Η κρήνη Μοροζίνι βρίσκεται στην πλατεία Ελευθερίου Βενιζέλου, γνωστή και ως πλατεία των λιονταριών. Πρόκειται για ένα από τα σπουδαιότερα ενετικά μνημεία της πόλης αφού πρόσφερε λύση στο πρόβλημα ύδρευσης της περιοχής.
Το πρόβλημα ύδρευσης της πόλης
Ο Χάνδακας, όπως ονομαζόταν το Ηράκλειο κατά τη βυζαντινή περίοδο, αντιμετώπιζε πάντοτε πρόβλημα λειψυδρίας. Ως το 17ο αιώνα, η πόλη υδρευόταν από πηγάδια με υφάλμυρο νερό, μικρές κρήνες και υδατοδεξαμενές που συγκέντρωναν το νερό της βροχής. Είναι γνωστό ότι το 1639 υπήρχαν 1270 πηγάδια και 273 δεξαμενές.
Παρότι διοχετευόταν πηγαίο νερό στην κρήνη της πλατείας Κορνάρου το 1522, το πρόβλημα δεν λύθηκε. Χρειάστηκε η επέμβαση του Φραγκίσκου Μοροζίνι.
Η κατασκευή της κρήνης Μοροζίνι
Η περίφημη κρήνη Μοροζίνι είναι σήμερα γνωστή ως Το σιντριβάνι με τα λιοντάρια και κατασκευάστηκε με πρωτοβουλία του Φραγκίσκου Μοροζίνι. Ο τελευταίος σχεδίασε και υλοποίησε το έργο με τη συνδρομή των μηχανικών Z. Corner, R. Monnani και F. Basilicata.
Στόχος της κατασκευής της κρήνης αποτελούσε η παροχή πόσιμου νερού στο Ηράκλειο από το βουνό Γιούχτα στις Αρχάνες. Για να επιτευχθεί αυτό, κατασκευάστηκε αγωγός μήκους 15 χιλιομέτρων που συνέδεε το βουνό με την πόλη του Ηρακλείου. Το έργο, τελικά, ολοκληρώθηκε μέσα σε μόλις 14 μήνες και η κρήνη εγκαινιάστηκε στις 25 Απριλίου 1628, ανήμερα της γιορτής του πολιούχου Αγίου Μάρκου.
Το σχήμα της κρήνης
Η δεξαμενή της κρήνης τοποθετείται πάνω σε κυκλικό κρηπίδωμα και αποτελείται από οκτώ ημικύκλια. Το συγκεκριμένο σχήμα επιλέχθηκε για να διευκολύνει τους κατοίκους να γεμίζουν τις στάμνες τους. Εξάλλου, σε κάθε ημικύκλιο μπορούσαν να γεμίσουν νερό, ταυτόχρονα, περίπου πέντε άτομα ενώ κρουνοί δεν υπήρχαν καν.
Η διακόσμηση της κρήνης
Το κάθε ημικύκλιο είναι διακοσμημένο εσωτερικά με ανάγλυφα θέματα της ελληνικής μυθολογίας, όπως τρίτωνες, δελφίνια και νύμφες, όλα σχετιζόμενα με το υγρό στοιχείο.
Στο κέντρο της κρήνης, πάνω σε ψηλό οκτάπλευρο βάθρο στέκονται τέσσερα λιοντάρια, από τα στόματα των οποίων αναβλύζει νερό. Μολονότι το λιοντάρι σαν ζώο δεν σχετίζεται με το νερό, στην προκειμένη περίπτωση χρησιμοποιείται για να συμβολίσει τη δύναμη των Ενετών.
Στην κορυφή της κρήνης ήταν τοποθετημένο ένα υπερφυσικού μεγέθους άγαλμα του Ποσειδώνα, κατασκευασμένο από ντόπιο καλλιτέχνη. Το γλυπτό δεν σώζεται σήμερα και παραμένει άγνωστο το πώς ή το πότε αφαιρέθηκε.
Η κρήνη την περίοδο της Τουρκοκρατίας
Την περίοδο της Τουρκοκρατίας ανοίχτηκαν οπές στα ημικύκλια της κρήνης για το ναμάζι των μουσουλμάνων. Οι μουσουλμάνοι, δηλαδή, έπλεναν το πρόσωπό τους και τα χέρια τους πριν μπουν στο τζαμί απέναντι για να προσευχηθούν.
Το 1847, με απόφαση της τουρκικής διοίκησης, προστέθηκαν μαρμάρινες κολώνες περικλείοντας την κρήνη. Στην κορυφή, μάλιστα, προστέθηκε μια μαρμάρινη ταινία με την επιγραφή «Σιντριβάνι του Αμπντούλ Μετζίτ» προς τιμήν του σουλτάνου.
Η κρήνη σήμερα
Η κρήνη έχει συντηρηθεί και, πλέον, από τα στόματα των λιονταριών αναβλύζει και πάλι νερό. Παράλληλα γίνεται προσπάθεια να αποκαλυφθούν οι υπόγειοι ενετικοί αγωγοί που μετέφεραν το νερό στην κρήνη και να διαμορφωθεί το έδαφος ώστε να είναι ορατοί σε όποιον διασχίζει την πλατεία του Ελ. Βενιζέλου.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για αυτό το άρθρο
Λιοντάρια, η πλατεία με την Κρήνη Μοροζίνι. Ανακτήθηκε από https://www.explorecrete.com/Heraklion/GR04-Heraklion-lions-square.html (τελευταία πρόσβαση 14/2/21)
Συθιακάκη Β. (2012). Κρήνη Μοροζίνι. Ανακτήθηκε από http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=7229 (τελευταία πρόσβαση 14/2/21)
