Πού πρωτοεμφανίστηκε η τζαζ;
Σίγουρα έχετε παρατηρήσει σε ταινίες Αμερικανικής κυρίως προέλευσης αυτές τις υπέροχες χορευτικές μελωδίες, που ηχούν στη διάρκειά τους με τους ανθρώπους να διασκεδάζουν στο ρυθμό τους. Αυτή η χορευτική μουσική ή αλλιώς τζαζ γεννήθηκε στη Νέα Ορλεάνη της Αμερικής από τους Αφρό-αμερικανούς και αποτελεί μείξη των πολιτισμών (των Κρεολών και των μιγάδων).
Η Τζαζ μουσική είναι ο αυτοσχεδιασμός, η απελευθέρωση των μουσικών ιδεών και η ενορχήστρωση από πνευστά και κρουστά όργανα, όχι μόνο έγχορδα, όπως η κλασική ορχήστρα. Θρησκευτικά, λαϊκά, νέγρικα τραγούδια και ορισμένα είδη Δυτικής μουσικής του 19ου αιώνα συγχωνεύθηκαν δημιουργώντας τις χορευτικές άλλοτε και χαλαρωτικές μελωδίες της τζαζ.
Η τζαζ γνώρισε τρομερή άνθιση τη δεκαετία του 1920 και σε αυτό έπαιξε ρόλο η εμφάνιση του γραμμοφώνου και αργότερα του ραδιοφώνου. Είναι μία μουσική με μελωδικές παραλλαγές, που επιτρέπει την ελεύθερη έκφραση. Ακόμη και αν δεν καλύπτει μεγάλη χρονική περίοδο, η τζαζ επηρέασε και επηρεάζει την ιστορία της μουσικής.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1930 ο χορός συμβόλιζε την αποτίναξη της κατάθλιψης και η τζαζ είχε εξελιχθεί σε χορευτική μουσική… Δεν έλειπε από τα “party” της εποχής! Μέχρι τη δεκαετία του 1940 εμφανίστηκε η προοδευτική τζαζ. Όλο και συχνότερα εμφανίζονταν νέα είδη τζαζ, όπως η παραδοσιακή, μπομπ, σουίνγκ, ντίξι λαντ, λάτιν τζαζ και πολλά ακόμη.
Ο πιανίστας-συνθέτης Θελόνιους Μονκ υποστήριξε ότι: “Η Τζαζ είναι ελευθερία”. Πράγματι, υπάρχει έντονος αυτοσχεδιασμός των μουσικών της τζαζ. Επίσης, η τζαζ άρχισε να διαδίδεται με τις μεταναστεύσεις και τις περιοδείες των μουσικών, που άφηναν παντού το στίγμα τους…Έτσι, εξελίχθηκε σε μουσικό είδος όχι μόνο των Αφροαμερικανών αλλά και όσων αρέσκονταν στη μελωδία της. Εκτός των άλλων, η Νέα Ορλεάνη είναι, όπως αναφέραμε η γενέτειρα της τζαζ γι’ αυτό δεν ήταν τυχαία η ύπαρξη 30 ορχηστρών στις αρχές του 19ου αιώνα σε αυτή και τελικά η ταχεία διάδοσή της.
Αυτό που προκαλεί έντονο ενδιαφέρον είναι η ιστορία για τη τζαζ μουσική… Η ιστορία του δολοφόνου με το τσεκούρι στη Νέα Ορλεάνη, που ησύχαζε και σταματούσε τους φόνους μόνο όταν άκουγε τζαζ! Ο ίδιος είχε επιτεθεί σε αρκετά άτομα με βία προκαλώντας τον θάνατο με πολύ άσχημο τρόπο. Οι αρχές της Νέας Ορλεάνης δεν κατάφεραν ποτέ να τον βρουν, πολλοί μάλιστα υποστήριξαν ότι δεν ήταν άνθρωπος αλλά κάποια παραφυσική φιγούρα.
Σε επιστολή του ο δολοφόνος ανέφερε ότι θα μπορούσε να γίνει πιο σκληρός μαζί τους, ο εφιάλτης της πόλης αλλά για να μη το κάνει αυτό προέτρεψε τους κατοίκους να παίζει παντού τζαζ και έτσι έγινε. Για τη Νέα Ορλεάνη ο δολοφόνος-λάτρης της τζαζ παραμένει ένας θρύλος μέχρι σήμερα!
30 Απριλίου: Παγκόσμια Ημέρα Τζαζ Μουσικής
Ναι, λοιπόν! Σήμερα 30 Απριλίου είναι η παγκόσμια ημέρα της τζαζ, όπως ορίστηκε από την UNESCO. H UNESCO (ο οργανισμός του ΟΗΕ που ασχολείται με εκπαιδευτικά, επιστημονικά και πολιτιστικά θέματα) θέσπισε την 30η Απριλίου ως Παγκόσμια Ημέρα της Τζαζ Μουσικής, στη διάρκεια της γενικής συνέλευσης του οργανισμού τον Νοέμβριο του 2011 στο Παρίσι.
Ο εορτασμός στοχεύει «να φωτίσει τον σπουδαίο ρόλο της τζαζ ως μορφή τέχνης και μέσο επικοινωνίας που υπερβαίνει τις διαφορές» και αποτελεί πρωτοβουλία του Αμερικανού τζαζίστα και Πρέσβη Καλής Θελήσεως Χέρμπι Χάνκοκ, ο οποίος ορίζει τη τζαζ <<φωνή ελευθερίας>>. Η 30η Απριλίου επιλέχτηκε ως Παγκόσμια Ημέρα Τζαζ, διότι συμπίπτει με την τελευταία ημέρα του Μήνα της Τζαζ, που εορτάζεται κάθε Απρίλιο στις Ηνωμένες Πολιτείες, που αποτελούν τη γενέτειρα χώρα της τζαζ μουσικής.
Η παγκόσμια ημέρα της τζαζ γιορτάστηκε πρώτη φορά το 2012 στη Νέα Ορλεάνη και τη Νέα Υόρκη. Κάθε χρόνο στη διάρκεια του εορτασμού της επιδιώκεται η μάθηση της προέλευσής της, της ιστορίας της και της επιρροής της σε άλλα μουσικά είδη. Επιπλέον, υπερασπίζεται το σεβασμό για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, εναντιώνεται σε κάθε διάκριση και προάγει την ελευθερία του λόγου.
Προσεχείς εκδηλώσεις τζαζ
Σίγουρα αυτές τις ημέρες γίνονται πολλές εκδηλώσεις τζαζ στην Αθήνα και όχι μόνο.
Για 7 συνεχόμενες ημέρες, η Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων αποτελεί το επίκεντρο μιας γιορτής, μιας ετήσιας μουσικής συνάντησης για τους Αθηναίους αλλά και τους επισκέπτες της πόλης, που επικρατεί κυρίως η τζαζ μουσική. Ξεκινάει από το πρωί μέχρι το βράδυ, και υποδέχεται ανθρώπους κάθε ηλικίας. Μέχρι σήμερα, στο Athens Technopolis Jazz Festival έχουν συμμετάσχει περισσότερα από 265 διεθνή και εγχώρια σχήματα και 2.900 μουσικοί από 28 χώρες.
Εκτός των άλλων, πρέπει να ξέρεις ότι σε πολλά μαγαζιά οργανώνονται εκδηλώσεις, που αξίζει να παρακολουθήσεις και να ενημερώνεσαι για αυτές. Συγκεκριμένα:
30 Απριλίου-Παγκόσμια Ημέρα Τζαζ
Ο τρομπετίστας Δημήτρης Παπαδόπουλος και το κουιντέτο του παρουσιάζουν ένα special tribute στο Half Note Jazz Club.
2 Μαΐου
Η διαπρεπής πιανίστα Μαρία Παπαπετροπούλου θα συνεργαστεί με τον σημαντικό Γάλλο Jazz ντράμερ Antoine Banville, για μια μοναδική εμφάνιση στη σκηνή του Half Note Jazz Club.
22 Μαΐου
Δεν πρέπει να χάσεις το Athens Jazz Festival, στο οποίο θα υπάρξουν αρκετές ελληνικές συμμετοχές συγκεκριμένα, 3 ελληνικά σχήματα. Θα συμμετέχει το Spiral Trio, το Nefeli Fasouli Quintet και το κουαρτέτο Thomas Mitrousis Quartet.
23 Μαΐου
Δεν θα απουσιάζει το εντυπωσιακό νορβηγικό τρίο Gard Nilssen, το ταλέντο της βελγικής τζαζ Jonathan Collin-Bouhon και η πολυβραβευμένη Harcsa Veronika από την Ουγγαρία. Θα εμφανιστεί επίσης, ο συνθέτης Roy Ayers για τελευταία φορά πριν αποχαιρετήσει τις live εμφανίσεις του.
24 Μαΐου
Οι tygroo έρχονται από τη Τσεχία με πολύ δυναμισμό! Από την Ολλανδία έρχεται επίσης, το Rembrandt Trio και από την Αλβανία (για πρώτη φορά) το κουαρτέτο της Albanian Jazz Society.
25 Μαΐου
Από το Athens Jazz επίσης, δεν θα λείπει ο Ελβετός τρομπετίστας Erik Truffaz, ένα πολύ σημαντικό πρόσωπο της σύγχρονης τζαζ διεθνώς. Επιπλέον, οι indie darlings έρχονται στο Athens Jazz και αξίζει να τους γνωρίσετε!
26 Μαΐου
Δεν πρέπει να χάσεις το ταχέως ανερχόμενο γκρουπ από το Γκρατς, που έρχεται να στήσει ένα ξέφρενο πάρτι στο Athens Jazz! Ασταμάτητο groove, εξαιρετικές ποπ μελωδίες και αρχαϊκές σόουλ αναφορές χαρακτηρίζουν τα τραγούδια του γκρουπ και τα live τους.
Επίσης, στο Athens Jazz αξίζει να γνωρίσετε τους Quintedo, την φρέσκια συμμετοχή της Κύπρου! Είναι ένα γκρουπ με κατεύθυνση την τζαζ, που δημιούργησε το προηγούμενο καλοκαίρι ο σαξοφωνίστας Μάριος Χαραλάμπους. Η ονομασία Quintedo επισημαίνει ότι ακολουθείται μία κλασική τζαζ οργάνωση και διάφορες μορφές και όψεις από όλο το φάσμα του τζαζ ιδιώματος.
29 Μαΐου
Ο μαέστρος Billy Cobham, θα εμφανιστεί τη Δευτέρα 29 Μαΐου στο Gazarte.
Οργανώνονται συνεχώς προς τιμή της τζαζ εκδηλώσεις, που αξίζει να παρακολουθήσεις. Ενημερώσου, συντονίσου και enjoy! Σε περίπτωση που δεν γνωρίζεις την τζαζ μουσική, μπορείς να ακούσεις το μουσικό βίντεο του Philip Harper και να πάρεις μία γεύση…
Βιβλιογραφία:
- Τσιαμούλης (2023)Η Jazz μουσική και τα χαρακτηριστικά της. Ανακτήθηκε από: https://telepnyka.wordpress.com/2013/02/27/%CE%B7-jazz-%CE%BC%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%B1-%CF%87%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BA%CF%84%CE%B7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CF%84%CE%B7%CF%82/ (τελευταία πρόσβαση 27/04/2023)
- Η ιστορία της τζαζ. Ανακτήθηκε από: https://www.sansimera.gr/articles/78 (τελευταία πρόσβαση 27/04/2023)
- Κουτσώνα Α. Η ιστορία της Τζαζ μέσα από 10 facts! (2018) Ανακτήθηκε από: https://frapress.gr/2018/05/i-istoria-tis-tzaz-mesa-apo-10-facts/ (τελευταία πρόσβαση 27/04/2023)
- Η ιστορία της τζαζ. Ανακτήθηκε από: https://www.zaranikas.gr/zaranikas-e-learning/135-i-istoria-tis-tzaz-mousikis (τελευταία πρόσβαση 27/04/2023)
- All that Jazz!. Ανακτήθηκε από: http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2304/Mousiki_G-Gymnasiou_html-empl/index3_2.html (τελευταία πρόσβαση 27/04/2023)
- https://www.facebook.com/AthensJazz/ (τελευταία πρόσβαση 27/04/2023)
- jazz. Ανακτήθηκε από: https://www.britannica.com/art/jazz (τελευταία πρόσβαση 27/04/2023)
