Στρες και Ελλάδα: Δύο έννοιες που συχνά συνδυάζονται στον σύγχρονο κοινωνικό λόγο. Η πίεση της σύγχρονης ζωής, συνδυασμένη με τις ιδιαίτερες πραγματικότητες της ελληνικής κοινωνίας, δημιουργούν ένα περιβάλλον όπου το στρες είναι συχνός και συχνά ανεξέλεγκτος παράγοντας. Από την οικονομική ανασφάλεια μέχρι τις κοινωνικές ανισότητες και την πολιτική αβεβαιότητα, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κάθε άνθρωπος μπορούν να επιδεινώσουν τον βαθμό του στρες και να επηρεάσουν την ψυχική και σωματική υγεία του.
Προκλήσεις και Αιτίες του Στρες στην Ελλάδα
Η ελληνική κοινωνία αντιμετωπίζει μια πληθώρα προκλήσεων που συχνά επιδεινώνουν το επίπεδο στρες που αντιμετωπίζουν οι πολίτες. Ανάμεσα στις κύριες προκλήσεις συγκαταλέγονται οι οικονομικές δυσκολίες, η ανεργία, η ανασφάλεια στην εργασία, η πολιτική αβεβαιότητα, και η κοινωνική ανασφάλεια.
Η οικονομική κρίση που ξέσπασε στην Ελλάδα τη δεκαετία του 2010 προκάλεσε μια σειρά από επιπτώσεις που εξακολουθούν να υπάρχουν μέχρι και σήμερα. Η μείωση των μισθών, οι επιβραδύνσεις στην ανάπτυξη της αγοράς εργασίας και οι περικοπές στα κοινωνικά προνόμια επηρέασαν την οικονομική ασφάλεια πολλών ανθρώπων, προκαλώντας ανησυχία και αβεβαιότητα για το μέλλον.
Η ανεργία είναι ένας άλλος σημαντικός παράγοντας που συμβάλλει στην αύξηση του στρες στην ελληνική κοινωνία. Οι νέοι, ιδιαίτερα, αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην εύρεση σταθερής εργασίας, και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ένα αίσθημα ανασφάλειας και απογοήτευσης.
Επιπλέον, η πολιτική αβεβαιότητα και οι κοινωνικές αναταραχές που έχουν σημειωθεί στη χώρα τα τελευταία χρόνια έχουν δημιουργήσει ένα κλίμα ανησυχίας και ανασφάλειας μεταξύ των πολιτών. Η αντίληψη ότι η πολιτική και κοινωνική σταθερότητα της χώρας είναι αβέβαιη μπορεί να δημιουργήσει στρες και ανησυχία για το μέλλον.
Η κοινωνική ανασφάλεια, η ανισότητα και οι πιέσεις που ασκούνται από τις κοινωνικές προσδοκίες και τις παροχές της σύγχρονης ζωής μπορούν επίσης να συμβάλουν στο στρες που αισθάνονται οι πολίτες. Η αντιμετώπιση των αυξανόμενων κοινωνικών προσδοκιών, η ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και η αντιμετώπιση της κοινωνικής πίεσης για την επίτευξη των “ιδανικών” μπορεί να είναι προκλητικές για πολλούς ανθρώπους.
Συνολικά, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ελληνική κοινωνία συμβάλλουν στο στρες που αισθάνονται οι άνθρωποι, με συνέπεια να επηρεάζουν την ψυχολογική και σωματική τους ευεξία. Η αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων απαιτεί ολοκληρωμένες και συντονισμένες προσπάθειες τόσο από κοινωνία και την κυβέρνηση όσο και από τους ίδιους τους πολίτες.
Έρευνα που έχει διεξαχθεί για το στρες στην Ελλάδα
Η έρευνα που έγινε από την Ευφροσύνη Κοκαλιάρη με τίτλο ”Quality of life, anxiety, depression, and stress among adults in Greece following the global financial crisis” εξετάζει την ποιότητα ζωής, το άγχος, την κατάθλιψη και το στρες μεταξύ των ενηλίκων στην Ελλάδα με σκοπό να παρέχει δεδομένα που θα συμβάλουν στην κατανόηση των επιπτώσεων των μέτρων λιτότητας στην Ελλάδα. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι τα υψηλά επίπεδα άγχους, κατάθλιψης και στρες επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα ζωής των ενηλίκων στην Ελλάδα.
Οι περισσότεροι συμμετέχοντες στη μελέτη ήταν γυναίκες (66,6%) και η μέση ηλικία ήταν 37,2, με τυπική απόκλιση (SD) = 12,9. Η δειγματοληψία έγινε κυρίως από Έλληνες (98,4%) και το λιγότερο από το ένα τρίτο των συμμετεχόντων είχε πλήρη απασχόληση, με το 70% να ανησυχούν ότι μπορεί να χάσουν την απασχόλησή τους. Περισσότερο από το ένα τρίτο του δείγματος (31%) ζούσε σε κατοικία που παρείχε η οικογένειά τους.
Η μέση βαθμολογία του MQLI ( είναι δείκτης ποιότητας ζωής πολυπολιτισμικού χαρακτήρα. Αυτός ο δείκτης είναι ένα εργαλείο μέτρησης που χρησιμοποιείται για να αξιολογήσει την υποκειμενική ικανοποίηση των ανθρώπων σε διάφορες πτυχές της ζωής τους) ήταν 6,52, με την κοινότητα και την υποστήριξη υπηρεσιών να λαμβάνουν τη χαμηλότερη βαθμολογία και τα προσωπικά δίκτυα ψυχολογικής υποστήριξης την υψηλότερη.
Οι βαθμοί DASS (είναι κλίμακα κατάθλιψης, άγχους και στρες. Αυτή η κλίμακα είναι ένα εργαλείο αυτοαξιολόγησης που χρησιμοποιείται για να μετρήσει τα επίπεδα κατάθλιψης, άγχους και στρες που αντιμετωπίζει ένα άτομο) έδειξαν υψηλά επίπεδα στρες, κατάθλιψης και άγχους, με ποσοστό 16,3% των συμμετεχόντων να αναφέρουν ‘σοβαρό ή εξαιρετικά σοβαρό’ στρες, 18,9% κατάθλιψης και 23,4% άγχους.
Οι συσχετίσεις Pearson ( είναι ένας τύπος στατιστικών τεστ) έδειξαν στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις, με τον υψηλότερο βαθμό εκπαίδευσης να συσχετίζεται με υψηλότερη ποιότητα ζωής αλλά όχι με χαμηλότερα επίπεδα άγχους, κατάθλιψης ή στρες. Επίσης, το εισόδημα συσχετίστηκε αρνητικά με το στρες, την κατάθλιψη και το άγχος, υποδεικνύοντας ότι τα χαμηλότερα εισοδήματα συνδέονταν με περισσότερο στρες, κατάθλιψη και άγχος.
Συνολικά, η έρευνα δείχνει ότι τα υψηλά επίπεδα άγχους, κατάθλιψης και στρες συνδέονται με χαμηλότερη ποιότητα ζωής των ενηλίκων στην Ελλάδα, ενώ τα εισοδήματα και ο βαθμός εκπαίδευσης επηρεάζουν τα επίπεδα αυτών των καταστάσεων.
Πηγή:
Kokaliari Efrosini (2016) Quality of life, anxiety, depression, and stress among adults in Greece following the global financial crisis Διαθέσιμο από: https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0020872816651701 (τελευταία πρόσβαση 15/2/24)
