Τα θέματα προσομοιώσεων στην Έκφραση- Έκθεση που κλήθηκαν να απαντήσουν οι μαθητές της Γ’ Λυκείου στο δεύτερο μισό των εορτών αποτελούν παράδειγμα της τεχνοκρατικής εκπαίδευσής μας. Αφορμή, το θέμα της Έκφρασης-Έκθεσης: [Σε ομιλία σας με θέμα “Η τρομοκρατία και ο φανατισμός στη ζωή μας”, να επισημάνετε τις επιπτώσεις της τρομοκρατίας και του φανατισμού στη ζωή μας και, εστιάζοντας στον φανατισμό, να προτείνετε τρόπους με τους οποίους το σχολείο θα απομακρύνει τους νέους από αυτόν].
Όπως γνωρίζουμε, το ζήτημα της τρομοκρατίας αποτελεί καθημερινή είδηση. Ένα φαινόμενο το οποίο έχει εισβάλει τόσο στην καθημερινότητα όσο και στο μυαλό μας ως έννοια. Μα, μπορεί ένας μαθητής ο οποίος πληροφορείται τακτικά αλλά σπασμωδικά από τα μέσα ενημέρωσης να έχει ολοκληρωμένη άποψη πάνω σ’ αυτό το ζήτημα; Όλοι μπορούμε και καταδικάζουμε τέτοια περιστατικά. Ακόμη και οι ηγέτες των υπεύθυνων χωρών αυτό κάνουν. Αλλά παραμένουν πάντα μέχρι σ’ αυτό το σημείο. Γιατί άραγε ένα 17χρονο παιδί να μπορεί να λύσει το ζήτημα μέσα σε 500 λέξεις; Επειδή έχει μάθει ίσως τις ουτοπικές ιδέες παπαγαλία μέσα από τα χιλιάδες ίδια βοηθήματα; Ή μήπως επειδή στο τέλος αυτό είναι που μετράει;
Έκθεση τυποποίησης και όχι ιδεών
Ακόμη και ένας ενήλικας με χρόνια εμπειρία πάνω σε τέτοια ζητήματα δεν θα μπορούσε να απαντήσει ειδικά στο δεύτερο ερώτημα του ζητήματος. Μάλλον, θα το θεωρούσε παράλογο σαν ερώτημα. Αδύνατο προς απάντηση. Το “σύστημα” έχει ανάγει τους τρόπους αντιμετώπισης σε κάτι το στεγανό και τυποποιημένο. Κάθε θέμα μπορεί να λυθεί μέσω της πολιτείας, του σχολείου, της οικογένειας, του ίδιου του ατόμου. Α, ξέχασα… Τα ΜΜΕ! “Σου έκοψα 5 μονάδες γι’ αυτό, παιδί μου…” Η παθητικότητα με την οποία αντιμετωπίζονται τόσο σοβαρά και επίκαιρα θέματα πρέπει να μας προβληματίσει.
Τι σημαίνει τρόποι αντιμετώπισης από το σχολείο; Μήπως δεν εννοεί ο συντάκτης των θεμάτων το σχολείο το ελληνικό; Ή μήπως μιλούμε στην έκθεσή μας για οποιοδήποτε σχολείο; Περισσότερο μήπως για το γαλλικό ή ιδιαίτερα το αμερικανικό; Μα, σίγουρα τα παιδιά των Αμερικανών δεν θα έχουν σχηματίσει ήδη τα πρότυπα του φανατισμού και του μίσους μέσα τους… Και όλα αυτά, θα τα λύσει μια έκθεση από κάποιον μαθητή στην Ελλάδα.
Από την άλλη μεριά, μήπως μιλούμε για τα σχολεία στη Συρία; Ή στον Λίβανο, στο Ιράν, στο Αφγανιστάν; Θα μου πείτε, εκεί δεν υπάρχουν σχολεία. Υπολειτουργούν, βομβαρδίζονται ή ακολουθούν την προπαγάνδα που κάθε κράτος ενσωματώνει σ’ αυτόν τον θεσμό.
Άρα τελικά, για ποια αντιμετώπιση μιλάμε; Μαθαίνουμε πλέον τον Έλληνα μαθητή πώς να σκέφτεται μέσα σ’ έναν ουτοπικό κόσμο. Λες και δεν ζει στον παροντικό: με τα χιλιάδες προβλήματα ανεργίας, αβεβαιότητας, βίας, συμφερόντων, ιμπεριαλισμού κ.ο.κ.
Ουτοπία το σχολείο: αποκομμένο από την πραγματικότητα
Το μόνο που έχει μείνει για να ενδιαφέρει τα παιδιά είναι το Άγιο Δισκοπότηρο των Πανελλαδικών εξετάσεων. “Θα μάθεις ό,τι και να σου πουν, για να περάσεις…” Τέρμα η κριτική σκέψη και η πραγματική επιχειρηματολόγηση γνώμης. Ξέρεις τις ιδέες; Πέρασες.
Δεν τις ξέρεις; Θα παραμείνεις εκτός, θα τιμωρηθείς, μέχρι να τις μάθεις. Αυτές μετρούν και τίποτα άλλο. Μέσα σε τρία χρόνια θα γίνεις περιβαλλοντολόγος, γιατρός, κοινωνιολόγος, αθλητικογράφος, διαφημιστής, δημοσιογράφος και… και… και…
Για πες μου λοιπόν; Τι θες να περάσεις;