Στην χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου όταν οι άνθρωποι περνούν στην τρίτη ηλικία, οι επιλογές τους είναι δύο. Kodokushi ή φυλακή.
Στην Ιαπωνία, ένα μεγάλο μέρος των ανθρώπων γερνά και πεθαίνει σε απόλυτη μοναξιά. Οι αρχές ειδοποιούνται από γείτονες και υπάρχει ειδική υπηρεσία που αναλαμβάνει την απολύμανση και τον καθαρισμό σπιτιών. Οι ιδιοκτήτες πολλές φορές είναι νεκροί για μέρες μέσα στο σπίτι τους. Η αστυνομία συνήθως ειδοποιείται όταν η θάνατος τους γίνει αντιληπτός από την…μυρωδιά . Το τραγικό αυτό φαινόμενο σε μια Ιαπωνία που γερνά ονομάζεται «Kodokushi» και είναι η σύγχρονη μάστιγα των μεγαλουπόλεων, αλλά και της ιαπωνικής επαρχίας.
Φυλακή ή θάνατος.
Αυτή φαίνεται πως είναι η κατάληξη ή η επιλογή γα πολλούς Ιάπωνες ηλικιωμένους. Η φτώχεια που αυξάνεται, η αλλοτρίωση, η μοναξιά, η κοινωνική απομόνωση είναι οι λόγοι που οδηγούν τα ηλικιωμένα άτομα να επιλέξουν πολλές φορές την παραβατικότητα. Με αυτόν τον τρόπο καταφέρνουν να εξασφαλίσουν τροφή, ένδυση και στέγη.
Οι επίσημες στατιστικές της χώρας κάνουν λόγο για περίπου 30.000 τέτοιους θανάτους, ωστόσο οι εταιρείες απολύμανσης και καθαρισμού υποστηρίζουν ότι ο αριθμός αυτός είναι κατά πολύ υψηλότερος.
Όμως, δεν κινδυνεύουν μόνο οι ηλικιωμένοι από αυτό το Kodokushi. Ακόμη και νεότεροι άνθρωποι, όχι με ιδιαίτερα στενές σχέσεις με τις οικογένειες τους, αντιμετωπίζουν την ίδια ζοφερή πραγματικότητα. Οι αριθμοί αποκαλύπτουν την πραγματική μάστιγα της Ιαπωνίας, την μοναξιά. Σήμερα, περισσότεροι από 10 εκ. Ιάπωνες ζουν μόνοι τους, χωρίς σύντροφο ή οικογένεια.
Αυτό ίσως να εξηγεί την ύπαρξη 4.000 εταιρειών που προσφέρουν υπηρεσίες για περιστατικά Kodokushi.
Πολλοί αποδίδουν το φαινόμενο Κodokushi στη γήρανση του πληθυσμού της Ιαπωνίας, όπου το 27,7% των πολιτών είναι άνω των 65. Η σύγχρονη Ιαπωνία βιώνει εδώ και δεκαετίες σαρωτικές πολιτισμικές και οικονομικές μεταβολές. Ταυτόχρονα, το «δίχτυ κοινωνικής προστασίας» της χώρας δεν κατάφερε να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, έτσι η φροντίδα των ηλικιωμένων παραμένει στα χέρια της οικογένειάς τους.
«Στην Ιαπωνία, η οικογένεια ήταν ισχυρό θεμέλιο κοινωνικής υποστήριξης όλων των ειδών» εξηγεί ο Katsuhiko Fujimori, ερευνητής και ειδικός σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης. «Τώρα όμως τα πράγματα αλλάζουν, καθώς αυξάνονται οι single και το μέγεθος της οικογένειας ολοένα μικραίνει».
Τα τελευταία τριάντα χρόνια, τα μονοπρόσωπα νοικοκυριά στην Ιαπωνία υπερδιπλασιάστηκαν και έφτασαν το 14,5% του πληθυσμού, αποτελούμενα, κυρίως, από άνδρες γύρω στα 50 και γυναίκες γύρω στα 80. Την ίδια ώρα μειώνονται τα ποσοστά των γάμων, καθώς οι άνδρες φοβούνται πως η δουλειά τους είναι πολύ αβέβαιη για να ξεκινήσουν οικογένεια και οι γυναίκες ακολουθούν τη δική τους επαγγελματική πορεία και καριέρα, χωρίς να χρειάζονται πλέον έναν άνδρα για να τις συντηρεί.
Σήμερα, ένας στους τέσσερις 50χρονους Ιάπωνες είναι άγαμος, και η αναλογία αυτή αναμένεται έως το 2030 να γίνει ένας στους τρεις. Όλα αυτά επεκτείνουν το φαινόμενο Kodokushi .
Το πρόβλημα επιτείνεται και από τη βαθιά ριζωμένη στην ιαπωνική κουλτούρα συνήθεια, οι άνθρωποι να απευθύνονται στην οικογένεια και όχι στους γείτονες, σε ώρα ανάγκης. Προσπαθώντας να είναι ευγενικοί, οι ηλικιωμένοι Ιάπωνες φοβούνται να ενοχλήσουν τους γείτονές τους, ακόμα και για να ζητήσουν βοήθεια σε πραγματικά επείγοντα θέματα, με αποτέλεσμα να εκλείπει η επικοινωνία και να κυριαρχεί η απομόνωση, όπως εξηγεί ο Fujimori.
Τα βοηθητικά προγράμματα της Πρόνοιας διακόπτονται, οι κοινωνικές παροχές περικόπτονται, οικογένεια δεν υπάρχει, ούτε φίλοι, μόνο μοναξιά, ανασφάλεια και πλήξη.
Οι γείτονες δεν χτυπούν την πόρτα. Κανείς δεν έρχεται. Ή θα πεθάνεις μόνος ή θα προτιμήσεις τη φυλακή, όπου θα εξασφαλίσεις φαγητό, συντροφιά και φροντίδα. H προκλητική δήλωση του Ιάπωνα υπουργού Οικονομικών Τάρο Ασο, επιβεβαιώνει πως στην χώρα του ανατέλλοντος ηλίου και του παραδειγματικού καπιταλισμού σκοτώνουν τα άλογα όταν γεράσουν, αφού είναι ένα «περιττό βάρος για την οικονομία». Πρέπει «να επιτρέψουμε στους ηλικιωμένους να βιαστούν να πεθάνουν» για να μην χρειάζεται να πληρώνει το κράτος για την περίθαλψή τους! Θεός φυλάξοι αν σε αναγκάσουν να συνεχίσεις να ζεις όταν θέλεις να πεθάνεις. Εγώ θα ένιωθα πολύ άσχημα γνωρίζοντας ότι για την νοσηλεία μου πληρώνει η κυβέρνηση. Το πρόβλημα δεν θα λυθεί εκτός και αν τους αφήσεις να βιαστούν να πεθάνουν», είπε ο 72χρονος Ασο σε μια συνάντηση του εθνικού συμβουλίου με θέμα τις μεταρρυθμίσεις στο σύστημα της κοινωνικής ασφάλισης.
Το Kodokushi περιγράφηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1980. Στις μέρες μας έχει αποκτήσει τραγικές διαστάσεις ως ένα πρόβλημα που διαρκώς αυξάνεται. Πολλές εταιρείες ιδρύονται και αναπτύσσονται αναλαμβάνοντας την εκκαθάριση του σπιτιού και των όποιων περιουσιακών στοιχείων του θανόντος.
Οι λόγοι για την αύξηση του Kodokushi είναι βασικά οικονομικοκοινωνικοί. Η οικονομική ύφεση στην Ιαπωνία από το 1990 έχει συμβάλλει καθοριστικά στην αύξηση των μοναχικών θανάτων. Σύμφωνα με ψυχολογικούς όρους, η αύξηση του Kodokushi αποδίδεται στην κοινωνική απάθεια και το άγχος της σύγχρονης ζωής.
Το 2006, ένας 74χρονος αυτοπυρπολήθηκε στο σιδηροδρομικό σταθμό του Σιμονοσέκη, προκαλώντας ζημιές ύψους 4 εκατομμυρίων δολαρίων. Μιλώντας για τα κίνητρά του, είπε ότι ήθελε μόνο να πάει στη φυλακή επειδή δεν είχε πουθενά να πάει.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:
Kodokushi: Οι θάνατοι μοναχικών ανθρώπων στην Ιαπωνία, μία μάστιγα. Ανακτήθηκε από www.lifo.gr στις 22/03/2020 .
Kodokushi, το μοναχικό τέλος και οι άνθρωποι που κανείς δεν αναζητά . Ανακτήθηκε από newsbeast.gr στις 22/03/2020 .
Kodokushi ή φυλακή . Ανακτήθηκε από doctv.gr στις 22/03/2020.
