Η σκοτεινή πλευρά πίσω από τα κοινωνικά μέσα
Αν και η επικοινωνία διαμέσου των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι αναμφισβήτητα ένα πλεονέκτημα στον σύγχρονο κόσμο, υπάρχει μια σκοτεινή πλευρά πίσω από τη λάμψη των οθονών μας, καθώς και μια σειρά από ψυχολογικές διεργασίες οι οποίες καθιστούν εύκολη την εξάρτηση και τη χρήση των μέσων κοινωνικών δικτύωσης ως τρόπου διαφυγής.
Η Δρ. Lara Fielding, ψυχολόγος και συγγραφέας του “Mastering Adulthood: Go Beyond Adulting to Become An Emotional Grownup”, εξηγεί ότι υπάρχει ένα παράδοξο με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ειδικότερα, τα μέσα αυτά προσπαθούν να μας βοηθήσουν να νιώσουμε ότι είμαστε καλοί, ενώ ταυτόχρονα μας κάνουν να νιώθουμε ότι είμαστε ανεπαρκείς.
Δεν είναι άγνωστο ότι η υπερβολική χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης συνδέεται με την επιδείνωση της ψυχικής υγείας και ευεξίας. Δεδομένου ότι η επικοινωνία είναι βασική ανθρώπινη ανάγκη, τα κοινωνικά δίκτυα φαίνεται να την προσφέρουν. Ωστόσο, πολλές φορές συμβαίνει το αντίθετο. Για παράδειγμα, πολύ συχνά καθόμαστε γύρω από ένα τραπέζι κοιτάζοντας τα τηλέφωνά μας αντί να συνομιλούμε με τους υπόλοιπους γύρω μας. Το μέσο, λοιπόν, που κάποτε θέλαμε να μας φέρει κοντά, είναι κατά κάποιον τρόπο αυτό που μας οδηγεί στην αποστασιοποίηση μας από τους άλλους.
Ωστόσο, πώς μπορείτε να ξέρετε εάν χρησιμοποιείτε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε υπερβολικό βαθμό ή με τον κατάλληλο τρόπο; Η Δρ. Fielding αναφέρει ότι η υπερβολική χρήση προσδιορίζεται από τα τρία ακόλουθα χαρακτηριστικά:
1. Συχνότητα
Το πρώτο και σημαντικότερο χαρακτηριστικό που φανερώνει ότι η συμπεριφορά σας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι ανθυγιεινή είναι η συχνότητα που τα χρησιμοποιείτε. Αισθάνεστε υποχρεωμένοι να ελέγχετε το τηλέφωνό σας κάθε λίγα λεπτά; Αυτό σας δημιουργεί κάποιο είδος άγχους, αλλά ποτέ δεν το θεωρήσατε σημαντικό ώστε να το αντιμετωπίσετε;
Αν και δεν υπάρχει κανένας «σωστός» χρόνος που θα πρέπει να ξοδεύετε online, θα πρέπει να είστε σε θέση να καταλάβετε πότε ο χρόνος που ξοδεύετε είναι υπερβολικός για εσάς. Ένας πολύ κάλος τρόπος είναι να γνωρίζετε το σημείο στο οποίο η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης σταματά να είναι ευχάριστη και αρχίζει να γίνεται αγχωτική. Η Δρ. Fielding εξηγεί επίσης ότι είναι σημαντικό να αναλογιζόμαστε εάν η χρήση τους αυτή αρχίζει ή όχι να παρεμβαίνει στη ζωή μας. «Οι συμπεριφορές σας είναι προβληματικές όταν εμποδίζουν τη λειτουργικότητά σας» τονίζει.
2. Λειτουργικότητα
Όταν συνδέεστε στο διαδίκτυο ποιος είναι ο στόχος σας; Συνδέεστε για να εμπνευστείτε από κάτι (πχ μία ομιλία), να μιλήσετε σε έναν παλιό σας φίλο, να ελέγξετε τα email σας; Ή μήπως νιώθετε ασφαλείς και ότι βρίσκεστε σε ένα γνωστό περιβάλλον; Η Δρ. Fielding επισημαίνει ότι η πρόθεσή σας πίσω από τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την εμπειρία σας με αυτά.
Ένα σημαντικό ζήτημα με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι ότι αυτά ενισχύουν την κοινωνική σύγκριση και σας δημιουργούν το αίσθημα ότι είστε συνεχώς υπό παρατήρηση. Αν ακολουθείτε ανθρώπους που ενδεχομένως σας προτρέπουν να αλλάξετε τον εαυτό σας, η εικόνα που έχετε για τον εαυτό σας πρόκειται να επηρεαστεί αρνητικά με την πάροδο του χρόνου. Αντίθετα, εάν ακολουθείτε άτομα που σας εμπνέουν να είστε ο εαυτό σας, ενισχύεται η αυτοεικόνα σας.
Όλα εξαρτώνται από το τι σκοπεύετε να αποκομίσετε από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, γι’ αυτό πρέπει να είστε σαφείς με το τι θέλετε και τι δε θέλετε από τη χρήση των μέσων αυτών.
3. «Αποδράσεις»
Τέλος, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να αποτελέσουν πρόβλημα, όταν τα χρησιμοποιείτε για να αποδράσετε από τη ζωή σας.
Η Δρ. Fielding αναφέρει ότι όταν βιώνετε κάποια μορφή δυσφορίας στη ζωή σας είναι σημαντικό να μπορείτε να το αναλογιστείτε, επειδή η έκθεση σε αυτό το συναίσθημα είναι που τελικά θα οδηγήσει στη λύση του προβλήματος. «Εάν αισθανόμαστε τον πόνο μας, μπορούμε να του επιτρέψουμε να έρθει και να φύγει με φυσικό τρόπο», αναφέρει. «Μαθαίνεις από τη δική σου εμπειρία τι μπορείς να χειριστείς». «Εάν συνεχίσετε να είστε προσκολλημένοι στην οθόνη του κινητού σας για μια ώρα προκειμένου να αντιμετωπίσετε το άγχος σας, στην πραγματικότητα υποδεικνύετε στον εαυτό σας ότι δεν μπορείτε να το διαχειριστείτε μονοί σας.»
«Όταν χρησιμοποιείτε το μυαλό σας για να αποσπάσετε την προσοχή σας από τη σκέψη, τότε ποτέ δε μαθαίνετε πώς μπορείτε να διαχειριστείτε μια σκέψη», τόνισε.
Τι μπορείτε να κάνετε εάν αντιμετωπίζετε κάτι από τα παραπάνω;
Ενώ όλοι γνωρίζουμε ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να είναι επιβλαβή για πολλούς από εμάς, είναι γνωστό ότι είναι και απαραίτητα. Η ζωή χωρίς το διαδίκτυο δεν είναι εφικτή για τους περισσότερους ανθρώπους. Πώς μπορείτε όμως να το διαχειριστείτε; Η Δρ. Fielding προτείνει τα εξής:
1. Καταγραφή
Ξέρετε πόσο χρόνο περνάτε καθημερινά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης; Ίσως πρέπει να το προσέξετε. Η Δρ. Fielding αναφέρει ότι υπάρχουν πολλές εφαρμογές που μπορούν να σας ενημερώνουν τόσο για το πόσες φορές χρησιμοποιείτε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όσο και για πόσο χρόνο αφιερώνετε σε αυτά, αλλά και για τους τρόπους που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να περιορίσετε την πρόσβαση σας σε αυτά μετά από ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Ωστόσο, αναφέρει ότι είναι σημαντικό να προσδιορίσετε το ποιος πιστεύετε ότι είναι ένας υγιής χρόνος για να ξοδέψετε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Δεν έχουν όλοι το ίδιο πρότυπο. Για μερικούς 5 λεπτά για ένα check-in κάθε μέρα μπορεί να είναι υγείες, ενώ άλλοι μπορεί να αισθάνονται ότι μια ώρα ενασχόλησης με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι αρκετή μετά τη δουλειά. Σε κάθε περίπτωση δεν υπάρχει λάθος απάντηση. Το ζήτημα είναι να γνωρίζει το κάθε άτομο πόσο είναι αρκετό για τον εαυτό του.
2. Όρισε τις προθέσεις σου
Χρησιμοποιείτε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να παρατηρήσετε την κοινωνική ζωή των άλλων ανθρώπων, να εντοπίσετε περιεχόμενο που θα σας κινητοποιήσει να κάνετε μια πράξη ή που θα σας δημιουργήσει το αίσθημα της ανησυχίας;
Ίσως να θέλετε να κάνετε κάτι περισσότερο από το να ελέγχετε τα μηνύματά σας ή να διαβάζετε τις ειδήσεις. Βεβαιωθείτε ότι οι προθέσεις σας είναι ευθυγραμμισμένες με την εμπειρία που θέλετε να προσκομίσετε από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
3. Προσδιόρισε τι αξίες σου
Ομοίως εάν δεν είστε σίγουροι για το πως επηρεάζουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τη συμπεριφορά σας, αναρωτηθείτε: «αυτή η συμπεριφορά αντιστοιχεί στο είδος ατόμου που θέλω να είμαι;». Αυτό θα σας βοηθήσει να προσδιορίσετε τι εκτιμάτε, ώστε να μπορείτε να ανακατευθύνετε τις συνήθειές σας.
Η Δρ. Fielding καταλήγει στο συμπέρασμα ότι όσο πιο συχνά είστε πρόθυμοι να αναλογιστείτε τις δυσκολίες σας, τόσο πιο εξοικειωμένοι γίνεστε με αυτές. Όσο περισσότερο είστε παρόντες, τόσο περισσότερο το μυαλό σας μπορεί να περιπλανηθεί και να γίνει δημιουργικό. Στο τέλος της ημέρας, έχετε το δικαίωμα να μην ξέρετε, να αισθάνεστε άβολα και να μην είστε σίγουροι για το τι ακριβώς θέλετε ή για το «πού βρίσκεστε». Ωστόσο, δεν θα πρέπει να αποφεύγετε τον συλλογισμό σας και τα συναισθήματά σας, θεωρώντας ότι αυτά δεν αντιμετωπίζουν άμεσα τις δυσκολίες σας.
Πηγή: https://www.forbes.com
