Παρά τον όποιον απόλυτο και σκληρό αρρενωπό χαρακτήρα των αυτοκρατοριών της Ελληνιστικής περιόδου, κάπου στα βάθη της Ανατολής, κυβερνήτης ενός μακρινού – ελληνιστικού κατά βάσιν- βασιλείου ήταν μια γυναίκα. Ειδικότερα, η Αγαθόκλεια συνιστούσε την αρχαία βασίλισσα του Παντζάπ της Ινδίας. Ήταν η σύζυγος του δεύτερου μεγαλύτερου Βουδιστή αυτοκράτορα της Ινδίας, του Ινδο-έλληνα βασιλιά Μενάνδρου Α’. Σε αυτό το σημείο θα ήταν κατάλληλο να αναφέρω το προσδιοριστικό επίθετο της Αγαθοκλείας: Θεότροπος. Συγκεκριμένα, αυτό το επίθετο της προσέδιδε χαρακτηριστικά αρχαίας Ελληνίδας θεάς. Για αυτό τον λόγο και πολλοί μελετητές την ταυτίζουν με την θεά Αθηνά.
Ο ρόλος των γυναικών στον τότε Ελληνιστικό κόσμο:
Πρώτα από όλα, σε γενικές γραμμές τα βασίλεια και οι αυτοκρατορίες εκείνης της εποχής ήταν καθαρά κάτω από πατριαρχική επίβλεψη. Αυτό όμως δεν αναιρεί το γεγονός ότι δεν υπήρχαν άξιες γυναίκες με απεριόριστη δύναμη και τόλμη στην ευρύτερη κοινωνική και πολιτική σκηνή. Παραδείγματος χάριν, οι ιστορικοί αναφέρουν ότι οι βασιλείς και οι αυτοκράτορες λάτρευαν και προσκυνούσαν τις αρχαίες Ελληνίδες θεές, όπως ακριβώς και τις ανδρικές θεϊκές φιγούρες. Επομένως, και η ινδική κοινωνία με την σειρά της υιοθέτησε με τον καιρό αυτή την τακτική των αρχαίων Ελλήνων.
Επιπροσθέτως, αξίζει να αναφέρω ότι μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου το 323 π.Χ. , κάποιες βασίλισσες κυβέρνησαν κάποια τμήματα της πρώην Μεγάλης Αυτοκρατορίας του. Συγκεκριμένα, η Ολυμπιάδα, η Ευρυδίκη και η Κρατησίπολις ήταν ορισμένες από τις Ελληνίδες βασίλισσες που κυβέρνησαν προσωρινά κάποια μικρά βασίλεια. Επιπλέον, μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου ακολούθησε πόλεμος ανάμεσα στους στρατηγούς του για την διαδοχή. Παρόλα αυτά, προς το παρόν, οι στρατιώτες ορισμένων ελληνικών τμημάτων έπαιρναν διαταγές από Ελληνίδες βασίλισσες.
Ορισμένα βιογραφικά στοιχεία για την βασίλισσα Αγαθόκλεια:
Σύμφωνα με τα πορίσματα ιστορικών και αρχαιολόγων, η Αγαθόκλεια ήταν η κόρη του βασιλιά Δημητρίου. Κάποιες πηγές μεν αναφέρουν ότι μπορεί να ήταν και εγγονή του εφόσον με αυτόν τον τρόπο οι ημερομηνίες ταιριάζουν καλύτερα. Επίσης, ίσως να ήταν αδερφή των άλλων τεσσάρων γιων του Δημητρίου: του Δημητρίου Β’, του Ευθυδήμου, του Πανταλέοντα και του Αγαθοκλή.
Υπάρχει ένα πλήθος εκδοχών σχετικά με τον γάμο της Αγαθοκλείας με τον Μένανδρο. Από την μία πλευρά, οι ειδικοί θέλουν την Αγαθόκλεια να παντρεύεται τον Μένανδρο μετά τον θάνατο του πατέρα της Δημητρίου και την επιστροφή της σορού του από την Πάτνα, γύρω στο 166 π.Χ. Από την άλλη πλευρά, κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν την άποψη ότι ο γάμος δεν έγινε πριν τον θάνατο του ιστορικού Απολλόδωρου το 161 π.Χ. Τέλος, υπερίσχυσε η αντίληψη ότι ο γάμος έγινε το 166 π.Χ. Όμως μετά τον θάνατο του συζύγου της, η Αγαθόκλεια έγινε η αντιβασιλέας του Παντζάμπ για τον μεγαλύτερο γιο της, τον Στράτο Α’. Εκείνη την περίοδο, ο Στράτος δεν είχε κλείσει τα 18 του χρόνια. Οπότε ήταν απόλυτα λογικό να τον αντιπροσωπεύσει προσωρινά η μητέρα του στην διακυβέρνηση του κράτους.
Επιπλέον, αξίζει να σημειώσουμε ότι όταν η Αγαθόκλεια έγινε η σύζυγος του Μενάνδρου Α’, ήταν μικρότερη από 30 ετών. Συνήθως, οι Ελληνίδες πριγκίπισσες νυμφεύονταν μετά τα 30 τους χρόνια. Αντιπροσωπευτικά παραδείγματα αποτελούσαν η Πτολεμαΐς, η Βερινίκη και η Κλεοπάτρα Ε’, οι οποίες πραγματοποίησαν τους γάμους τους στα 33 τους.
Επίλογος:
Συνοψίζοντας, η βασίλισσα Αγαθόκλεια Θεότροπος ήταν μία από τις σπουδαιότερες γυναικείες φιγούρες της Ινδίας. Συγκεκριμένα έσπασε το πατριαρχικό πρότυπο του βασιλιά και εισήγαγε τα πρώτα σπέρματα της μητριαρχίας στα ελληνιστικά βασίλεια της Ινδίας. Μπορούμε να την βρούμε κάλλιστα πάνω στα χρυσά, στα άργυρα και στα χάλκινα νομίσματα της εποχής της. Τέλος, οφείλω να αναφέρω ότι όταν ο γιος της ο Στράτος Α’ πήρε την εξουσία , απεικονιζόταν στα νομίσματα μαζί με αυτόν.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:
- The Ancient Greek Sovereign Queen of India (greekreporter.com)
- Agathoclea (Indo-Greek) – Wikipedia (en-m-wikipedia-org.translate.goog)
