Ταυτοποιήθηκε η σορός της «Δήμητρας από την Λέσβο». Εντοπίστηκε και ο οδηγός ο οποίος φέρεται να την τραυμάτισε θανάσιμα. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν αφηνιάσει με το γεγονός της καθυστέρησης του κοινωνικού συναγερμού SilverAlert για περισσότερο από ενάμιση μήνα από την ημέρα της εξαφάνισης της. Και οι ευθύνες ολόκληρου του συστημικού μηχανισμού αρχίζουν να αναδύονται στην επιφάνεια. Είναι σαφώς τεράστιας σημασίας να δοθεί δικαίωση σε αυτό το έγκλημα. Βλέποντας όμως αυτά που συζητιούνται, φοβάμαι ότι το σοβαρότερο έγκλημα ακόμα παραμένει ανεξερεύνητο στο ευρύ κοινό. Η Δήμητρα σκοτώθηκε σε μια στιγμή από τον οδηγό, η κοινωνία, ωστόσο, την σκότωνε ψυχικά μια ολόκληρη ζωή. Την σκότωνε κάθε μέρα που της θύμιζε πως το γεγονός ότι γεννήθηκε με ανδρικά γεννητικά όργανα δεν θα της επέτρεπε να ζήσει ως, το φύλο που ένιωθε (και ήταν). Την σκότωνε όταν την χλεύαζε γιατί ντυνόταν με τα ρούχα που της άρεσαν. Την σκότωνε κάθε φορά που της θύμιζε πώς το τι λέει η ψυχή της δεν έχει σημασία, αυτό που πρέπει να ακολουθήσει είναι τα σιδερένια, σκουριασμένα, στερεότυπα μιας αρρωστημένης, παλαιικής και συντηρητικής κοινωνίας. Να μιλάει σαν γυναίκα, να συμπεριφέρεται σαν γυναίκα, να χορεύει σαν γυναίκα; Ούτε κατά διάνοια! Μια κοινωνία θαμμένη στα ψυχοφάρμακα, έβγαλε την Δήμητρα ψυχασθενή γιατί μέσα από την ελευθερία της, αποκάλυπτε τις κρυφές πληγές ενός ολόκληρου συνόλου.
Για αυτά αξίζει να μιλήσουμε στη μνήμη της. Να μιλήσουμε για την ψυχική αναπηρία που δημιουργεί αυτή η κοινωνία σε άτομα που αποδέχθηκαν την αμφίφυλη φύση τους. Για τις μισές ματιές που συναντάνε στον δρόμο τους, επειδή αποδέχτηκαν το ποιοι πραγματικά είναι. Για τα σχόλια και τους ψιθύρους που τους ακολουθούν. Να μιλήσουμε για την μάχη που δίνουν για να καταπιέσουν την φύση τους, ούτως ώστε να συμμορφωθούν με μια δήθεν φύση που τους επιβάλει ο περίγυρος.
Έχουν περάσει αρκετά χρόνια από τότε που η Judith Butler δημοσίευσε το ευρέως γνωστό βιβλίο της, η Αναταραχή Φύλου (Gender Trouble). Στο οποίο εξηγεί ότι η διχοτομία μεταξύ ανδρών και γυναικών, είναι μια κατασκευασμένη διχοτομία μεταξύ θηλυκότητας και αρρενωπότητας. Μια διχοτομία παρουσιασμένη ως κάτι το έξω-κοινωνικό και πέραν του ανθρώπου. Ωσότου άτομα όπως η Δήμητρα έρχονται να την καταρρίψουν και να αποκαλύψουν την πραγματικά κοινωνική και ιστορική κατασκευαστική της πορεία. H Butler εξηγεί ότι το φύλο είναι μια επιτελιστική πράξη. Ένα ρόλος που μαθαίνει κανείς να επιτελεί από τα παιδικά του χρόνια – ή ακόμα νωρίτερα. Το φύλο δεν υπάρχει πριν τον ρόλο, ούτε παράγει τον ρόλο. Αντιθέτως ο ρόλος αυτός κάθε αυτός πραγματώνει το φύλο. Με άλλα λόγια, το γυναικείο φύλο είναι το σύνολο των κοινωνικά κατασκευασμένων πράξεων, αναγνωρισμένες ως «θηλυκές», που επιτελεί ένα άτομο. Το ότι αυτό το άτομο πρέπει να έχει αναγκαστικά κόλπο, μήτρα, ή Χ,Χ χρωμοσώματα για να επιτελέσει αυτό το ρόλο είναι ένα πόρισμα βασισμένο σε έναν ιστορικό, θρησκευτικό και ιατρικό λόγο (Λόγος με την έννοια ενός συστήματος σκέψης, γνώσης ή επικοινωνίας όπως το υιοθέτησε ο Michel Foucault).
Κατανοώντας τα παραπάνω, φτάνουμε στο συμπέρασμα ότι ο μόνος τρόπος για να στηριχθεί μια κοινωνία όπου ο καθένας θα μπορεί να εκφράζεται σεξουαλικά και να συμπεριφέρεται όπως εκείνος νιώθει, είναι μέσα από την αποδόμηση όλων των σεξουαλικών ταμπελών. Δεν χρειάζονται να δημιουργηθούν νέα φύλα, νέοι δηλαδή ρόλοι, για να οριοθετήσουμε συμπεριφορές που υπερβαίνουν την συμβατική θηλυκότητα και αρρενωπότητα. Αυτό θα οδηγούσε μονάχα σε νέου είδους περιθωριοποιήσεις. Αντιθέτως, χρειάζεται μια ολοκληρωτική αποδόμηση όλων των κοινωνικά κατασκευασμένων επιτελικών πράξεων, ούτως ώστε να μπορέσουμε να δούμε τους εαυτούς μας ως μια ενιαία οντότητα. Όχι δηλαδή ως θηλυκό, αρρενωπό, αμφίφυλο, και τα συναφή, αλλά ως προσωπικότητες με τις δικές τους όμορφες ιδιοτροπίες. Αυτές είναι οι βασικές αρχές της Queer θεωρίας. Αυτές είναι και οι αρχές που κατά την άποψή μου, οφείλουν να οδηγούν το ΛΟΑΤΚΙ κίνημα – και όχι μόνο.
Ίσως τότε να μην υπάρξουν άλλα άτομα σαν την Δήμητρα που θα βιώσουν τον αποκλεισμό, το μίσος, την αποξένωση που έζησε εκείνη. Ίσως τότε να μην σκοτώνονται καθημερινά τα άτομα που δεν μπορούν, λόγω της φύσης τους, να ενταχθούν στα ασφυχτικά καλούπια της σημερινής κοινωνίας. Η εποχή του σκοταδισμού και της ιδεοληψίας έπρεπε να έχει τελειώσει χρόνια τώρα – τουλάχιστον έτσι λένε τα ιστορικά βιβλία. Βλέπω όμως γύρω μου τον χριστιανο-συντηρητικό κλοιό να σφίγγει ακόμα τα λαρύγγια όλων μας.
Με την αποδόμηση της διχοτομίας του φύλου απελευθερωνόμαστε όλοι. Ακόμα και τα άτομα που για τον έναν ή τον άλλον λόγο μπόρεσαν με μεγαλύτερη ευκολία να επιτελέσουν τον κοινωνικό τους ρόλο ως άνδρες ή ως γυναίκες. Μέσα σε όλους μας ελλοχεύει η τοξική θηλυκότητα και αρρενωπότητα. Πιέζουμε τους εαυτούς μας να φανούμε είτε ως δυναμικές, καλλωπισμένες γυναίκες, ή ως μάτσο, τεστοστερονάτοι άνδρες. Περιορίζουμε τις σεξουαλικές μας διαθέσεις τοποθετώντας τους εαυτούς μας στα μικρά κουτάκια του «ετερόφυλου» ή του «ομοφυλόφιλου» και των λοιπών, αλλά δεν αφήνουμε τους εαυτούς μας να ερωτευθούν ελεύθερα, να εκφραστούν ελεύθερα και να ζουν όπως τους ζητάει ο εσωτερικός τους κόσμος. Στη μνήμη λοιπόν της Δήμητρας και της κάθε Δήμητρας, ήρθε η ώρα να συζητήσουμε για την αποδόμηση αυτή εις βάθος. Η ώρα, να μιλήσουν και τα άτομα που γνωρίζουν πολύ καλύτερα από εμένα για το σοβαρό αυτό πρόβλημα που μας καταπιέζει, όπως μίλησε κι εκείνη.
Πηγές
Judith Butler, Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity, 2nd edn (New York: Routledge, 2006).
Ταυτοποιήθηκε η σορός της Δημήτρ@ – Οι Αρχές έχουν τεράστιες ευθύνες. Αναρτήθηκε από https://www.rosa.gr/koinonia/taftopoiithike-i-soros-tis-dimitr-oi-arxes-exoun-terasties-efthines/?fbclid=IwAR1AIrsa4a7n25f7GoPBw9oiQO61ziD_y6KL9mBbK2A1EHMQXOo6R6GidwQ (Τελευταία πρόσβαση 18/6/2021).
Με ποιανού ευθύνη η Δήμητρα θάφτηκε ως «αγνώστων στοιχείων»; – Οργή και για τον τρόπο ταυτοποίησης. Αναρτήθηκε από https://www.rosa.gr/koinonia/me-poianou-efthini-i-dimitra-thaftike-os-agnoston-stoixeion-orgi-kai-gia-ton-tropo-taftopoiisis/?fbclid=IwAR2KoRBwbzaEpZamhKr5ARbR3SIn5mwWP_395FwURsqqpJ7dZEPSCmH0n78 (Τελευταία πρόσβαση 18/6/2021).
