Στο επίκεντρο της παγκόσμιας προσοχής σε θέματα περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης συνεχίζουν να βρίσκονται οι πυρκαγιές που κατακαίνε το δάσος του Αμαζονίου. Με επιφάνεια 5,5 εκατομμυρίων χιλιομέτρων και φιλοξενώντας πάνω από 3 εκατομμύρια είδη φυτών και ζώων, το δάσος του Αμαζονίου αποτελεί το μεγαλύτερο τροπικό δάσος του πλανήτη, ενώ παράγει το 20% του οξυγόνου της γης.
Πως ξεκίνησε
Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Διαστημικής Έρευνας (INPE), οι πυρκαγιές είναι συχνό φαινόμενο κατά την ξηρή εποχή στη Βραζιλία, αλλά αυτό το έτος ήταν μακράν χειρότερο από το φυσιολογικό. Τα δορυφορικά δεδομένα παρουσίασαν αύξηση κατά 83% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το 2018. Ο διαστημικός οργανισμός αναφέρει ότι ο δορυφόρος ανίχνευσε περισσότερες από 72.000 πυρκαγιές από τον Ιανουάριο του 2019.
Κατά την κρατούσα άποψη, οι πυρκαγιές ξεκίνησαν σκόπιμα από προσπάθειες για την παράνομη εκμετάλλευση γης για την εκτροφή βοοειδών. Η εκτροφή βοοειδών είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας αποψίλωσης σε κάθε χώρα του Αμαζονίου, αντιπροσωπεύοντας το 80% των σημερινών ποσοστών αποδάσωσης. Ο Αμαζόνιος της Βραζιλίας φιλοξενεί περίπου 200 εκατομμύρια βοοειδή και η Βραζιλία είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας στον κόσμο, κατέχοντας περίπου το ένα τέταρτο της παγκόσμιας αγοράς.
Ευθύνες
Η δημοσιοποίηση των νέων στοιχείων για τις πυρκαγιές έρχεται λίγες εβδομάδες αφού ο πρόεδρος Ζαΐχ Μπολσονάρου απομάκρυνε τον επικεφαλής της διαστημικής υπηρεσίας της Βραζιλίας, εξαιτίας της έντονης αντιπαράθεσης που είχε μαζί του για τα στοιχεία της αποψίλωσης των δασών. Οι περιβαλλοντολόγοι κατηγορούν τον Μπολσονάρου για τα δεινά του Αμαζονίου, επισημαίνοντας ότι ενθάρρυνε τους υλοτόμους και τους αγρότες να αποψιλώσουν την περιοχή. Ταυτόχρονα, οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι το τροπικό δάσος του Αμαζονίου κατέγραψε σημαντικές απώλειες, με ταχύτερους ρυθμούς, μετά την ανάληψη των καθηκόντων του νέου προέδρου, τον Ιανουάριο. Ωστόσο, ο ίδιος χαρακτήρισε την παγκόσμια αντίδραση στο περιβαλλοντικό έγκλημα – που φαίνεται ότι γίνεται με την ανοχή του – ως «περιβαλλοντική ψύχωση» !
Παγκόσμια ανησυχία
Η διεθνής διαδικτυακή κοινότητα εκφράζει εδώ και μέρες τον αποτροπιασμό και την αγωνία της ενώ και ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες εξέφρασε την βαθιά ανησυχία του για τις πυρκαγιές και τις καταστροφικές συνέπειές τους στο περιβάλλον και κατ’ επέκταση στον άνθρωπο. Την ίδια ώρα, διαδηλώσεις για το δάσος του Αμαζονίου διοργανώνονται από διάφορους φορείς, όπως για παράδειγμα το κινήμα της έφηβης Σουηδής Γκρέτα Τούνμπεργκ, στο Σάο Πάολο και στο Ρίο ντε Τζανέιρο, αλλά και έξω από πρεσβείες και προξενεία της Βραζιλίας σε πολλές χώρες του κόσμου.
Οι πυρκαγιές στον Αμαζόνιο αποτέλεσαν κύριο θέμα και στην ατζέντα της συνόδου των G7 που πραγματοποιήθηκε στο Μπιαρίτς της Γαλλίας στις 24-26 Αυγούστου, με τους ηγέτες να προσφέρουν άμεσα 20 εκατομμύρια δολάρια για να συνδράμουν στην κατάσβεση των πυρκαγιών. Ωστόσο, ο ακροδεξιός Μπολσονάρου έσπευσε να στηλιτεύσει το γεγονός, βλέποντας μια κίνηση «αποικιοκρατικής» φύσης.
Παρά την αρχική άρνησή του, υπό το βάρος ισχυρών πιέσεων της διεθνούς κοινότητας, ο πρόεδρος διέταξε να κινητοποιηθεί ο στρατός για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών. Ωστόσο, συνέδεσε την αποδοχή της βοήθειας με την ανάκληση από τον Γάλλο πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν της δήλωσής του με την οποία πρότεινε να αναζητηθεί τρόπος να παραχωρηθεί ειδικό διεθνές καθεστώς στο δάσος του Αμαζονίου.
