Αυτισμός: Προβληματισμοί και διαπιστώσεις:
Ο αυτισμός εντάσσεται στις αναπτυξιακές διαταραχές με νευρο-βιολογική βάση. Είναι μια ισόβια κατάσταση που ευθύνεται για την κοινωνική απομόνωση του πάσχοντος. Κατά κύριο λόγο προκαλεί δυσλειτουργικές σχέσεις με τον περίγυρο του αυτιστικού ατόμου.
Ο αυτισμός ως εγκεφαλική δυσλειτουργία ορίστηκε για πρώτη φορά από τον Ελβετό ψυχίατρο Eugen Bleuler το 1912. Κατά την προσπάθειά του να διακρίνει μορφές σχιζοφρένειας, ο ερευνητής εντόπισε τον αυτισμό. Ως κοινό χαρακτηριστικό με τη σχιζοφρένεια θα είχε την έλλειψη ενδιαφέροντος για τους άλλους, την εσωστρέφεια και την έλλειψη πρωτοβουλίας. Στον αυτισμό όμως, τα παραπάνω οφεόλονταν στη φτωχική γλωσσική επάρκεια και την προσκόλληση στη ρουτίνα. Παρατηρήθηκαν στερεοτυπικές συμπεριφορές του πάσχοντος, που στον αυτισμό είναι μονόδρομος.
Αυτισμός και ηχολαλία:
Εκτός από αυτά τα χαρακτηριστικά, κύριο γνώρισμα του ατόμου που βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού είναι η λεγόμενη ηχολαλία. Ως ηχολαλία ορίζεται η επανάληψη φράσεων ή λέξεων τη στιγμή που το παιδί τις ακούει ή και αργότερα (καθυστερημένη ηχολαλία). Με άλλα λόγια το παιδί αναπαράγει άκριτα αυτά τα οποία ακούει. Συχνά οι φράσεις επαναλαμβάνονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Το παιδί, έτσι, καταλήγει να θεωρείται «φερέφωνο» των ενηλίκων. Σχεδόν όπως ένα παπαγαλάκι, επαναλαμβάνει φράσεις χωρίς απαραίτητα να αντιλαμβάνεται το περιεχόμενό τους. Σημαντικό στοιχείο και εδώ είναι η έλλειψη αυθορμητισμού. Ευνόητο είναι ότι αυτό ενέχει δυσκολίες στην κοινωνική προσαρμογή. Γι’ αυτό τον λόγο, επιστήμονες, όπως ο Rutter, έχουν τονίσει ότι ο αυτισμός θα πρέπει να συνεξετάζεται εκτός από την ιατρική και με την κοινωνιολογία και την ψυχολογία.
Δυστυχώς ο αυτισμός δεν μπορεί προγεννητικά να εντοπιστεί (εντοπίζεται μετά από κάποια χρόνια στη ζωή του παιδιού). Γι’ αυτό το λόγο χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή εκ μέρους των γονέων να διακρίνουν -όσο το δυνατόν- νωρίτερα αυτή την κατάσταση.Γι’ αυτό θα πρέπει να ενημερώνονται για τα συνήθη συμπτώματα. Βασικότερη προϋπόθεση για να συμβεί αυτό είναι να απενοχοποιήσουμε τους γονείς ως υπεύθυνους για την πρόκληση αυτισμού στα παιδιά τους. Εξάλλου ο μεγάλος αριθμός αυτιστικών παιδιών ώθησε την έρευνα να ενοχοποιήσει, εκτός από γενετικούς παράγοντες, και αρκετούς περιβαλλοντολογικούς. Από αυτούς εξαιρείται το εμβόλιο,που απορρίπτεται σήμερα ως πιθανό αίτιο από σύσσωμη σχεδόν την πανεπιστημιακή-ιατρική κοινότητα.
Αυτισμός και Σύνδρομο Asperger:
Σε κάθε περίπτωση ο αυτισμός δε θα πρέπει να συγχέεται ή να βαφτίζεται εσκεμμένα «σύνδρομο Asperger». Asperger φαίνεται να έχουν παιδιά βαθιά σκεπτόμενα, με ιδιαίτερες κλίσεις, ικανότητες και γλωσσικές δεξιότητες ή προτιμήσεις στα μαθηματικά και τη φυσική. Ο λόγος που ορισμένοι γονείς συγχέουν τις δύο διαταραχές είναι συνήθως δύο. Ο πρώτος έχει να κάνει με μια άστοχη διάγνωση. Ο δεύτερος ότι θα επέλεγαν σίγουρα το παιδί τους να πάσχει από μία διαταραχή απαλλαγμένη από το στίγμα της νοητικής υστέρησης και των συνεπακόλουθων μαθησιακών δυσκολιών. Γι’ αυτούς τους γονείς, η επιλογή «σύνδρομο Άσπεργκερ» είναι η λιγότερο επώδυνη με τα σημερινά κριτήρια. Ασφαλώς κάθε διάγνωση, πέρα από την αληθινή, ελλοχεύει κινδύνους. Από τη μία οι γονείς θα εθελοτυφλούν και θα τρέφουν αυταπάτες. Από την άλλη, συνέπειες υπάρχουν και για τον ίδιο τον πάσχοντα, που ελλείψει της σωστής διάγνωσης, δεν θα βοηθηθεί με τα κατάλληλα μέσα.
Επομένως, ο μόνος στόχος που πρέπει να θέσουμε σήμερα περισσότερο από ποτέ είναι να βοηθηθούν αυτά τα παιδιά, αλλά και οι ενήλικες. Ευχής έργον θα παραμένει να δημιουργηθούν περισσότερες δομές φιλοξενίας, ξενώνες βραχυχρόνιας παραμονής και ύπαρξη επαρκούς προσωπικού. Όλα αυτά θα πρέπει να στοχεύουν στην -κατά το δυνατόν- ομαλότερη ψυχο-κοινωνική τους υποστήριξη και ένταξη στο κοινωνικό σύνολο. Επιθυμητό όσο ποτέ θα ήταν επίσης τα διάφορα Κ.Ε.Δ.Δ.Υ. ( Κέντρα Διαφοροδιάγνωσης) να ερευνούν περισσότερο κάθε περιστατικό. Δεν είναι λίγες οι φορές που ασθενείς ταλαιπωρούνται και αποπέμπονται από τον Άννα στον Καϊάφα για μια σωστή διάγνωση. Συνεπώς, είναι καλό να παραπέμπονται απευθείας στους αρμόδιους για την καταλληλότερη διάγνωση.
Και μια υπενθύμιση: προτού οι άνθρωποι αυτοί γίνουν δακτυλοδεικτούμενοι ή ακόμα χειρότερα θύματα μπούλινγκ. Κατά καιρούς έχουν γραφτεί πολλά που θέλουν μεγάλες προσωπικότητες, όπως τον Ανστάιν και τον Νεύτωνα να έχουν κάποια μορφή αυτισμού. Η διαπίστωση προέκυψε, μεταξύ άλλων, και από την προσκόλλησή τους στη λεπτομέρεια. Πράγματι, σύμφωνα με τα σύγχρονα κριτήρια κατάταξης στη διαταραχή, οι παραπάνω επιστήμονες είναι αυτιστικοί ( ή πιθανότατα έχουν Σύνδρομο Άσπεργκερ).
Τροφή για σκέψη:
Αναλογιστείτε τι απώλειες θα είχαμε στον επιστημονικό κόσμο, προσπαθώντας τέτοιες μορφές να τις θεραπεύσουμε, να τις επαναφέρουμε στην όποιας μορφής δική μας υποκειμενική, εγωιστική «κανονικότητα».
Το συμπέρασμα είναι ένα: Σεβόμαστε τη διαφορετικότητα
Πηγές:
- Συριοπούλου- Δελλή, Κ. Χριστίνα, Εκπαίδευση και ειδική αγωγή ατόμων με διαταραχή φάσματος αυτισμού, εκδ. Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, 2016.
