Η κοινωνική τάξη των Κοζάκων ήταν ένας νομαδικός πληθυσμός που αποτελούναν από ελεύθερους αγρότες, οι οποίοι ήταν πρώην δουλοπάροικοι. Είχαν δραοετύσει από τα φέουδα Ρώσων και Πολωνών φεουδαρχών και τον 15ο αιώνα και 16ο αιώνα ίδρυσαν ανεξάρτητες κοινότητες αφού είχαν εγκατασταθεί στη μεθοριακή περιοχή της Ρωσίας κια της Πολωνίας.
Οι κοινότητες λοιπόν που δημιούργησε η κοινωνική τάξη των Κοζάκων, ήταν οργανωμένες στρατιωτικά, ενώ τα μέλη της διαχωρίστηκαν σε εκατονταρχίες, οι οποίες είχαν έναν αρχηγό (τον οταμάνο), ο οποίος εκλεγόταν μέσω των γενικών συνελεύσεων.
Η πολεμική τους ικανότητα και η σκληροτράχηλη ζωή τους είχαν ως αποτέλεσμα να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην ρωσική στρατιωτική Ιστορία. Οι Κοζάκοι λοιπόν κατά την τσαρική Ρωσία ήταν άνδρες του ιππικού. Το τσαρικό καθεστώς τους κατέστησε μια δύναμη καταστολής των εσωτερικών αναταραχών όλης της Αυτοκρατορίας, καθώς η αδίστακτη συμπεριφορά τους είχε ως κατασταλτικό μέσο το μαστίγιο ναγκάικα.
Η τακτική που ακολούθησαν οι Κοζάκοι για να επιβληθούν δεν ήταν αρεστή στον ρωσικό πληθυσμό με αποτέλεσμα να γίνουν μισητοί από τον ρωσικό λαό.
Πάντως οι υποχρεώσεις τους ήταν η 20ετής θητεία στον στρατό και δεύτερον η προστασία του τσαρικού καθεστώτος.
Πώς λέγεται όμως το κράτος της κοινωνικής τάξης των Κοζάκων και ποιοι οι λόγοι της εμφάνισής τους; Το κράτος τους ονομαζόταν Σιτς της Ζαπορίζια ενώ οι λόγοι για τους οποίους εμφανίστηκαν ήταν: α) η ύπαρξη μεγάλου διαθέσιμου εδάφους, β) ανυπαρξία και έλλειψη συνόρων μεταξύ των πριγκιπάτων Ρους και Ορδής, γ) η αναγκαιότητα για την προστασία των συνόρων. Με τον όρο Κοζάκος εννοούσαν αρχικά και τους «φύλακες» και τους «κλέφτες» και τους «ελεύθερους ανθρώπους», καθώς στη συνέχεια συμπληρώθηκε με μια άλλη έννοια: «ο άνθρωπος που δεν υποτάσσεται σε κανέναν».
Η κοινωνική τάξη των Κοζάκων είχε μια ιδιαίτερη καθημερινότητα της οποίας οι επιρροές προήλθαν από άλλους λαούς. Ο κυριότερος λαός που τους επηρέασε ήταν οι Τούρκοι. Γι’ αυτόν τον λόγο στην παράδοση και στη ζωή των Κοζάκων ενσωματώθηκαν τα παντελόνια και το κόμπζα ένα μουσικό όργανο που μοιάζει με μπουζούκι.
Γενικά οι Κοζάκοι εντάσσονται στους μισθοφόρους. Συγκεκριμένα οι Πολωνοί τους χρησιμοποιούσαν ενάντια των Τούρκων, των Σουηδών και των Τατάρων έχοντας αρχικά θετικά αποτέλεσμα. Με την πάροδο του χρόνου όμως οι Κοζάκοι του Δνείπερου δρούσαν ανεξέλεγκτα κάνοντας συνεχώς αμφίβιες επιδρομές ατη Μαύρη Θάλασσα, στις παράκτιες τουρκικές πόλειςακόμη και σε περιόδους που υπήρχε ειρήνη μεταξύ Τουρκίας και Πολωνίας.
Η καταγωγή των Κοζάκων προερχόταν από γηγενείς πολιτισμούς των Ρώσων, των Τατάρων, Ουκρανών, Πολωνών και Λευκορώσων. Πάντως η προσπάθεια της Κοινοπολιτείας να ενσωματώσει τους Κοζάκους περισσότερο στην Πολωνική κοινότητα απέτυχε λόγω των μέτρων που επέβαλε: μετατρέποντας τους Κοζάκους σε Καθολικούς και επιβάλλοντας τους νόμους και φόρους. Τα μέτρα αυτά προκάλεσαν εξ αρχής όταν επιβλήθηκαν μια σειρά επαναστάσεων, ειδικά των κοζάκων της Ζαπιρίζια, με αποτέλεσμα το 1648 να δημιουργηθεί ένα ανεξάρτητο κράτος. Παρόλα αυτά στα μέσα του 18ου αιώνα οι Κοζάκοι της Ζαπορίζια εκδιώχθηκαν. Μεταφέρθηκαν αρχικά στην Αζοφική και μετά στο Κουμπάν, όπου ενσωματώθηκαν μαζί με άλλες κοζάκικες κοινότητες. Αυτό στάθηκε η αφορμή να σχηματιστεί ο δικός τους οίκος.
Φυσικά η ιστορία των αδίστακτων Κοζάκων φτάνει μέχρι και τον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο με τη συμμετοχή τους στον Κόκκινο Στρατό. Βέβαια στάθηκαν και στο πλευρά των Δυνάμεων του Άξονα.
Σήμερα, έχοντας καταλήξει στο συμπέρασμα πως οι Κοζάκοι είναι αναπόσπαστο μέρος της ρωσικής Στρατιωτικής Ιστορίας της Ρωσίας συνειδητοποιούμε ότι είναι εμφανές πια η δράση τους ως κρυφός μισθοφορικός εθελοντικός στρατός της Ρωσικής Ομοσποδίας.
Πηγές
Admit. (2017). Το κράτος των Κοζάκων (το Σιτς της Ζαπορίζια). Ανακτήθηκε από https://www.ukranorama.gr/el/sb-istoria/2711-zaporizka-sich-ta-zaporizki-kozaki-2/. (τελευταία πρόσβαση 25/7/2025)
Καρατσιώλης, Β. (2022). Οι κυρίαρχοι της στέπας:Ο ρόλος των Κοζάκων στη ρωσική Ιστορία.Ανακτήθηκε από https://www.offlinepost.gr/2022/08/18/oi-kyriarxoi-ths-stepas-o-rolos-twn-kazakwn-sthn-rwsikh-istoria/. (τελευταία πρόσβαση 25/7/2025)
