τέταρτο των παιδιών με τη μεγαλύτερη διάρκεια φαρμακευτικής αγωγής για τη ΔΕΠΥ, η θεραπεία διήρκεσε περισσότερο από επτά χρόνια.
«Αυτό αποτελεί ένα σημαντικό ερευνητικό άνοιγμα, καθώς η διάρκεια της μακροχρόνιας χρήσης φαρμάκων για τη ΔΕΠΥ σε παιδιά και εφήβους στην καθημερινή ζωή έχει μελετηθεί μόνο σε πολύ περιορισμένο βαθμό», λέει η επικεφαλής της μελέτης Päivi Ruokoniemi, Ειδική στην Κλινική Φαρμακολογία και Παιδοψυχιατρική στο Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι.
Τα αγόρια έλαβαν θεραπεία πιο συχνά και για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα
Η μελέτη διαπίστωσε ότι τόσο το φύλο όσο και η ηλικία στην οποία ξεκινά η φαρμακευτική αγωγή για τη ΔΕΠΥ έχουν σημαντική επίδραση στη διάρκεια της θεραπείας. Κατά μέσο όρο, η θεραπεία για τη ΔΕΠΥ διήρκεσε λίγο περισσότερο από ένα χρόνο για τα αγόρια από ό,τι για τα κορίτσια. Και για τα δύο φύλα, η νεαρή ηλικία έναρξης οδήγησε σε μεγαλύτερη διάρκεια της φαρμακευτικής αγωγής.
Η μεγαλύτερη διάρκεια της φαρμακευτικής αγωγής για τη ΔΕΠΥ ήταν για τα αγόρια που ξεκίνησαν τη φαρμακευτική αγωγή στην ηλικία των 6-8 ετών. Η μέση διάρκεια της φαρμακευτικής αγωγής τους ήταν τα 6,3 έτη και για το ένα τέταρτο αυτών η θεραπεία διήρκεσε περισσότερο από 9,4 έτη. Αυτή η ομάδα ήταν επίσης η μεγαλύτερη που ξεκίνησε φαρμακευτική αγωγή για τη ΔΕΠΥ. Τα αγόρια ηλικίας 6 έως 8 ετών αντιπροσώπευαν το 32,4% των συμμετεχόντων στη μελέτη.
«Η έρευνά μας, δείχνει ότι ένα σημαντικό ποσοστό των μικρών παιδιών, ιδίως των αγοριών, λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή για τη ΔΕΠΥ επί χρόνια, καθ’ όλη τη διάρκεια των σχολικών τους χρόνων. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι αξιόπιστα ερευνητικά δεδομένα σχετικά με την ασφάλεια αυτών των φαρμάκων είναι διαθέσιμα μόνο για μια περίοδο παρακολούθησης, έως και ενός έτους. Άλλωστε, μιλάμε για παιδιά σε ένα πολύ ευαίσθητο στάδιο ανάπτυξης», λέει η Ruokoniemi.
Μελέτες σχετικά με τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις που λείπουν
Τα πιο αξιόπιστα στοιχεία για την ασφάλεια των φαρμάκων προέρχονται από κλινικές, ελεγχόμενες και τυχαιοποιημένες δοκιμές. Για την έγκριση των φαρμάκων για τη ΔΕΠΥ από τις ρυθμιστικές αρχές, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων απαιτεί από τις φαρμακευτικές εταιρείες να τεκμηριώσουν την κλινική ασφάλεια με μια μελέτη που καλύπτει τουλάχιστον ένα έτος παρακολούθησης.
«Οι μακροπρόθεσμες επιδράσεις των φαρμάκων για τη ΔΕΠΥ έχουν μελετηθεί εκτενώς σε διάφορα περιβάλλοντα παρατήρησης και μη ελεγχόμενης έρευνας, αλλά αυτές είναι πάντα επιρρεπείς σε συγχύσεις και, ως εκ τούτου, δεν παρέχουν αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά με τις σχέσεις αιτίας-αποτελέσματος», συνεχίζει η Ruokoniemi.
«Λόγω αυτών των αβεβαιοτήτων, είναι σημαντικό η φαρμακευτική αγωγή για τη ΔΕΠΥ να ξεκινά μόνο όταν οι μη φαρμακολογικές θεραπείες έχουν κριθεί ανεπαρκείς. Ακόμη και σε αυτή την περίπτωση, πρέπει να διασφαλιστεί ότι τόσο ο φροντιστής όσο και το παιδί, ανάλογα με την ηλικία και το επίπεδο ανάπτυξης του παιδιού, έχουν πρόσβαση σε επαρκείς πληροφορίες σχετικά με τα αναμενόμενα οφέλη και τις βλάβες του φαρμάκου και τις αβεβαιότητες που σχετίζονται με αυτά.»
Οι ερευνητές συνιστούν επίσης ότι η ανάγκη φαρμακευτικής αγωγής για τη ΔΕΠΥ που έχει ήδη ξεκινήσει, θα πρέπει να επανεξετάζεται ετησίως από τον γιατρό.
Η περιγραφική μελέτη μητρώου, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό European Child & Adolescent Psychiatry, πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της ερευνητικής συνεργασίας μεταξύ των Πανεπιστημίων Τούρκου και Ελσίνκι και του Φινλανδικού Ιδρύματος Κοινωνικής Ασφάλισης Kela.
Τα δεδομένα περιελάμβαναν σχεδόν 41,000 παιδιά και νέους που είχαν ξεκινήσει φαρμακευτική αγωγή στη Φινλανδία. Η διάρκεια της φαρμακευτικής αγωγής υπολογίστηκε χρησιμοποιώντας την ανάλυση Kaplan-Meier. Το 2019, το τελευταίο έτος των δεδομένων της μελέτης, η επικράτηση της φαρμακευτικής αγωγής για τη ΔΕΠΥ ήταν 5-6% για τα αγόρια και 1,3-1,5% για τα κορίτσια. Έκτοτε, η χρήση φαρμάκων για τη ΔΕΠΥ συνεχίζει να αυξάνεται τόσο παγκοσμίως όσο και στη Φινλανδία, όπου η αύξηση ήταν ακόμη ταχύτερη από ό,τι σε άλλες σκανδιναβικές χώρες.
«Γνωρίζουμε ότι το ποσοστό των παιδιών και εφήβων που χρησιμοποιούν φάρμακα για τη ΔΕΠΥ στη Φινλανδία έχει ήδη διπλασιαστεί από τα χρόνια που διεξάγαμε την έρευνά μας», λέει η Ruokoniemi.
Το παρόν άρθρο, με τίτλο Μακροχρόνια φαρμακευτική αγωγή για τη ΔΕΠΥ σε παιδιά, αποτελεί μετάφραση και προσαρμογή από την αγγλική στην ενηλική γλώσσα του πρωτότυπου άθρου που μπορεί να βρεθεί εδώ.
