Όπως και ο χριστιανισμός, έτσι και το Ισλάμ διακρίνεται από πολλά διαφορετικά παρακλάδια, δόγματα και σέκτες. Οι δύο κύριες ισλαμικές σχολές είναι το Σουνιτικό Ισλάμ που είναι και το πιο διαδεδομένο στις αραβικές χώρες και στα Βαλκάνια και το Σιιτικό Ισλάμ. Οι Σουνίτες από τη μία δίνουν έμφαση στη σούνα του προφήτη Μωάμεθ και κάποιες φορές αναφέρονται και ως ορθόδοξοι μουσουλμάνοι. Επιμένουν αρκετά στην τήρηση των γραφών του Κορανίου που θεωρείται θεμέλιο του Ισλάμ και της κληρονομιάς τους. Οι Σιίτες από την άλλη, είναι λιγότεροι, εντοπίζονται κυρίως στο Ιράν και το Αζερμπαϊτζάν και θεωρούν τον Αλί, γαμπρό του προφήτη Μωάμεθ ως διάδοχο της μουσουλμανικής κοινότητας, κάτι που δεν αποδέχονται οι Σουνίτες. Οι Αλαουίτες, ξεπήδησαν ως σέκτα εντός του σιιτικού Ισλάμ και διαμόρφωσαν τα δικά τους ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.
Το όνομα Αλαουίτες αποδίδεται ως ακόλουθοι του Αλί. Σήμερα, προσλαμβάνονται ως μία σημαντική μυστικιστική θρησκευτική ομάδα και εντοπίζονται κυρίως στη Συρία. Περίπου 3 εκατομμύρια Αλαουίτες κατοικούν στη Συρία (το 17,8% του πληθυσμού της χώρας), με σημαντικές μειονότητες στην Τουρκία (κυρίως στις περιοχές κοντά στη Συρία), στο βόρειο Λίβανο και στο χωριό Γκαχάρ στα κατεχόμενα από το Ισραήλ Υψίπεδα του Γκολάν. Αποτελούν την κυρίαρχη θρησκευτική ομάδα στα παράλια της Συρίας, παράλια τα οποία κατοικούνται από σημαντικό αριθμό μουσουλμάνων Σουνιτών, Ισμαηλιτών αλλά και χριστιανών.
Γενάρχης των Αλαουιτών μπορεί να θεωρηθεί ο Ιμπν Νουσαΐρ και σημείο εκκίνησής τους, ο 9ος αιώνας. Γι’ αυτό το λόγο αποκαλούνται συχνά και Νουσαϊρίτες. Αλλιώς αποκαλούνται και Ανσαρίτες από παραφθορά του ονόματος του γενάρχη τους. Οι ίδιοι θεωρούν τους εαυτούς τους, διαφορετικούς τόσο εθνικά όσο και θρησκευτικά. Το Κοράνι αποτελεί μόνο ένα από τα ιερά βιβλία τους και η ιδιοσυγκρασία τους διαφέρει ακόμα και από το ίδιο το σιιτικό Ισλάμ από το οποίο προήλθαν. Οι παραδόσεις και οι πρακτικές τους παρεκκλίνουν από το σιιτικό Ισλάμ σε πολλούς τομείς. Για παράδειγμα, οι Αλαουίτες πίνουν αλκοόλ και πιστεύουν στη μετενσάρκωση.
Παραδοσιακά, οι Αλαουίτες ήταν ορεσίβιοι και μάλιστα μία αρκετά περιθωριακή κοινότητα πιστών, καθώς ζούσαν απομονωμένοι και μακριά από τα αστικά κέντρα, π.χ. η άτυπη πρωτεύουσα της περιοχής τους, η Λαττάκεια είχε το 1920 κυρίως σουνίτες κατοίκους ή χριστιανούς. Για αιώνες, ήταν κυνηγημένοι και γι’ αυτό κατέφευγαν στα βουνά, ενώ οι σουνίτες εξαπέλυαν κατά καιρούς διωγμούς, χτίζοντας μάλιστα αρκετά τζαμιά στις περιοχές τους ωστόσο έμεναν πάντα άδεια αφού οι ντόπιοι δεν τα χρησιμοποιούσαν.
Με την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και την άφιξη των Γάλλων κατακτητών στη Συρία, τα πράγματα για τους Αλαουίτες άλλαξαν. Οι Γάλλοι, ακολουθώντας το δόγμα διαίρει και βασίλευε, τους στρατολόγησαν εξ αρχής για να εξασφαλίσουν την επικυριαρχία τους απέναντι στους σουνίτες Σύρους που συχνά εξεγείρονταν. Μάλιστα, τους υποσχέθηκαν και αυτόνομο κρατίδιο μέσα στο πλαίσιο της ομοσπονδιακής Συρίας που σχεδίαζαν να φτιάξουν κάτι το οποίο έγινε για λίγα χρόνια πράξη. Το μεγάλο όνειρο όμως πολλών Αλαουιτών ήταν να ενταχθούν στον Λίβανο, κάτι που δεν επετεύχθη.
Η καταγωγή των Αλαουιτών παρά τη θρησκευτική εκδοχή ότι προέρχονται από τον Ιμν Νουσαΐρ, μπορεί κάλλιστα ν’ ανιχνευθεί σε αρχαίους λαούς της Μέσης Ανατολής, όπως τους Χετταίους, τους Αραμαίους και άλλους λαούς που κατοικούσαν στη Χαναάν. Είναι δύσκολο να ξεδιαλύνει κανείς το νήμα των θρησκευτικών αντιλήψεων των Αλαουιτών εξαιτίας των αναρίθμητων στοιχείων συγκρητισμού από πληθώρα άλλων δογμάτων. Όπως προαναφέρθηκε, οι Αλαουίτες είναι ένθερμοι οπαδοί της τακίγια, δηλαδή της απαλλαγής των μουσουλμάνων από κάποιες επιταγές του Ισλάμ, όπως η απαγόρευση κατανάλωσης αλκοόλ. Στον σουνιτικό κόσμο, η τακίγια δεν εφαρμόζεται ιδιαίτερα και αποτελεί κυρίως χαρακτηριστικό του σιιτικού σύμπαντος. Οι Αλαουίτες ουσιαστικά προσαρμόζονται στις καταστάσεις και δεν αποκαλύπτουν εκτενώς τον θρησκευτικό τους κόσμο.
Λόγω αυτής της συνήθειας, οι Αλαουίτες δεν έχουν τζαμιά και οι τελετές τους γίνονται κυρίως σε σπίτια. Η δυσπιστία και η κρυψίνοια είναι τόσο έντονες που μόνον οι ‘’μυημένοι’’ συμμετέχουν στις λειτουργίες, ενώ απαγορεύεται η συμμετοχή των γυναικών. Η έλλειψη ναών και ιερών χώρων είναι πράγματι εντυπωσιακή. Επίσης, θεωρούν πως το ετήσιο προσκύνημα στη Μέκκα, είναι μία μορφή ειδωλολατρίας, εναντιώνονται στη Σαρία, τις διατροφικές επιταγές της και τις υγειονομικές πρακτικές της. Όπως και άλλες σιιτικές αιρέσεις, οι Αλαουίτες χωρίζουν τον συμπαντικό χρόνο σε 7 κύκλους, καθένας εκ των οποίων αντιστοιχεί σε συγκεκριμένη θεϊκή υπόσταση. Η έβδομη και τελευταία εμφάνιση του Θεού πραγματοποιήθηκε στο πρόσωπο του Αλή. Στο σιιτικό Ισλάμ η ανωτερότητα του Αλί επί του Μωάμεθ είναι διαδεδομένη, αλλά οι Αλαουίτες προχώρησαν ακόμη πιο μακριά: θεοποίησαν τον Αλί και υιοθέτησαν το δόγμα ενός ‘’τριαδικού’’ Θεού προσαρμοσμένο στα δικά τους δεδομένα.
Τόσο οι Σουνίτες όσο και οι Σιίτες απορρίπτουν τους Αλαουίτες και αυτοί με τη σειρά τους, απορρίπτουν τους δύο πρώτους. Όπως προαναφέραμε, οι Αλαουίτες πιστεύουν στη μετενσάρκωση – πράγμα άγνωστο για το υπόλοιπο Ισλάμ – και τα δικά τους ιερά κείμενα θεωρούνται σημαντικότερα από το Κοράνι. Παράλληλα τελούν ευχαριστία με άρτο και οίνο, πράγμα αδιανόητο στους μουσουλμάνους. Παρόλα αυτά δέχονται το Ραμαζάνι, ως σημαντική μουσουλμανική εορτή. Η αλήθεια είναι πως μπορούν να εντοπιστούν αρκετές “χριστιανικές” συνιστώσες στα ιερά τους κείμενα. Στο ιερό τους βιβλίο, το κιτάμπ Αλ-Ουσούς, υπογραμμίζονται οι αναλογίες μεταξύ του Αλί και του Ιησού. Η υιοθέτηση μερικών απ τις πλέον χριστιανικές γιορτές συνιστούν μια μοναδική περίπτωση εντός του Ισλάμ. Πιο συγκεκριμένα: τα Επιφάνεια γιορτάζουν τη βάπτιση του Χριστού από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο, στις 6 Ιανουαρίου. Τα Χριστούγεννα γιορτάζουν τη γέννηση του Χριστού που θεωρείται ενσάρκωση του Αλί κλπ.
Σήμερα, ο Σύρος πρόεδρος Μπασάρ αλ – Άσαντ είναι γνωστό ότι προέρχεται από αλαουτική οικογένεια. Το πραξικόπημα που έφερε το κόμμα Μπάαθ και 3 γενιές των Άσαντ στην εξουσία το 1963, ταυτόχρονα έφερε στο πολιτικό και θρησκευτικό προσκήνιο και την πλέον καθυστερημένη, φτωχή θεολογικά, περιφρονημένη, και κοινωνικά εξοστρακισμένη μειονότητα της Συρίας, μετατρέποντάς την στην κυρίαρχη ελίτ της Δαμασκού. Ανεξάρτητα του πώς επέτυχαν και στη συνέχεια διαχειρίστηκαν οι Αλαουίτες την άνοδό τους αυτή είναι προφανές πως στο σημερινό τοπίο της δοκιμαζόμενης Συρίας, ανεβαίνουν εκ νέου στην επιφάνεια και οι παλιές, θεολογικές αντιπαλότητες.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτό το άρθρο:
- Alawites. Ανακτήθηκε από https://en.wikipedia.org/wiki/Alawites (τελευταία πρόσβαση 6/2/2021)
- Στάμκος, Γ. ΑΛΑΟΥΙΤΕΣ ΤΗΣ ΣΥΡΙΑΣ: Η μυστηριακή θρησκευτική ομάδα πίσω από τον Άσαντ και ο κομβικός ρόλος της στην έκβαση του συριακού πολέμου. Ανακτήθηκε από https://zenithmag.wordpress.com/2017/04/12/%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%BF%CF%85%CE%B9%CF%84%CE%B5%CF%83-%CF%84%CE%B7%CF%83-%CF%83%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%83-%CE%B7-%CE%BC%CF%85%CF%83%CF%84%CE%B7%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE-%CE%B8%CF%81%CE%B7/ (τελευταία πρόσβαση 6/2/2021)
- ΟΙ ΝΟΥΣΑΙΡΙ/ΑΛΑΟΥΙΤΕΣ ΤΗΣ ΣΥΡΙΑΣ. (2012). Ανακτήθηκε από https://www.olympia.gr/191756/ellada/%CE%BF%CE%B9-%CE%BD%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%B9-%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%BF%CF%85%CE%B9%CF%84%CE%B5%CF%83-%CF%84%CE%B7%CF%83-%CF%83%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%83/ (τελευταία πρόσβαση (6/2/2021)
