Η ενεργός συμμετοχή των μεταναστών γονιών, αλλά και των γηγενών στο σχολείο είναι ιδιαίτερα σημαντική για την ακαδημαϊκή επιτυχία των παιδιών. Τους παρέχει κίνητρα μάθησης και βελτιώνει τη σχέση γονέα- παιδιού. Στην ελληνική βιβλιογραφία συναντάται ως γονεϊκή συμμετοχή και αναφέρεται σε σχέσεις και δραστηριότητες που αναπτύσσονται ανάμεσα στο σχολείο και τις οικογένειες των παιδιών. Οι γονείς αναλαμβάνουν ενεργό ρόλο στη διακυβέρνηση του σχολείου και στη λήψη αποφάσεων σε όλα τα εκπαιδευτικά επίπεδα. Γίνεται λόγος για γονεϊκή συμμετοχή και όχι για γονεϊκή εμπλοκή, καθώς η δεύτερη αποτελεί καθοδηγούμενη και οριοθετημένη ανάμειξη των γονιών. Αφορά κυρίως την εθελοντική δράση τους στη διοργάνωση εκδηλώσεων και δραστηριοτήτων. Επομένως, σε αυτή την περίπτωση δεν έχουν λόγο σε σημαντικές αποφάσεις.
Στα πλαίσια της συμπεριληπτικής και της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης η συμμετοχή των μεταναστών γονιών είναι εξαιρετικά σημαντική. Με τον τρόπο αυτό εκπροσωπούνται όλα τα παιδιά και οι αποφάσεις που λαμβάνονται είναι προς όφελος όλων. Ακόμη, η συμμετοχή τους δίνει ευκαιρίες για ανάπτυξη φιλικών σχέσεων μεταξύ γηγενών και μεταναστών γονιών. Έτσι, δημιουργείται μια συνεργατική και συμπεριληπτική σχολική κουλτούρα, η οποία μεταβιβάζεται από τους γονείς στα παιδιά.
Καταγράφονται διάφορα εμπόδια στην προώθηση της ενεργούς συμμετοχής των μεταναστών γονιών στο σχολείο.
1. Αδυναμία κατανόησης και χρήσης της ελληνικής γλώσσας. Η περιορισμένη γνώση της γλώσσας δυσκολεύει την επικοινωνία με τους εκπαιδευτικούς και τη συνεργασία με το σχολείο.
2. Διαφορετική αντίληψη για το ποια πρέπει να είναι η σχέση σχολείου και οικογένειας. Πολλοί γονείς δεν αντιλαμβάνονται τη σημασία της γονεϊκής συμμετοχής. Συχνά θεωρούν πως μόνο οι εκπαιδευτικοί είναι ειδικοί να ασχοληθούν με την εκπαίδευση των παιδιών. Οι αντιλήψεις αυτές προκύπτουν είτε λόγω του μορφωτικού τους επιπέδου, είτε λόγω των όσων ισχύουν στο εκπαιδευτικό σύστημα στη χώρα καταγωγής τους.
3. Η έλλειψη χρόνου για συναντήσεις στο σχολείο. Πολλοί μετανάστες γονείς εργάζονται καθημερινά σε δύο και τρεις δουλειές ή προσέχουν τα μικρότερα παιδιά της οικογένειας. Έτσι, δεν είναι διαθέσιμοι τις ώρες των συναντήσεων με τους εκπαιδευτικούς.
Οι εκπαιδευτικοί και οι διευθυντές των σχολείων δεν πρέπει να θεωρούν τους γονείς παιδιών μεταναστευτικής βιογραφίας αδιάφορους, επειδή δεν επικοινωνούν με το σχολείο. Αντίθετα, οφείλουν να κατανοήσουν τους λόγους για τους οποίους συμβαίνει αυτό και να βρουν τρόπους να τους προσελκύσουν.
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι ενίσχυσης της ενεργούς συμμετοχής των μεταναστών γονιών στο σχολείο.
1. Διοργάνωση σεμιναρίων για γονείς σχετικά με εκπαιδευτικά θέματα και θέματα ανάπτυξης των παιδιών. Ακόμη, και θέματα, τα οποία οι εκπαιδευτικοί θεωρούν αυτονόητα δεν είναι δεδομένο ότι τα γνωρίζουν όλοι οι γονείς. Για αυτό το λόγο η εκπαίδευσή τους είναι πολύ σημαντική.
2. Ενημέρωση των γονιών σχετικά με την ύλη, τους στόχους και τα εκπαιδευτικά προγράμματα που εφαρμόζονται στο σχολείο. Τέτοιους είδους ενημέρωση είναι εξαιρετικά σημαντική για τους γονείς παιδιών μεταναστευτικής βιογραφίας, καθώς ενδέχεται να είναι εξοικειωμένοι με ένα διαφορετικό εκπαιδευτικό σύστημα. Η συχνή επικοινωνία μεταξύ γονιών και εκπαιδευτικών βοηθά τους πρώτους να εκφράσουν τις ανησυχίες και τις εισηγήσεις τους.
3. Εμπλοκή των γονιών σε εθελοντικές δραστηριότητες. Οι εκπαιδευτικοί και οι διευθυντές οφείλουν να καλούν τους γονείς να συμμετέχουν σε δραστηριότητες του σχολείου και να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες. Εθελοντικές δράσεις, όπως διδασκαλία της μητρικής τους γλώσσας, διοργάνωση χορωδίας ή άλλων ομιλιών βοηθούν γονείς και μαθητές να περνούν ευχάριστα στο σχολείο και να δημιουργούν φιλικές σχέσεις. Ωστόσο, οι δραστηριότητες που διοργανώνονται πρέπει να είναι προσεκτικά σχεδιασμένες προκειμένου να μην διαχωρίζουν τα παιδιά μεταναστευτικής βιογραφίας. Σκοπός τέτοιων εκδηλώσεων οφείλει να είναι η ανάδειξη και η αλληλεπίδραση μεταξύ διάφορων κουλτούρων και όχι η ενίσχυση του αισθήματος του διαφορετικού μεταξύ γηγενών και παιδιών μεταναστευτικής βιογραφίας.
4. Εμπλοκή των γονιών στην κατ’ οίκον εργασία των παιδιών τους. Ακόμη και στην περίπτωση των γονιών παιδιών μεταναστευτικής βιογραφίας, οι οποίοι συχνά δεν μιλούν καλά την ελληνική γλώσσα είναι σημαντικό να εμπλέκονται στις εργασίες των παιδιών τους. Οι εκπαιδευτικοί οφείλουν να εξηγούν στους γονείς πως η παρουσία τους είναι απαραίτητη ακόμη και όταν δεν μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά στην επίλυση των εργασιών τους. Μπορούν όμως να ζητήσουν από τα παιδιά να τους εξηγήσουν τι έμαθαν. Με τον τρόπο αυτό τα παιδιά αποκτούν κίνητρα μάθησης και βελτιώνονται οι επιδόσεις τους.
5. Συμμετοχή στις παρουσιάσεις των παιδιών και τους σχολικούς εορτασμούς. Πολλοί μετανάστες γονείς αποφεύγουν να παρευρίσκονται στις σχολικές εκδηλώσεις, καθώς δεν κατανοούν επαρκώς την ελληνική γλώσσα. Ωστόσο, είναι σημαντικό τα παιδιά να δέχονται την υποστήριξη των γονιών τους, κυρίως για συναισθηματικούς λόγους. Οι εκπαιδευτικοί οφείλουν να εξηγήσουν στους γονείς τη σημασία της παρουσίας τους και να τους προσκαλούν σε όλες τις εκδηλώσεις.
6. Συμμετοχή των γονιών στη λήψη αποφάσεων. Πολύ συχνά στους συλλόγους γονέων οι μετανάστες γονείς έχουν περιορισμένο ή μηδενικό ρόλο. Ωστόσο, είναι αναγκαίο να είναι ενήμεροι για όσα συμβαίνουν στο σχολείο και να έχουν ενεργό ρόλο στη λήψη αποφάσεων. Εφόσον, τα παιδιά τους φοιτούν στο εκάστοτε σχολείο έχουν δικαίωμα, όπως οι γηγενείς γονείς να εκφράσουν τις απόψεις τους. Το σχολείο είναι υπεύθυνο να βρει τρόπους διευκόλυνσης συμμετοχής των γονιών στους συλλόγους. Για παράδειγμα, στις περιπτώσεις που κάποιοι γονείς δεν μιλούν ελληνικά μπορούν κάποιοι άλλοι δίγλωσσοι γονείς να λειτουργήσουν ως διερμηνείς ή να αναλάβουν να τους ενημερώσουν.
7. Προώθηση της εμπλοκής των γονιών στην κοινότητα. Το σχολείο μπορεί να παρέχει ενίσχυση και βοήθεια στους γονείς ενημερώνοντας τους για τα εκπαιδευτικά προγράμματα αλλά και τις οικονομικές διευκολύνσεις που δικαιούνται.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:
Hajisoteriou, C. & Angelides, P. (2016). Promoting parental involvement in culturally-diverse schools through a multiple perspectives approach. International Journal of Pedagogies and Learning, 11(2), 145-162.
Turney, K. & Kao, G. (2009). Barriers to School Involvement: Are Immigrant Parents Disadvantaged? The Journal of Educational Research, 102(4), 257-271.
Zaoura, A. & Aubrey, C. (2011). Home-school relationships in primary schools parents’perspectives. International Journal about Parents in Education, 5(2), 12-24.
