Σύσσωμη η κοινωνία του Βόλου πρόταξε το Σάββατο 16 Μαρτίου το ηχηρό της «όχι» στην καύση απορριμμάτων από την τσιμεντοβιομηχανία ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ (της γαλλοελβετικής πολυεθνικής Lafarge–Holcim) και στη δημιουργία εργοστασίου παραγωγής σκουπιδιών για καύση στις βιομηχανίες από τον Δήμο Βόλου. Μια πρωτοφανής συγκέντρωση 5.000 πολιτών, συλλόγων και φορέων της Μαγνησίας, με μάσκες προσώπου και συνθήματα κατά της καύσης των απορριμμάτων, της ΑΓΕΤ, του δημάρχου Αχιλλέα Μπέου και του υπουργού περιβάλλοντος Σωκράτη Φάμελλου κατέκλυσε τους δρόμους της πόλης και κυρίως την κεντρική οδό Πολυμέρη, με μεγάλο μέρος της πορείας να καταλήγει στις εγκαταστάσεις της ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ στην Αγριά Βόλου, διανύοντας μια απόσταση περίπου 5 χιλιομέτρων.
«Αυτοί μιλάνε για κέρδη και ζημιές, εμείς μιλάμε για ανθρώπινες ζωές», διαμαρτύρονται οι αγανακτισμένοι πλέον κάτοικοι, καθώς η καύση των απορριμμάτων από την ΑΓΕΤ έχει ξεκινήσει εδώ και δύο χρόνια, με τις ποσότητες των σκουπιδιών που καίγονται να αυξάνονται συνεχώς με εισαγωγές από το εξωτερικό, εκλύοντας έτσι στην ατμόσφαιρα επικίνδυνους ρύπους για το περιβάλλον αλλά και την υγεία των ανθρώπων. Οι κινητοποιήσεις πολλές, με χαρακτηριστική τη διοργάνωση παμβολιώτικου συλλαλητηρίου που συγκέντρωσε πάνω από 10.000 πολίτες το Μάιο του 2018 από την Επιτροπή Αγώνα Πολιτών Βόλου και τα περιθώρια ολοένα να στενεύουν κάτω από την απειλή του «του καρκίνου που έρχεται». Ο Βόλος ζητά το χαμένο οξυγόνο του πίσω.
Το πρόβλημα ξεκίνησε το 2013, όταν η ΑΓΕΤ ζήτησε άδεια να χρησιμοποιεί «εναλλακτικά καύσιμα» και πιο συγκεκριμένα το επονομαζόμενο RDF (Refuse-derived fuel, δηλαδή η καύσιμη ύλη που δημιουργείται από όσα απορρίμματα απομένουν στα κέντρα διαλογής σκουπιδιών επειδή δεν είναι δυνατή η περαιτέρω προσπάθεια ανακύκλωσής τους, όπως το χαρτί, το γυαλί και το πλαστικό) ως καύσιμο προκειμένου να παράγει τσιμέντο, καταθέτοντας μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Ακολούθησε θετική γνωμοδότηση του Περιφερειακού Συμβουλίου Θεσσαλίας επί της μελέτης, αλλά κομβικό σημείο υπήρξε η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) από το υπουργείο Περιβάλλοντος το 2014, που έδινε το δικαίωμα στην ΑΓΕΤ για καύση 100.000 τόνων RDF και 100.000 τόνων άλλων «εναλλακτικών» υλικών. Το 2015 πραγματοποιήθηκε καύση 7.000 τόνων RDF από την ΑΓΕΤ, ενώ με έγκριση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας το 2017 να μεταφέρεται το RDF όχι μόνο με φορτηγά αλλά και με πλοία, άνοιξε ο δρόμος για την καύση συνολικά 200.000 τόνων σκουπιδιών.
Η καύση απορριμμάτων από τις βιομηχανίες συνηθίζεται από πολλές Ευρωπαϊκές χώρες με σκοπό την ελαχιστοποίηση της πρακτικής της υγειονομικής ταφής, εφόσον όμως η καύση αυτή γίνεται ελεγμένα. Το RDF μπορεί να κατηγοριοποιείται στα «εναλλακτικά καύσιμα» αλλά ο όρος είναι παραπλανητικός, καθώς η ΑΓΕΤ θα μπορεί να καίει ετησίως, μεταξύ άλλων, λάσπες απομελάνωσης από την επεξεργασία χαρτιού, λυματολάσπη από αστικά κέντρα και βιομηχανίες και καύσιμα απόβλητα προερχόμενα από απορρίμματα και από τη μηχανική επεξεργασία αποβλήτων. Όλα αυτά τα υλικά χαρακτηρίζονται άκρως επικίνδυνα, όσον αφορά την αποβολή παραγώγων (επικίνδυνα βαρέα μέταλλα, όπως υδράργυρο, θάλλιο κ.ά.) στο περιβάλλον σε περίπτωση που δεν γίνεται σωστά και ελεγμένα η καύση τους, πράγμα απολύτως αναμενόμενο λαμβάνοντας υπόψη τους παρωχημένους κλιβάνους της ΑΓΕΤ.
Η καύση απορριμμάτων σε κλιβάνους παλαιάς τεχνολογίας μαζί με την καύση πετ κοκ, ένα παραπροϊόν του πετρελαίου, που ήδη χρησιμοποιεί η ΑΓΕΤ, αποδεικνύεται καταστροφική για τα πρώτα σπίτια του Βόλου στη περιοχή της Νέας Δημητριάδας και της Αγριάς, αλλά και για ολόκληρη την πόλη, καθώς από τον Ιούνιο του 2017 κάθε πρωί η ατμόσφαιρα αποκτά δυσωδία καμένου πλαστικού. Οι υπερβολικές εκπομπές των καπνών από τα φουγάρα της τσιμεντοβιομηχανίας και τα κρούσματα «καψίματος» στο λαιμό εντείνουν τις ανησυχίες των πολιτών, αφού οι διοξίνες που εκπέμπονται λόγω της καύσης συσσωρεύονται στον οργανισμό και είναι υπαίτιες για σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως καρκίνος, αυτοάνοσα νοσήματα και βλάβες στους ορμονικούς αδένες.
Ασφαλής τεχνολογία καύσης απορριμμάτων στην πραγματικότητα δεν υφίσταται ούτε στην Ελλάδα ούτε στο εξωτερικό, γι’ αυτό υπάρχει έντονα η πρόθεση να εγκαταλειφθεί σταδιακά αυτή η καύσιμη ύλη. Σύμφωνα με μελέτη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, τόσο η ΑΓΕΤ όσο και καμιά άλλη ελληνική τσιμεντοβιομηχανία, δεν μπορεί να κάψει πλαστικά χωρίς να παραχθούν διοξίνες, πολύ απλά γιατί δεν διαθέτει την κατάλληλη τεχνολογία. Επίσης, η ΑΓΕΤ δεν είναι καν εξοπλισμένη με συστήματα διαρκούς παρακολούθησης των ρύπων που παράγονται στις εστίες καύσης, επομένως, αδυνατεί να διορθώνει τις ατέλειες καύσης. Επιπλέον, η τοξική στάχτη που παράγεται εν μέρει ενσωματώνεται στο τσιμέντο, μετατρέποντάς το σε τοξικό. Πρόσφατα, μελέτη νοσηρότητας και θνησιμότητας που εκπονήθηκε από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας κατέταξε την πόλη του Βόλου πρωταθλήτρια σε καρδειαγγειακά και εγκεφαλικά είδη καρκίνου.
Οι υψηλά ιστάμενοι του Δήμου Βόλου κρατούν μια διττή στάση απέναντι στο πρόβλημα. Από τη μια πλευρά τάσσονται κατά της καύσης σκουπιδιών από την ΑΓΕΤ και από την άλλη δρομολογούν πλάνα για την κατασκευή μονάδας επεξεργασίας απορριμμάτων SRF (Solid Recovered Fuel) στον XYTA Βόλου. Συνολικά 42 εκατομμύρια ευρώ των φορολογουμένων πρόκειται να δοθούν για να δεματοποιούνται τα σκουπίδια των Βολιωτών και να οδηγούνται προς καύση στην ΑΓΕΤ, εξυπηρετώντας έτσι την τσιμεντοβιομηχανία. Ο δήμαρχος Βόλου, Αχιλλέας Μπέος, το Μάιο του 2018 είχε ισχυριστεί ότι κατέθεσε μήνυση κατά του εργοστασίου, κατηγορώντας το για ρύπανση του περιβάλλοντος και θέλοντας έτσι να πείσει τους πολίτες πως τάσσεται με το δικό τους στρατόπεδο. Παράλληλα όμως, με συμφωνίες κάτω απ’ το τραπέζι, δρομολογούνταν οι σχετικές ενέργειες για κατασκευή εργοστασίου παραγωγής δεμάτων σκουπιδιών με προορισμό την καύση τους για χάρη της ΑΓΕΤ.
Φρένο στην προοπτική δημιουργίας τέτοιας μονάδας έθεσε η αρνητική γνωμοδότηση του Υπουργείου Περιβάλλοντος επί της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την Μονάδα. Βέβαια, ο κ. Μάρκος Βαξεβανόπουλος, μέλος της Επιτροπής Αγώνα, τόνισε πως η εξέλιξη αυτή ήταν εν μέρει θετική, αν και η χρονική στιγμή που ανακοινώθηκε αυτή η γνωμοδότηση (δύο μέρες πριν το συλλαλητήριο) δημιουργεί καχυποψίες.
Η Επιτροπή Αγώνα Πολιτών Βόλου τονίζει ότι η καύση των σκουπιδιών δεν αφορά μόνο το Βόλο και μόνο την Ελλάδα, αλλά είναι ένα διεθνές πρόβλημα που προκαλεί κοινωνικές αντιδράσεις σε πολλές χώρες. Κάθε μήνα πλοία προερχόμενα από τη Νότια Ιταλία ξεφορτώνουν στο λιμάνι της ΑΓΕΤ χιλιάδες τόνους σκουπιδιών άγνωστης προέλευσης και αγνώστου περιεχομένου. Η βιομηχανία τσιμέντου μετατρέπεται σε κλίβανο καύσης απορριμμάτων, η πόλη του Βόλου σε τοξικό θάλαμο αερίων. Όπως εύστοχα δήλωναν τα πλακάτ των πολιτών του Βόλου, κανείς δε θέλει να ζει έτσι.
Πηγές:
https://www.efsyn.gr/ellada/periballon/187684_brontero-ohi-ton-bolioton-kata-tis-kaysis-skoypidion
https://www.efsyn.gr/ellada/periballon/149212_xesikomos-ston-bolo-gia-ton-karkino-poy-erhetai
https://www.lifo.gr/articles/greece_articles/191533/o-volos-thelei-na-parei-piso-ton-katharo-aera-toy
