Νομικό πλαίσιο
Οι εργασίες διαχείρισης προϊόντων (συλλογή, μεταφορά, μεταφόρτωση, προσωρινή αποθήκευση, επαναχρησιμοποίηση και αξιοποίηση) ορίζονται ως εναλλακτική διαχείριση στα πλαίσια της οποίας επιστρέφουν στην αγορά.
Στην Ελλάδα η εναλλακτική διαχείριση ορίζεται βάσει του νόμου 2939/2001 περί εναλλακτικής διαχείρισης των συσκευασιών και άλλων προϊόντων. Σύμφωνα με αυτόν οι επιχειρήσεις εισαγωγής, παραγωγής και διάθεσης συσκευασμένων και άλλων προϊόντων, όπως οι μπαταρίες, υποχρεούνται να δράσουν με στόχο τη συλλογή και ανακύκλωση τους.
Ανακύκλωση μπαταριών
Ποια είναι όμως τα πραγματικά οφέλη της ανακύκλωσης μπαταριών; Σύμφωνα με την ΑΦΗΣ, αυτά είναι η προστασία του περιβάλλοντος, η εξοικονόμηση ενέργειας, η μείωση όγκου απορριμμάτων και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Προκειμένου όμως να γίνει πράξη η ανακύκλωση είναι απαραίτητος ο σχεδιασμός και η υλοποίηση προγραμμάτων ανακύκλωσης μπαταριών, τα οποία περιλαμβάνουν τους κατάλληλους κάδους συλλογής τοποθετημένους στα βέλτιστα σημεία συλλογής, τα εκπαιδευτικά προγράμματα σε σχολεία και την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας μέσω ενημέρωσης.
Οι φορητές ηλεκτρικές μπαταρίες στην Ελλάδα κατηγοριοποιούνται κυρίως σε αλκαλικές, ψευδαργύρου/άνθρακα, κομβιόσχημες, νικελίου/καδμίου, νικελιουδριδίου μετάλλου, λιθίου ιόντος, μολύβδου οξέως κ.α. Προκειμένου να συλλεχθούν οι παραπάνω είναι απαραίτητη η κατάρτιση ενός σχεδίου αποκομιδής και ανακύκλωσης. Κάδοι ανακύκλωσης υπάρχουν σε σημεία προσβάσιμα από την πλειοψηφία της κοινωνίας. Για τον λόγο αυτό αξιοποιούνται Ο.Τ.Α και δημόσιοι φορείς (16%), σχολεία (21%), ιδιωτικές επιχειρήσεις (52%) και άλλες εγκαταστάσεις.
Ενδιαφέρον στοιχείο αποτελεί η συνολική ποσότητα που διατίθεται στην αγορά. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε πως η ετήσια διακίνηση φορητών παταριών παρουσίασε μείωση κατά 2.8%. Το γεγονός αυτό που οφείλεται κατά κύριο λόγο στην τάση αντικατάστασης συσκευών οι οποίες καταναλώνουν μεγάλη ποσότητα ενέργειας όπως επίσης και στην αύξηση χρήσης επαναφορτιζόμενων μπαταριών. Ακόμα, ενδεικτικό της σημασίας ανακύκλωσης αποτελεί η αύξηση συμβεβλημένων παραγωγών και διαχειριστών αποβλήτων κατά 9%, 146 από 134, για το 2018 σε σχέση με το 2017 ενώ σε σύγκριση με το 2012 η αύξηση ήταν της τάξεως του 45%.
Στάδια ανακύκλωσης μπαταριών
Τα στάδια ανακύκλωσης των μπαταριών είναι η διαλογή, θραύση και διαχωρισμός των συσσωρευτών, η τήξη και αναγωγή μεταλλικών ενώσεων και ο καθαρισμός.
Αρχικά οι χρησιμοποιημένοι συσσωρευτές συλλέγονται σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους των εργοστασίων ανακύκλωσης ως πρώτη διαλογή. Στη φάση αυτή απομακρύνονται τα πιθανά μη συμβατά υλικά. Οι συσσωρευτές καταλήγουν σε κατάλληλους χώρους για θραύση και τεμαχισμό και εν συνεχεία απομακρύνεται ο ηλεκτρολύτης ενώ διαχωρίζονται τα πλαστικά και μολυβδούχα μέρη των μπαταριών.
Στο τέλος του πρώτου σταδίου παραμένει μια λάσπη ή πάστα μολύβδου η οποία μπορεί να ανακτηθεί σε μονάδες φιλτροπρεσών. Η συγκέντρωση μολύβδου στις μπαταρίες αγγίζει το 99% και μπορεί να ανακτηθεί μέσω οξειδοαναγωγής ενώ το διαχωριστικό πλέγμα και οι πόλοι καταλήγουν σε φούρνο τήξης.
Στη δεύτερη φάση υλοποιείται το λιώσιμο και η αναγωγή μεταλλικών ενώσεων. Σε αυτή την φάση πραγματοποιούνται 2 διεργασίες. Αρχικά γίνεται αναγωγή των οξειδίων μολύβδου και του θειικού μολύβδου, με χρήση άνθρακα. Στη συνέχεια ελευθερώνεται ο μόλυβδος που υπάρχει ως θειικός μολύβδος, με χρήση ανθρακικού νατρίου και σιδήρου. Η θερμοκρασία που επικρατεί στη φάση αυτή είναι μεγαλύτερη των 1100oC.
Στην τρίτη, και τελευταία, φάση για την ανακύκλωση μπαταριών ο μόλυβδος έχει θερμοκρασία 900oC όπως βγαίνει από τους φούρνους. Πρέπει να καθαριστεί για να αποκτήσει τον επιθυμητό βαθμό καθαρότητας ή να προστεθούν αντίστοιχα μέταλλα για την απόκτηση της επιθυμητής σύστασης ως κράμα. Τα στάδια που υλοποιούνται σε αυτή την φάση είναι, η απομάκρυνση των επιφανειακών οξειδίων, η αφαίρεση, μερική ή ολική, χαλκού, κασσίτερου και αντιμονίου και η προσθήκη μεταλλικών στοιχείων για την επιθυμητή σύσταση κραμάτων.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο
- Διαδικασία ανακύκλωσης, ανακτήθηκε από www.sydesys.gr, τελευταία επίσκεψη 11/10/2020
- Νομικό πλαίσιο, ανακτήθηκε από www.afis.gr, τελευταία επίσκεψη 11/10/2020
- Απολογιστική έκθεση 2018, ανακτήθηκε από www.afis.gr, τελευταία επίσκεψη 11/10/2020
- Τι είναι η Α.Φ.Η.Σ., ανακτήθηκε από www.library.tee.gr, τελευταία επίσκεψη 11/10/2020
