Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι Σουμέριοι, οι οικονομολόγοι της Μεσοποταμίας και ο ονομαστός πολιτισμός τους γεννούν θαυμασμό ως σήμερα. Είναι γνωστό ότι οι Σουμέριοι εμ-ε-γκιρ (οι άνθρωποι με το μαύρο κεφάλι) ζούσαν στην περιοχή που σήμερα είναι γνωστή ως νότιο Ιράκ και βόρεια Κουβέιτ. Πιο συγκεκριμένα κατά μήκος των ποταμών Τίγρη και Ευφράτη.
Σουμέριοι, οι οικονομολόγοι της Μεσοποταμίας : Ο ανεπτυγμένος πολιτισμός τους
Αναλυτικότερα αυτός ο πολιτισμός αναδύθηκε στην Μεσοποταμία περίπου πριν από 5000 χρόνια π.Χ. Καθώς άνθισε στην περιοχή μέχρι τον 4ο και 3ο αιώνα π.Χ. Πράγματι οι Σουμέριοι δημιούργησαν ένα ευφάνταστο κοινωνικοοικονομικό δίκτυο. Συγχρόνως οι Σουμέριοι οικονομολόγοι της Μεσοποταμίας ανέπτυξαν ένα οικονομικό σύστημα πρότυπο έως σήμερα. Κατά κοινή ομολογία οι πόλεις-κράτη του Σουμεριακού πολιτισμού αναπτύχθηκαν γύρω από κεντρικούς ναούς, γνωστούς ως Ζιγκουράτ. Πράγματι τα ζιγκουράτ αποτελούσαν κέντρα οικονομικής, πολιτιστικής, θρησκευτικής και κοινωνικής ζωής. Είναι γνωστό ότι οι πόλεις των Σουμερίων διέθεταν πολύπλοκη οργάνωση. Πιο συγκεκριμένα περιλάμβαναν δρόμους, κτίρια και κατοικίες από πηλό ή πλίνθους μέσω ενός δαιδαλώδους κατασκευαστικού συστήματος.
Είναι αλήθεια ότι οι Σουμέριοι παρουσίασαν πολλές καινοτομίες και εξελίξεις που επηρέασαν την ανθρωπότητα και την πορεία της ιστορίας. Αναντίρρητα η δημιουργία προηγμένων πόλεων, όπως η Ουρ, η Ουρούκ και η Ερίν, αποτελεί ένα παράδειγμα προχωρημένης πολιτικοκοινωνικής οργάνωσης. Οι Σουμέριοι ανέπτυξαν πολύπλοκα πολιτιστικά ιδρύματα και κυβερνητικές δομές.
Επιστημονικά και τεχνολογικά επιτεύγματα των Σουμερίων
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Σουμεριακός πολιτισμός είχε επίσης προηγμένα συστήματα γραφής, όπως η σφηνοειδής γραφή. Ειδικότερα όταν κυβερνούσε ο αρχιερέας-βασιλιάς, Ενσί (3.000 π.Χ).. Οι Σουμέριοι είχαν επίσης και σημαντικές επιτεύξεις στους τομείς της γεωργίας, της αρχιτεκτονικής, της τεχνολογίας. Καθώς και προηγμένο σύστημα μέτρησης. Τέλος ήταν γνωστοί για τις αστρονομικές τους γνώσεις και για την κατάτμηση του χρόνου.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η τεχνολογία της γραφή ήταν εξαιρετικά αναπτυγμένη στους Σουμέριους. Είναι γεγονός ότι η ανάπτυξη ενός συστήματος καταγραφής αγαθών κυρίως από τους Σουμέριους οικονομολόγους της Μεσοποταμίας αποτελεί ένα σημαντικό επίτευγμα. Καθώς επηρέασε βαθύτατα την πορεία της ανθρώπινης ιστορίας. Αρχικά, η γραφή από τους Σουμέριους αναπτύχθηκε ως μέσο καταγραφής των γεωργικών προϊόντων και των εμπορικών συναλλαγών. Πράγματι η περιοχή μεταξύ των ποταμών Τίγρη και Ευφράτη ήταν ένας σημαντικός κόμβος εμπορίου και επικοινωνιών στην αρχαία Μέση Ανατολή.
Ειδικότερα οι πρώτες εγγραφές ήταν πιθανότατα απλές εικονογραφήσεις ή σύμβολα που αντιπροσώπευαν αντικείμενα και έννοιες. Κατά την πορεία, αυτά τα σύμβολα εξελίχθηκαν σε πιο αφηρημένα γράμματα ή σύμβολα που αντιπροσώπευαν συγκεκριμένους ήχους ή λέξεις. Επίσης, οι Σουμέριοι επέδειξαν εξειδίκευση στην εργασία, με τους πολίτες να ασχολούνται με διάφορα επαγγέλματα, όπως γιατροί, γραμματείς, και τεχνίτες. Η τεχνολογική τους πρόοδος αποτυπώθηκε στην ανάπτυξη της γραφής, της αριθμολογίας, της γεωργίας, της αρχιτεκτονικής, της αστρονομίας και της πολεοδομίας. Ενώ οικοδόμησαν σύγχρονα και συγκροτημένα οικιστικά σύνολα πόλεις- κράτη.
Σουμέριοι οι οικονομολόγοι της Μεσοποταμία και το αριθμητικό σύστημα τους
Είναι κοινά παραδεκτό ότι η ανάγκη για πρώτες ύλες και ειδικά μέταλλα ώθησε τους Σουμέριους να εξερευνήσουν τον ευρύτερο κόσμο. Γι΄ αυτό λοιπόν επιδίωξαν να αναπτύξουν εμπορικές σχέσεις με άλλους πολιτισμούς. Αρχικά για να διευκολύνουν αυτές τις συναλλαγές, οι Σουμέριοι οικονομολόγοι της Μεσοποταμίας εφηύραν ορισμένα μέσα ανταλλαγής και τα πρώτα νομίσματα. Πιο συγκεκριμένα, χρησιμοποίησαν ράβδους από χρυσό και ασήμι, καθώς επίσης και δαχτυλίδια, ως μέσα ανταλλαγής. Πράγματι, αυτά τα μεταλλικά αντικείμενα σφραγίζονταν, παρέχοντας έτσι εγγύηση για την ποιότητα και την ποσότητα του μετάλλου που αντιπροσώπευαν. Έτσι τα πρώτα αυτά νομίσματα έπαιξαν κρίσιμο ρόλο στη διευκόλυνση του εμπορίου και στη διεύρυνση των εμπορικών δραστηριοτήτων.
Σύστημα μετρολογίας
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι Σουμέριοι οικονομολόγοι της Μεσοποταμίας ανέπτυξαν ένα πολύπλοκο σύστημα μετρολογίας περίπου γύρω στο 4000 π.Χ.. Πράγματι Αυτή η προηγμένη μετρολογία τους ήταν ένα σημαντικό βήμα προς την ανάπτυξη των μαθηματικών. Καθώς το σύστημα μετρολογίας που αναπτύχθηκε από τους Σουμέριους ήταν πράγματι προηγμένο για την εποχή τους. Ενώ είναι αλήθεια ότι επηρέασε σημαντικά την ανάπτυξη της μέτρησης και του αριθμητικού συστήματος σε πολλούς τομείς. Αναλυτικότερα η χρήση του συγκεκριμένου συστήματος επέτρεπε την εύκολη αντιστοίχιση και τον υπολογισμό μεγάλων αριθμών και μεγεθών.
Σουμέριοι οι οικονομολόγοι της Μεσοποταμίας: Το οικονομικό σύστημα των πόλεων-κρατών
Εκείνο που έχει ιδιαίτερη σημασία να τονιστεί είναι ότι η οργάνωση και η επίβλεψη της οικονομίας διέπονταν από το κράτος. Αναλυτικότερα το οικονομικό σύστημα των Σουμερίων επέτρεπε τη διατήρηση της κοινωνικής τάξης και τη διασφάλιση της σταθερότητας στην κοινωνία. Καθώς και τη χρηματοδότηση σημαντικών υποδομών και δημόσιων έργων. Επίσης, η εμπορική δραστηριότητα που ελεγχόταν από το κράτος, συνέβαλε στην ανάπτυξη του εμπορίου και της ανταλλαγής αγαθών. Ενώ η είσπραξη φόρων χρησιμοποιούνταν για τη χρηματοδότηση κοινωνικοπολιτισμικών και οικονομικών εγχειρημάτων που συνέβαλαν στην ευημερία και εξέλιξη της περιοχής. Είναι γνωστό ότι η πρακτική των δανείων υπήρχε σε πολλούς αρχαίους πολιτισμούς πριν από τη δημιουργία νομίσματος. Για την ακρίβεια στον πολιτισμό των Σουμερίων, οι συναλλαγές συχνά πραγματοποιούνταν με την ανταλλαγή αγαθών ή με τη χρήση μετάλλων. Ενώ ως μέσο ανταλλαγής αξίας, χρησιμοποιούσαν νοµίσµατα από (ράβδους χρυσού ή ασηµιού).
Οικονομικό σύστημα και καταγραφή
Κατά κοινή ομολογία οι καταγραφές πιστώσεων και δανείων από τους Σουμέριους οικονομολόγους της Μεσοποταμίας διενεργούνταν σε καθημερινή βάση. Ενώ ήταν σημαντικές για την οικονομική οργάνωση και την επιχειρηματική δραστηριότητα. Είναι γνωστό ότι οι εμπλεκόμενοι κατέγραφαν τις συμφωνίες δανείων και πιστώσεων, τους συμφωνηθέντες όρους και το χρονικό πλαίσιο αποπληρωμής. Αρχικά τα μεγάλα ιδρύματα στην αρχαία Μεσοποταμία διατηρούσαν τους λογαριασμούς τους σε κριθάρι και ασήμι, συχνά με σταθερή ισοτιμία μεταξύ τους. Ενώ οι υποχρεώσεις, τα δάνεια και γενικά οι τιμές εκφράζονταν συνήθως σε ένα από αυτά τα δύο κυρίαρχα μέταλλα (ασήμι και χρυσό).
Κατά κοινή ομολογία, οι εμπορικές πιστώσεις και τα γεωργικά καταναλωτικά δάνεια ήταν οι κύριοι τύποι δανείων που χορηγούνταν στα άτομα και στις κοινότητες. Ενώ η εμπορική πίστωση συνήθως παραχωρούνταν από τους ναούς για τη χρηματοδότηση εμπορικών αποστολών και πολλές φορές εκφραζόταν σε ασήμι. Γι΄ αυτό λοιπόν, το επιτόκιο καθοριζόταν συνήθως σε ποσοστό 1. Οι Σουμέριοι οικονομολόγοι της Μεσοποταμίας ως οικονομικοί καταγραφείς του κράτους συνέβαλαν στη διατήρηση και τη διάδοση της πληροφορίας σχετικά με τα οικονομικά δεδομένα. Επιπλέον, η τήρηση αρχείων και η γραφίδα, ένα σύστημα κρατικής γραφειοκρατίας, καταδεικνύει το επίπεδο οργάνωσης της κοινωνίας. Επιπροσθέτως αναδεικνύει την επιδεξιότητα των Σουμερίων οικονομολόγων της Μεσοποταμίας στη διαχείριση των κοινωνικών και οικονομικών υποθέσεων του συγκεκριμένου πολιτισμού.
Συμπέρασμα
Εν κατακλείδι, η πολυπλοκότητα και η ποικιλομορφία του Σουμεριακού πολιτισμού τον καθιστούν έναν από τους σημαντικότερους πολιτισμούς της εποχής και όχι μόνο. Πράγματι, η καθημερινή ζωή στην αρχαία Μεσοποταμία δεν ήταν πολύ διαφορετική από τη ζωή στις σύγχρονες κοινωνίες. Καθώς η οικονομία διαδραμάτιζε σημαίνον ρόλο στον πολιτισμό των Σουμερίων. Γι’ αυτό και οι γνώσεις των Σουμερίων οικονομολόγων της Μεσοποταμίας μας αφήνουν άναυδους ακόμα και σήμερα. Συνοψίζοντας μπορούμε να επισημάνουμε ότι αυτά τα χαρακτηριστικά των Σουμερίων έχουν πράγματι επηρεάσει την ανθρώπινη ιστορία. Ενώ συνεχίζουν να αποτελούν πηγή έμπνευσης και μελέτης για τους σύγχρονους πολιτισμούς έως σήμερα.
Πηγές
- Joshua J. Mark, (2019). Sumerians. Διαθέσιμο στο: https://www.worldhistory.org/trans/el/1-428/
- Civilization in Sumerian City-States. Διαθέσιμο στο: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%96%CE%B9%CE%B3%CE%BA%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%AC%CF%84
- Έξι εφευρέσεις των Σουμερίων που άλλαξαν τον κόσμο. Διαθέσιμο στο: https://arxaia-ellinika.blogspot.com/2022/11/exi-efeureseis-sumerian-kosmo.html
- Οικονομία της Μεσοποταμίας. https://www.definebusinessterms.com/el/%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BC%CE%B5%CF%83%CE%BF%CF%80%CE%BF%CF%84%CE%B1%CE%BC%CE%AF%CE%B1%CF%82/
- Τόκος. Διαθέσιμο στο: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CF%8C%CE%BA%CE%BF%CF%82
- Σουμέριοι λογιστές, Φοίνικες έμποροι κι Έλληνες γλεντζέδες – Η επινόηση της γραφής. (2017). Διαθέσιμο στο: https://antikleidi.com/2017/08/12/ancient-writing/#google_vignette
