Η Yayoi Kusama θεωρείται η πιο επιτυχημένη, εν ζωή, εικαστικός στον κόσμο.
Ούσα 90 χρονών, με σήμα κατατεθέν την πορτοκαλί αυστηρή καρέ της κόμη και την εμμονή σε οτιδήποτε πουά, η Yayoi Kusama κατάφερε να μετατρέψει την ψυχική της ασθένεια σε τέχνη. Σε μια μοναδική τέχνη, δημιούργημα της οποίας, έχει πωληθεί το 2014 σε δημοπρασία της Νέας Υόρκης για 7.109.000 δολάρια. Σε μια τέχνη που λέγεται πως αντέγραψε ο Andy Warhol, επαναλαμβάνοντας το ίδιο μοτίβο στους πίνακές του.
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Η Yayoi Kusama γεννήθηκε το 1929 στην Ιαπωνία, σε ένα περιβάλλον εύπορο μεν, καταπιεστικό και αδιάφορο δε, που αδυνατούσε να κατανοήσει την εσώτερη ανάγκη της για έκφραση μέσω της τέχνης.
Ωστόσο, το 1957, στα 28 της χρόνια, θα πάρει τη μεγάλη απόφαση να ακολουθήσει το όνειρό της, μετακομίζοντας στην Αμερική, γνωρίζοντας ελάχιστα αγγλικά και ράβοντας δολάρια μέσα στα ρούχα της, σε μια περίοδο που απαγορευόταν η αποστολή χρημάτων από την Ιαπωνία στις ΗΠΑ. Εκεί η Kusama παρουσίασε πίνακες και γλυπτά με βασικό χαρακτηριστικό τους το πουά και τα ζωηρά χρώματα.
Συγχρόνως, έλαβε μέρος σε αντιπολεμικά φεστιβάλ, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις στην Ιαπωνία λόγω του γυμνού περιεχομένου, γεγονός που διατάραξε τις σχέσεις της με την συντηρητική οικογένειά της. Στην Αμερική διοργάνωσε, επίσης, επιδείξεις μόδας και δραστηριοποιήθηκε στον κλάδο των μέσων ενημέρωσης.
Όμως, όλα αυτά σε μια περίοδο κατά την οποία κυριαρχούσαν οι άντρες στο πεδίο της τέχνης, με τον Claes Oldenburg και τον Andy Warhol να αντιγράφουν τις καινοτόμες ιδέες της, κερδίζοντας αναγνωρισιμότητα. Το αποκαρδιωτικό χτύπημα θα έρθει για την Kusama το 1965, όταν δημιούργησε τον προάγγελο των Infinity Mirror Rooms της στην Γκαλερί Castellane της Νέας Υόρκης και λίγους μήνες αργότερα ο καλλιτέχνης Lucas Samaras παρουσίασε ένα παρεμφερές έργο στην Γκαλερί Pace. Απογοητευμένη θα αποπειραθεί να αυτοκτονήσει, πέφτοντας από το παράθυρο του διαμερίσματός της.
Το 1973 η Kusama επέστρεψε στην Ιαπωνία, όπου εξέδωσε ανθολογίες και μυθιστορήματα.
Το 1983, μάλιστα, έλαβε βραβείο από το περιοδικό Yasei Jidai. To 1986 πραγματοποίησε ατομικές εκθέσεις σε διάφορα μουσεία, όπως τα Musee Municipal, Dole και Musee des Beaux-Arts de Calais, ενώ από το 1994 και μετά ξεκίνησε τη δημιουργία υπαίθριων γλυπτών, τα οποία κοσμούν το Δημοτικό Μουσείο Τέχνης Fukuoka ή το υπαίθριο μουσείο της Kirishima, με γνωστότερο γλυπτό της τις τεράστιες πορτοκαλί πουά κολοκύθες.
Τα επόμενα χρόνια έλαβε πληθώρα βραβείων, όπως το The Education Minister‘s Art Encouragement Prize and Foreign–Minister‘s Commendations το 2000, το Asahi Prize το 2001 και το Nagano Governor Prize το 2003.
Και ερχόμαστε στο σήμερα.. Τα τελευταία 5 χρόνια, περισσότεροι από 5.000.000 άνθρωποι έχουν τεθεί σε αναμονή, αδημονώντας να δουν τα έργα της. Το 2013, λόγω της τεράστιας απήχησης της έκθεσης, η Γκαλερί του David Zwirner στη Νέα Υόρκη περιόρισε την θέαση των έργων της στα 45 δευτερόλεπτα για κάθε επισκέπτη!!
Μέχρι σήμερα έχουν δημιουργηθεί από την Kusama περισσότερα από 20 Infinity Mirror Rooms. Δωμάτια, δηλαδή, στα οποία, με τη βοήθεια αναρίθμητων καθρεφτών και ιδιαίτερων φωτισμών, δημιουργείται η ψευδαίσθηση του άπειρου.
Εκτός της εμμονής με το πουά μοτίβο, η Kusama λατρεύει τα λουλούδια. Μια αγάπη που την ενέπνευσε το 2017 δημιουργώντας το Flower Obsession.
Ένα έκθεμα αλληλεπίδρασης με τους επισκέπτες της National Gallery of Victoria Triennial, καθώς τους έδινε τη δυνατότητα να τοποθετήσουν σε όποιο σημείο ενός διαμερίσματος επιθυμούν, ένα ψεύτικο λουλούδι. Το αποτέλεσμα είναι βγαλμένο από παραμύθι..
Η φήμη της Kusama τα τελευταία χρόνια έχει εκτοξευθεί, καθώς αναρίθμητοι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, -ιδιαιτέρως του Instagram– , βγάζουν selfies μπροστά από τα εκθέματά της, με σκοπό να τις ανεβάσουν στον προσωπικό τους λογαριασμό. Βασικό παράγοντα για την αναγνωρισιμότητα των τελευταίων ετών αποτελεί η συνεργασία της με την Louis Vuitton το 2012, αγκαλιάζοντας, ωστόσο, με αυτόν τον τρόπο τον καταναλωτισμό.
Η ίδια αντιμετωπίζει όλη αυτή τη φήμη σχεδόν αδιάφορα, ζώντας τα τελευταία 40 περίπου χρόνια της ζωής σε ψυχιατρική κλινική, παλεύοντας με τους δαίμονές της, αποτυπώνοντας τις παραισθήσεις της σε Avant Garde καλλιτεχνικά δημιουργήματα, αφιερωμένη ολοκληρωτικά σε αυτό για το οποίο την προόρισε η φύση: την τέχνη.
Πηγές:
Yayoi Kusama’s extraordinary survival story. Ανακτήθηκε από bbc.com
Yayoi Kusama: the world’s favourite artist? Ανακτήθηκε από theguardian.com
How Yayoi Kusama Built a Massive Market for Her Work. Ανακτήθηκε από artsy.net
21 Facts about Yayoi Kusama. Ανακτήθηκε από Sotheby’s
Yayoi Kusama. Ανακτήθηκε από http://yayoi-kusama.jp/e/biography/index.html
