Προτίμηση χεριού: Η σχέση με ψυχικές και νευροαναπτυξιακές διαταραχές

Προτίμηση του χεριού: Η σχέση με διάφορες ψυχικές και νευροαναπτυξιακές διαταραχές

Το παρόν άρθρο, με τίτλο Προτίμηση χεριού: Η σχέση με ψυχικές και νευροαναπτυξιακές διαταραχές, θα παρουσιάσει τον σκοπό, τις υποθέσεις και τα ευρήματα μιας μεγάλης κλίμακας έρευνας η οποία αφορούσε την προτίμηση του χεριού και διάφορων ψυχικών και νευροαναπτυξιακών διαταραχών. Η μετα-ανάλυση δημοσιεύθηκε στο Psychological Bulletin της APA.

Η άτυπη προτίμηση του χεριού αναφέρεται στην κατάσταση όπου ένα άτομο χρησιμοποιεί κυρίως το μη κυρίαρχο χέρι του (συνήθως το αριστερό) για τις καθημερινές δραστηριότητες, αντί του δεξιού χεριού, το οποίο είναι το πιο συνηθισμένο. Η άτυπη προτίμηση του χεριού μπορεί να περιλαμβάνει τη γραφή, το φαγητό ή οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα η οποία συνήθως εκτελείται με το κυρίαρχο χέρι.

Ορισμένες διαταραχές, όπως η σχιζοφρένεια, έχουν συσχετιστεί με αυξημένα ποσοστά άτυπης προτίμησης του χεριού (δηλαδή, προτίμηση μη δεξιού χεριού, αριστερού χεριού ή μικτού χεριού).

Ερευνητικός σκοπός

Στη μετα-αναλυτική τους έρευνα, ο Packheiser και οι συνεργάτες του (2025) εξέτασαν τη σχέση μεταξύ της προτίμησης του χεριού και διάφορων ψυχικών και νευροαναπτυξιακών διαταραχών. Οι ερευνητές συμπεριέλαβαν 402 βάσεις δεδομένων που συνολικά αφορούσαν 202,434 άτομα.

Οι διαταραχές οι οποίες συμπεριλήφθηκαν στη μετα-ανάλυση είναι οι ακόλουθες:

Ερευνητικές υποθέσεις

  1. Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι διαταραχές οι οποίες έχει φανεί ότι συσχετίζονται με την άτυπη προτίμηση του χεριού σε προηγούμενες έρευνες (π.χ., σχιζοφρένεια ή αυτισμός) θα δείξουν ισχυρότερες διαφορές σε σύγκριση με διαταραχές για τις οποίες δεν έχει φανεί ότι συσχετίζονται με την άτυπη προτίμηση του χεριού σε προηγούμενες έρευνες (π.χ., κατάθλιψη).
  2. Οι νευροαναπτυξιακές διαταραχές θα έχουν υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης άτυπης προτίμησης του χεριού σε σχέση με τις μη νευροαναπτυξιακές διαταραχές.
  3. Οι διαταραχές τα συμπτώματα των οποίων σχετίζονται με τη γλώσσα θα εμφανίσουν υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης άτυπης προτίμησης του χεριού σε σύγκριση με τις διαταραχές τα συμπτώματα των οποίων δεν σχετίζονται με τη γλώσσα.
  4. Όσον αφορά τις διαταραχές οι οποίες δεν είναι νευροαναπτυξιακές, η ηλικία έναρξης θα είναι προγνωστική για το επίπεδο της άτυπης προτίμησης του χεριού. Οι διαταραχές οι οποίες έχουν μια πρώιμη έναρξη, προβλέπεται να εμφανίσουν υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης άτυπης προτίμησης του χεριού σε σύγκριση με τις διαταραχές με μεταγενέστερη έναρξη.

Ευρήματα

Οι ερευνητές βρήκαν ότι, κατά μέσο όρο, η άτυπη προτίμηση του χεριού (μη δεξιό χέρι, αριστερό χέρι ή μικτή προτίμηση χεριού) είχε σημαντικά υψηλότερη συχνότητα στις διάφορες ψυχικές και νευροαναπτυξιακές διαταραχές οι οποίες συμπεριλήφθηκαν στη μετα-ανάλυση σε σύγκριση με τα άτομα της ομάδας ελέγχου. 

  • Συγκεκριμένα, οι αναλύσεις έδειξαν ότι οι διαφορές μεταξύ των ατόμων με ψυχικές και νευροαναπτυξιακές διαταραχές και των ατόμων χωρίς ψυχικές και νευροαναπτυξιακές διαταραχές ποικίλλουν ανάλογα με τη διάγνωση.
  • Ορισμένες διαγνώσεις, όπως η σχιζοφρένεια, σχετίζονται με υψηλή συχνότητα άτυπης προτίμησης του χεριού.

Οι αναλύσεις έδειξαν ότι οι νευροαναπτυξιακές διαταραχές, οι μη νευροαναπτυξιακές διαταραχές πρώιμης ηλικίας έναρξης και οι διαταραχές οι οποίες περιλαμβάνουν συμπτώματα που σχετίζονται με τη γλώσσα συσχετίστηκαν όλες με υψηλότερα ποσοστά άτυπης προτίμησης του χεριού.

Βιβλιογραφία

Packheiser, J., Borawski, J., Berretz, G., Merklein, S. A., Papadatou-Pastou, M., & Ocklenburg, S. (2025). Handedness in mental and neurodevelopmental disorders: A systematic review and second-order meta-analysis. Psychological bulletin151(4), 476–512. https://doi.org/10.1037/bul0000471

Advertising

Advertisements
Ad 14

Σπούδασα Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (2008) και ολοκλήρωσα μεταπτυχιακό πρόγραμμα ειδίκευσης στην Ανάπτυξη του Παιδιού στο Τμήμα Ψυχολογίας και Ανθρώπινης Ανάπτυξης του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (2012). Το 2014, ξεκίνησα διδακτορικές σπουδές στο Πανεπιστημιακό Κολλέγιο του Λονδίνου. Τον Δεκέμβριο του 2018, υπερασπίστηκα επιτυχώς τη διατριβή μου με τίτλο (στην ελληνική γλώσσα): Η διερεύνηση της οργάνωσης του λεξιλογίου σε παιδιά που μιλούν Ελληνικά με δυσκολίες στη γλώσσα και τον αλφαβητισμό. Η διδακτορική διατριβή μπορεί να βρεθεί εδώ: https://discovery-pp.ucl.ac.uk/id/eprint/10077333/

Περισσότερα από τη στήλη: Ειδική Αγωγή

Ειδική Αγωγή

Παρεμβάσεις σε παιδιά που άργησαν να μιλήσουν

Στο παρόν άρθρο θα παρουσιαστούν οι βασικές διαστάσεις που αφορούν τις παρεμβάσεις σε παιδιά που…

Ειδική Αγωγή

Προσληπτικό Λεξιλόγιο Κωφών Παιδιών Προσχολικής Ηλικίας

Το προσληπτικό λεξιλόγιο, δηλαδή το σύνολο των λέξεων τις οποίες κατανοεί ένα παιδί, αποτελεί βασικό…

Ειδική Αγωγή

Διανοητική αναπηρία: Ορισμός, διάγνωση και αιτίες

Η διανοητική αναπηρία αναφέρεται στις νευροαναπτυξιακές καταστάσεις οι οποίες επηρεάζουν τη λειτουργία δύο τομέων: Της…

Ειδική Αγωγή

Η μνήμη εργασίας: Το «κρυφό κλειδί» της μάθησης

Το παρόν άρθρο, με τίτλο Η μνήμη εργασίας: Το «κρυφό κλειδί» της μάθησης, ορίζει τη…

Ειδική Αγωγή

Βιοδείκτες της ΔΕΠΥ

Το παρόν άρθρο, με τίτλο Βιοδείκτες της ΔΕΠΥ, θα παρουσιάσει τους πιθανούς βιοδείκτες για τη…

Ειδική Αγωγή

Υποστήριξη Μαθητών και Μαθητριών στις Τάξεις Ένταξης

Στο παρόν άρθρο αναλύεται ο θεσμός των τάξεων ένταξης, ένας από τους βασικούς μηχανισμούς με…

Ειδική Αγωγή

Υποστήριξη Μαθητών και Μαθητριών: H Παράλληλη Στήριξη

Πηγή εικόνας: Υποστήριξη Μαθητών και Μαθητριών: H Παράλληλη Στήριξη Υποστήριξη Μαθητών και Μαθητριών: H Παράλληλη Στήριξη…