Παρεμβάσεις προφορικού λόγου σε παιδιά με νευροαναπτυξιακές διαταραχές

Παρεμβάσεις προφορικού λόγου σε παιδιά με νευροαναπτυξιακές διαταραχές

Οι νέοι/νέες οι οποίοι/ες δεν αναπτύσσουν τις γλωσσικές δεξιότητες όπως αναμένεται, αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις σε όλες τις πτυχές της ζωής. Δυστυχώς, οι γλωσσικές διαταραχές είναι συχνές, είτε ως ξεχωριστή διαταραχή (π.χ., Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή ή ΑΓΔ) είτε ως μέρος μιας άλλης νευροαναπτυξιακής διαταραχής (π.χ., αυτισμός).

Οι νευροαναπτυξιακές διαταραχές αναφέρονται σε μια ομάδα διαταραχών οι οποίες επηρεάζουν την ανάπτυξη του εγκεφάλου, οδηγώντας σε προκλήσεις στη γνωστική, συναισθηματική, κοινωνική και σωματική λειτουργία. Αυτές οι διαταραχές συνήθως εμφανίζονται κατά την πρώιμη ανάπτυξη, συχνά πριν από την σχολική ηλικία, και μπορούν να εκδηλωθούν με διάφορους τρόπους, ανάλογα με τη συγκεκριμένη διαταραχή. Ενώ διαφέρουν ως προς την εκδήλωσή τους, οι νευροαναπτυξιακές διαταραχές γενικά έχουν το χαρακτηριστικό ότι επηρεάζουν την καθημερινή ζωή, τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, τη μάθηση και τη συναισθηματική ρύθμιση. 

Παιδιά με ΑΓΔ

Η ΑΓΔ είναι μια από τις πιο συχνές αναπτυξιακές διαταραχές η οποία επηρεάζει περίπου 1 στα 14 παιδιά στο νηπιαγωγείο. Η ΑΓΔ είναι μια διαταραχή της επικοινωνίας που παρεμβαίνει στη μάθηση, την κατανόηση και τη χρήση της γλώσσας. Αυτές οι γλωσσικές δυσκολίες δεν εξηγούνται από άλλες παθήσεις, όπως η απώλεια της ακοής ή ο αυτισμός, ή από τις συνθήκες, όπως η έλλειψη έκθεσης στη γλώσσα. Η ΑΓΔ μπορεί να επηρεάσει την ομιλία, την ακουστική ακρόαση, την ανάγνωση και τη γραφή ενός παιδιού. Η ΑΓΔ έχει επίσης ονομαστεί ειδική γλωσσική δυσλειτουργία, γλωσσική καθυστέρηση ή αναπτυξιακή δυσφασία, παλαιότερα.

Παιδιά με γλωσσική διαταραχή

Για κάποια παιδιά, η γλωσσική διαταραχή είναι μέρος μιας συνυπάρχουσας βιοϊατρικής κατάστασης. Η ομάδα CATALISE συστήνει ότι ο όρος Γλωσσική Διαταραχή θα πρέπει να χρησιμοποιείται για τα παιδιά τα οποία έχουν δύο κύρια χαρακτηριστικά:

  • Πρώτον, έχουν σοβαρά γλωσσικά προβλήματα τα οποία οδηγούν σε λειτουργικά προβλήματα με την επικοινωνία και/ή την εκπαιδευτική πρόοδο (π.χ., προβλήματα με την επεξεργασία των πληροφοριών, την ανάγνωση ή την ανάκληση πληροφοριών).
  • Δεύτερον, αυτά τα γλωσσικά προβλήματα δεν είναι πιθανό να επιλυθούν από μόνα τους, αλλά είναι πιο πιθανό να επιμείνουν στον χρόνο. Τα γλωσσικά προβλήματα των παιδιών είναι πιθανό να μην έχουν επιλυθεί μέχρι τα 5 έτη της ζωής.

Η γλωσσική διαταραχή των παιδιών μπορεί να συνδέεται με:

  • Tη διανοητική αναπηρία
  • Tη Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ)
  • Kάποια γνωστή γενετική κατάσταση (π.χ., το σύνδρομο Down ή το σύνδρομο Klinefelter)
  • Tη νευροαισθήτηρια απώλεια της ακοής
  • Tην εγκεφαλική βλάβη ή την εγκεφαλική παράλυση, μεταξύ άλλων.

Η ομάδα CATALISE συστήνει επίσης ότι είναι σημαντικό να αναγνωριστεί ότι αυτά τα παιδιά ότι έχουν μια γλωσσική διαταραχή, αλλά ότι είναι πιθανό να χρειάζονται μια παρέμβαση που λαμβάνει υπόψη τις άλλες δυσκολίες που εκδηλώνονται μαζί με τη γλωσσική διαταραχή.

Advertising

Advertisements
Ad 14

Η μετα-αναλυτική ανασκόπηση της Donolato και των συνεργατών της (2023) εξέτασε την επίδραση των παρεμβάσεων του προφορικού λόγου σε παιδιά με νευροαναπτυξιακές διαταραχές. 

Οι ερευνητές συμπεριέλαβαν μελέτες παρέμβασης οι οποίες στόχευαν στις γλωσσικές δεξιότητες παιδιών ηλικίας 2-18 ετών με Αναπτυξιακή Γλωσσική Διαταραχή, αυτισμό, διανοητική αναπηρία, σύνδρομο Down, σύνδρομο εύθραυστου X χρωμοσώματος και σύνδρομο Williams.

Οι παρεμβάσεις οι οποίες συμπεριλήφθηκαν στη μετα-ανάλυση εφάρμοσαν σαφείς και δομημένες δραστηριότητες (δηλαδή, σαφή διδασκαλία του λεξιλογίου, διδασκαλία της αφηγηματικής δομής ή των γραμματικών κανόνων) ή/και έμμεσες και ευρείες δραστηριότητες (δηλαδή, κοινή ανάγνωση βιβλίων, γενική γλωσσική διέγερση).

Ευρήματα

Τα αποτελέσματα της μετα-ανάλυσης έδειξαν τα ακόλουθα:

  • Το προσληπτικό λεξιλόγιο και οι προσληπτικές δοκιμασίες έδειξαν τα μικρότερα μεγέθη επίδρασης σε σύγκριση με το εκφραστικό λεξιλόγιο, τη γραμματική, τον εκφραστικό και προσληπτικό λόγο και τις εκφραστικές δοκιμασίες·
  • Η διάρκεια της παρέμβασης: Oι μεγαλύτερες συνεδρίες οι οποίες διεξήχθησαν σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ήταν πιο ωφέλιμες από τις σύντομες συνεδρίες και τις βραχυπρόθεσμες παρεμβάσεις.

Βιβλιογραφία

Donolato, E., Toffalini, E., Rogde, K., Nordahl-Hansen, A., Lervåg, A., Norbury, C., & Melby-Lervåg, M. (2023). Oral language interventions can improve language outcomes in children with neurodevelopmental disorders: A systematic review and meta-analysis. Campbell systematic reviews19(4), e1368. https://doi.org/10.1002/cl2.1368

Σπούδασα Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (2008) και ολοκλήρωσα μεταπτυχιακό πρόγραμμα ειδίκευσης στην Ανάπτυξη του Παιδιού στο Τμήμα Ψυχολογίας και Ανθρώπινης Ανάπτυξης του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (2012). Το 2014, ξεκίνησα διδακτορικές σπουδές στο Πανεπιστημιακό Κολλέγιο του Λονδίνου. Τον Δεκέμβριο του 2018, υπερασπίστηκα επιτυχώς τη διατριβή μου με τίτλο (στην ελληνική γλώσσα): Η διερεύνηση της οργάνωσης του λεξιλογίου σε παιδιά που μιλούν Ελληνικά με δυσκολίες στη γλώσσα και τον αλφαβητισμό. Η διδακτορική διατριβή μπορεί να βρεθεί εδώ: https://discovery-pp.ucl.ac.uk/id/eprint/10077333/

Περισσότερα από τη στήλη: Ειδική Αγωγή

Ειδική Αγωγή

Διδακτικές πρακτικές δεξιοτήτων ορθογραφίας

Πηγή εικόνας: Διδακτικές πρακτικές δεξιοτήτων ορθογραφίας Η ανάπτυξη της ορθογραφίας αποτελεί θεμελιώδη δεξιότητα για την…

Ειδική Αγωγή

Συναισθηματικές προκλήσεις: Η χρήση της αυτοαναφοράς

Πηγή εικόνας: Συναισθηματικές προκλήσεις: Η χρήση της αυτοαναφοράς Συναισθηματικές προκλήσεις: Η χρήση της αυτοαναφοράς Η…

Ειδική Αγωγή

Αυτισμός και διγλωσσία

Η διγλωσσία αποτελεί πλέον πραγματικότητα για εκατομμύρια παιδιά σχολικής ηλικίας σε όλο τον κόσμο. Στο…

Ειδική Αγωγή

Είναι Αναγνωστική Διαταραχή ή Αναπτυξιακή Καθυστέρηση;

Το παρόν άρθρο, με τίτλο Είναι Αναγνωστική Διαταραχή ή Αναπτυξιακή Καθυστέρηση; αποτελεί μετάφραση και προσαρμογή…

Ειδική Αγωγή

Δυσλεξία: Μύθοι και Παρανοήσεις

Στόχος του παρόντος άρθρου, με τίτλο Δυσλεξία: Μύθοι και Παρανοήσεις, είναι να αποδομήσει τους πιο…

Ειδική Αγωγή

Σημάδια της δυσλεξίας στην ηλικία του Δημοτικού

Πηγή εικόνας: Σημάδια της δυσλεξίας στην ηλικία του Δημοτικού Το παρόν άρθρο, με τίτλο Σημάδια…

Ειδική Αγωγή

Δυσλεξία και Συνοδές Διαταραχές

Το παρόν άρθρο, με τίτλο Δυσλεξία και Συνοδές Διαταραχές, θα παρουσιάσει κάποιες από τις διαταραχές…