Από την αρχαιότητα ακόμη, υπήρχαν περιοχές και εκδηλώσεις στις οποίες η πρόσβαση των γυναικών ήταν απαγορευμένη. Κάτι τέτοιο δικαιολογείται αν σκεφτούμε πως οι γυναίκες δεν απολάμβαναν τα ίδια δικαιώματα με τους άνδρες. Το φαινόμενο αυτό όμως εξακολουθεί να παρατηρείται και στις μέρες μας αφού υπάρχουν μέρη όπου η είσοδος επιτρέπεται μόνο σε άντρες.
Αρχαία Ελλάδα – Κλασική Αθήνα
Η Αρχαία Αθήνα αποτελούσε μια πόλη πρότυπο για όλες τις υπόλοιπες της Ελλάδας. Ήταν εκείνη που πρώτη από όλες, κατόρθωσε να θεσπίσει τη δημοκρατία και να διασφαλίσει τη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά. Αυτό επιτεύχθηκε μέσω της Εκκλησίας του Δήμου, όπου όλοι όσοι είχαν πολιτικά δικαιώματα, μπορούσαν να εκφράσουν την άποψή τους. Ασφαλώς εξαιρούμε τις γυναίκες, οι οποίες δεν είχαν πρόσβαση στη λήψη αποφάσεων.
Οι γυναίκες ήταν προορισμένες να ζουν στο σπίτι και να ασχολούνται με τις υποθέσεις του νοικοκυριού τους. Δεν είχαν το δικαίωμα να παρευρεθούν σε συνελεύσεις ενώ επίσης δεν μπορούσαν να παρακολουθήσουν κάποιες εκδηλώσεις, όπως οι Ολυμπιακοί αγώνες.
Σε αυτούς τους αγώνες, όπως είναι γνωστό, συμμετείχαν μόνο άνδρες. Οι γυναίκες όχι μόνο δεν είχαν τη δυνατότητα συμμετοχής στα αγωνίσματα, δεν είχαν καν το δικαίωμα εισόδου στο χώρο. Μια γυναίκα μόνο κατάφερε να παρακολουθήσει το γιο της να αγωνίζεται, η Καλλιπάτειρα.
1. Σύγχρονη Ελλάδα – Άγιο Όρος
Στις μέρες μας, κι ενώ τα δικαιώματα μεταξύ των δύο φύλων είναι ίσα, υπάρχουν κάποιοι χώροι στους οποίους η πρόσβαση των γυναικών είναι απαγορευμένη. Πρόκειται για συγκεκριμένες περιπτώσεις που δεν παραβιάζουν τα δικαιώματα των γυναικών αλλά σχετίζονται με άλλους λόγους, όπως θρησκευτικούς. Μια τέτοια περίπτωση αποτελεί το Άγιο Όρος.
Το Άγιο Όρος ιδρύθηκε το 963 και εξαρχής απαγορευόταν η είσοδος των γυναικών στο χώρο. Ο λόγος της θέσπισης του αβάτου συνδέεται με το ότι ο χώρος είναι αφιερωμένος στην Παναγία. Πρόκειται για τον κήπο και το περιβόλι της Θεοτόκου, όπου τιμάται ως ηγουμένη του κι έτσι δεν “χωράει” άλλη γυναίκα.
2. Ιαπωνία – Όρος Omine
Το όρος Omine της Ιαπωνίας και το Άγιο Όρος της Ελλάδας, είναι τα δύο μοναδικά βουνά παγκοσμίως που απαγορεύουν την πρόσβαση των γυναικών στο χώρο τους. Για 1.300 χρόνια, μόνο άνδρες έχουν τη δυνατότητα να φτάσουν στο ιερό και να προσευχηθούν. Σε όλη τη διαδρομή προς το ναό, υπάρχουν πινακίδες που υπενθυμίζουν την απαγόρευση πρόσβασης των γυναικών.
Το γεγονός αυτό δικαιολογείται από τον τρόπο ζωής των βουδιστών μοναχών. Οι τελευταίοι αρνούνται οτιδήποτε κοσμικό αφού έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στο Βούδα. Επομένως, η παραμονή μιας γυναίκας στο χώρο, θα μπορούσε να τους αποσπάσει από την προσευχή τους.
3. Ινδία – Ναός Sabarimala Ayyappa
Ο ναός Sabarimala είναι αφιερωμένος στο θεό Ayyappa. Το 1991, οι Αρχές αποφάσισαν να απαγορεύσουν την πρόσβαση των γυναικών στο ναό, για να μην αποσπάται η προσοχή του θεού. Έτσι, γυναίκες μεταξύ 10 και 50 ετών μπορούσαν απλώς να λατρεύουν τον Ayyappa αλλά όχι να προσεύχονται στον ιερό χώρο.
Μόλις πριν δυο χρόνια, το Ανώτατο Δικαστήριο της Ινδίας ανέτρεψε την θρησκευτική αυτή απαγόρευση. Οι συντηρητικοί ωστόσο κύκλοι εμπόδισαν όλες τις γυναίκες που προσπάθησαν να εισέλθουν. Μόνο δυο τα κατάφεραν, το 2019, οπότε οι υπεύθυνοι του ναού τον έκλεισαν για να πραγματοποιήσουν τελετές εξαγνισμού.
4. Σαουδική Αραβία
Για μια γυναίκα, το ταξίδι στη Σαουδική Αραβία είναι αδύνατο. Η είσοδός της στη χώρα θα της απαγορευτεί, αν δεν συνοδεύεται από τον σύζυγο ή άλλον άντρα του οικογενειακού της περιβάλλοντος. Ωστόσο, είναι γνωστό πως οι γυναίκες εντός της χώρας βιώνουν το καθεστώς της κηδεμονίας. Οι άντρες δηλαδή έχουν το δικαίωμα να περιορίζουν τις εξόδους τους ή ακόμη και να τις κλείνουν σε ιδρύματα.
5. Αμβούργο – Herbertstraße
Στο Αμβούργο υπάρχει ένας δρόμος μήκους 60 μέτρων όπου απαγορεύεται αυστηρά η πρόσβαση των γυναικών και των ανήλικων παιδιών. Πρόκειται για την περιοχή πορνείας της πόλης και οι μόνες γυναίκες που έχουν πρόσβαση είναι οι εργαζόμενες. Ο χώρος είναι απομονωμένος αφού δύο σιδερένιες πόρτες έχουν τοποθετηθεί στην είσοδο.
6. Ιράν – Γήπεδα ποδοσφαίρου
Στο Ιράν, οι αθλητικοί χώροι αποτελούσαν άβατο για τις γυναίκες μέχρι προσφάτως. Η διεθνής όμως κατακραυγή που ξέσπασε μετά τη φυλάκιση μιας Βρετανο-Ιρανής που προσπάθησε να παρακολουθήσει έναν αγώνα, τα μέτρα κάπως χαλάρωσαν. Πλέον επιτρέπεται η πρόσβαση περιορισμένου αριθμού γυναικών σε ανδρικούς αγώνες.
Μπορεί η κοινωνία να εξελίσσεται και οι γυναίκες να απολαμβάνουν ίσα δικαιώματα με τους άντρες, η πρόσβασή τους ωστόσο σε κάποιες περιοχές εξακολουθεί να μην υφίσταται. Ίσως στο μέλλον κάποιες καταστάσεις αλλάξουν.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για αυτό το άρθρο
Χριστοδούλου Κ. (2016). To Άγιο Όρος και άλλα 8 μέρη στον πλανήτη που λένε όχι στις γυναίκες. Ανακτήθηκε από https://www.news247.gr/afieromata/to-agio-oros-kai-alla-8-meri-ston-planiti-poy-lene-ochi-stis-gynaikes.6428328.html (τελευταία πρόσβαση 27/1/21)
Η αλήθεια πίσω από την ελευθερία μετακίνησης των γυναικών στη Σαουδική Αραβία (2019). Ανακτήθηκε από https://www.cnn.gr/kosmos/story/194916/h-alitheia-piso-apo-tin-eleytheria-metakinisis-ton-gynaikon-sti-saoydiki-aravia (τελευταία πρόσβαση 27/1/21)
Wallace B. (2004). A MOUNTAIN PILGRIMAGE FOR MEN ONLY: TRADITION BARS FEMALE CLIMBERS. Ανακτήθηκε από https://web.williams.edu/AnthSoc/native/omine.htm (τελευταία πρόσβαση 27/1/21)
