Τα PET είναι μια μορφή πολυεστέρα ιδιαιτέρως ανακυκλώσιμα. Πρόκειται για ένα πολυμερές υλικό, κατασκευασμένο από δυο μονομερή, την τροποποιημένη αιθυλενογλυκόλη και το καθαρισμένο τερεφθαλικό οξύ. Προκειμένου τα δυο υλικά να αντιδράσουν μεταξύ τους θα πρέπει το μείγμα τους να έχουν θερμοκρασιακή κορυφή μεταξύ 225OC και 255OC. Και τα δυο συναποτελούν το 90% της συνολικής μάζας των μονομερών τα οποία αντιδρούν για την δημιουργία του πολυμερούς.
Το εύρος πεδίων χρήσης τους αλλά και τα τεχνικά χαρακτηριστικά τους αποτελούν ένδειξη για την αναγκαιότητα και σημασία ανακύκλωσής τους. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά πως χρησιμοποιούνται για συσκευασία αρτοποιημάτων, γαλακτοκομικών, τροφίμων (κατεψυγμένα, σάλτσες). Τα πλεονεκτήματα των ΡΕΤ είναι η ανθεκτικότητά τους, η θερμομόνωση και το μικρό τους βάρος. Επιπλέον δεν θρυμματίζονται.
Στοιχεία για την ανακύκλωση ΡΕΤ
Μέσω της ανακύκλωσής τους λαμβάνουμε τα RPET (ανακυκλωμένα PET), τα οποία χρησιμοποιούνται ευρέως. Στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ το 2012 ανακυκλώθηκε αντίστοιχα το 52% και 31% του συνόλου των PET αν και το 2016 το ποσοστό αυτό στις ΗΠΑ μειώθηκε στο 29%. Πρόσφατα, το 2018, σε ΗΠΑ και Καναδά συλλέχθηκαν και ανακυκλώθηκαν συνολικά δυο δισεκατομμύρια φιαλών PET
Πλατφόρμα φιαλών PET (EPETBP)
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχει η πλατφόρμα φιαλών PET (EPETBP). Η συγκεκριμένη πλατφόρμα μέσω μιας σειράς ελέγχων δημιουργήθηκε με σκοπό την αξιολόγηση επίδρασης των φιαλών τύπου PET στα πλαίσια της διαδικασίας μετατροπής τους σε RPET. Η αξία της πλατφόρμας εδράζεται στην αποφυγή επίδρασης των ανακυκλωμένων αυτών φιαλών από μη-PET υλικά. Σ’ αυτή την πλατφόρμα εφαρμόζονται μια σειρά ελέγχων και εργαλείων:
- Quick test: Αξιοποιούνται με σκοπό την βελτίωση των επόμενων δοκιμών. Είναι χαμηλού κόστους και για την εφαρμογή τους υπάρχει πλήρης περιγραφή τεχνικού εξοπλισμού και σκοπού της μεθόδου
- Πρωτόκολλο συμβατότητας: Το πρωτόκολλο αυτό εφαρμόζεται προκειμένου να αξιολογηθούν οι τρόποι συσκευασίας PET τα οποία καταλήγουν στην ανακύκλωση και ενδεχομένως να επηρεάσουν την ποιότητα του συστήματος. Η εφαρμογή γίνεται με συνδυασμό στοιχείων από βάση δεδομένων, η οποία έχει δημιουργηθεί από εμπειρογνώμονες, σε σύγκριση στοιχεία που δίνει ο αιτών τον έλεγχο.
Τα βήματα εφαρμογής της πλατφόρμας είναι τα παρακάτω:
- Συμπλήρωση της φόρμας αξιολόγηση
- Έλεγχος συγκεντρώσεων ροής ανακύκλωσης
- Δοκιμή κρίσιμων ιδιοτήτων
- Οριστικοποίηση προγράμματος δοκιμών
- Διαβούλευση & Απόφαση
Η πραγματοποίηση των ειδικών ελέγχων πραγματοποιείται από ανεξάρτητους φορείς–εργαστήρια, αναγνωρισμένους από το EPETBP. Η επικύρωση των αποτελεσμάτων πραγματοποιείται από εξειδικευμένους εμπειρογνώμονες, βάσει των αποτελεσμάτων δοκιμών, προκειμένου να εκτιμηθεί ο αντίκτυπος νέων τεχνολογιών κατασκευής συσκευασιών στις διαδικασίες PET. Αξιολογούνται τέλος όλες οι καινοτομίες ως προς το αν προκαλούν προβλήματα στην διαδικασία ανακύκλωσης.
Διαδικασία ανακύκλωσης PET
Μετά τη συλλογή τους, οι συσκευασίες PET επεξεργάζονται μέσω ειδικών μηχανημάτων (reclaimers) τα οποία πλένουν, αλέθουν και επεξεργάζονται τις φιάλες προκειμένου να παραχθεί ρητίνη. Η ρητίνη θα αποτελέσει την πρώτη ύλη για την κατασκευή νέων προϊόντων. Το ανακυκλωμένο PET πρέπει να είναι υψηλής καθαρότητας. Για τον λόγο αυτόν πρέπει να αφαιρεθούν οι μολυσματικοί παράγοντες, διαχωριζόμενοι από το χρήσιμο υλικό.
Ας φέρουμε ένα παράδειγμα. Οι νιφάδες PET (PET Flakes) ταξινομούνται με βάση το χρώμα του πλαστικού και το χημικό του αποτύπωμα. Με την πρακτική αυτή διασφαλίζουμε την μικρότερη απώλεια χρήσιμων νιφάδων μειώνοντας ταυτόχρονα την μόλυνση κατά 50ppm (ένα μέρος ανά 1 εκατομμύριο μέρη νερού) με την αφαίρεση υλικών, μη ανιχνεύσιμων από την ανθρώπινη όραση. Σε άλλες περιπτώσεις μπορούμε να αξιοποιήσουμε 3 ορατά μήκη κύματος ώστε να έχουμε βελτίωση διαχωρισμού βάσει χρώματος.
Τα στάδια ανακύκλωσης είναι τα εξής:
- Διαχωρισμός σε κάδους, ανά υλικό
- Συλλογή και μεταφορά με ειδικά απορριμματοφόρα σε εγκαταστάσεις ανακύκλωσης
- Διαλογή με το χέρι, μέσω ταινιόδρομων
- Πακετάρισμα σε «μπάλες» των επιλεγμένων προς ανακύκλωση PET
- Εκ νέου μεταφορά, σε μηχανές θραύσης αυτή την φορά όπου γίνεται και διαχωρισμός, μεταξύ κατάλληλων και μη, φιαλών PET
- Θρυμματισμός των κατάλληλων εξ αυτών με αποτέλεσμα την δημιουργία νιφάδων PET και συλλογή αυτών σε δοχεία
- Κατασκευή διαφόρων προϊόντων και συσκευασιών με πρώτη ύλη τις νιφάδες PET
Υλικά παραγόμενα από PET
Αναφέραμε παραπάνω ότι το PET είναι το πλέον ανακυκλώσιμο υλικό και όχι τυχαία. Πέρα όμως από την χρήση του για την παραγωγή νέων φιαλών υπάρχει μια σειρά εν δυνάμει εφαρμογών και χρήσεων.
Στην Αυστραλία, εταιρεία παράγωγής μαγιό χρησιμοποιεί PET, ενώ εταιρείες αθλητικών υποδημάτων αξιοποιούν επίσης το συγκεκριμένο υλικό. Υπάρχουν ακόμα πιο περίεργες επιλογές παραγωγής προϊόντων, όπως κρεβάτια για κατοικίδια και χαλιά. Το σημαντικό πλεονέκτημα, της κατασκευής υλικών από PET, είναι η ελάττωση ποσοτήτων πλαστικού η οποία καταλήγει στους χώρους υγειονομικής ταφής (ΧΥΤΑ). Φυσικά η συγκεκριμένη πρακτική έχει οφέλη και για το περιβάλλον, πέρα από την ανθρώπινη υγεία, αυτή καθαυτή.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο
- Recycling Polyethylene Terephthalate ανακτήθηκε από www.thebalancesmb.com, τελευταία επίσκεψη 28/10/2020
- PET is the most widely recycled plastic in the world, ανακτήθηκε από www.napcor.com, τελευταία επίσκεψη 28/10/2020
- What is PET? , ανακτήθηκε από www.napcor.com, τελευταία επίσκεψη 28/10/2020
- Products made from recycled PET, ανακτήθηκε από www.napcor.com, τελευταία επίσκεψη 28/10/2020
- Optimum sorting solutions, ανακτήθηκε από www.buhlergroup.com, τελευταία επίσκεψη 28/10/2020
- What products can we made from recycled PET, ανακτήθηκε από www.blackbridgeinvestments.com, τελευταία επίσκεψη 28/10/2020
- Who we do a recycling evaluation!, ανακτήθηκε από www.epbp.org, τελευταία επίσκεψη 28/10/2020
