Η καταστροφολογία αποτελεί μια από τις συνήθεις διαστρεβλώσεις (που μελετήθηκε εκτενώς από τους ψυχιάτρους Aaron T. Beck και David. D Berns). Το κύριο γνώρισμα της είναι η τάση του ατόμου να προβλέπει και να αναμένει την χειρότερη δυνατή εξέλιξη των πραγμάτων.
Τα άτομα που λειτουργούν βάσει αυτού του τρόπου σκέψης θεωρούν πως η αρνητική έκβαση των καταστάσεων είναι περισσότερο πιθανή. Αυτό έχει επιδρά καταλυτικά στη ψυχολογία του ατόμου. Κατακλύζουν τον ψυχισμό τους από συναισθήματα γεμάτα αρνητισμό, στρες και άγχος. Ωστόσο, οι ίδιοι πιστεύουν πως αυτό που περιμένουν ως αποτέλεσμα είναι ρεαλιστικά πιθανό να συμβεί και ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Την ίδια στιγμή δεν λαμβάνουν υπόψιν τους κάποια άλλη οπτική γωνία του ζητήματος. Με την μονόπλευρη και μονοδιάστατη αντίληψή τους, καταλήγουν στην καταστροφολογία. Στην περίπτωση που η κατάσταση δεν εξελιχθεί όπως είχαν αρχικώς ερμηνεύσει, προσπαθούν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Όμως ακολουθούν εκ νέου την κεντρική ιδέα της καταστροφολογίας και αναλύουν κατά το δοκούν τα γεγονότα.
Ένας αισιόδοξος βλέπει μια ευκαιρία σε κάθε καταστροφή. Ένας απαισιόδοξος βλέπει μια καταστροφή σε κάθε ευκαιρία.
Η συγκεκριμένη κατηγορία ανθρώπων, οι υποστηρικτές της καταστροφολογίας περιμένουν με αγωνία την αρνητική έκβαση των πραγμάτων ώστε να επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις τους. Παράλληλα, η ικανοποίηση τους είναι διπλή. Εκτός από την επιβεβαίωση που λαμβάνουν, μπορούν να υπερηφανεύονται και για τα μέτρα/τη στάση που έχουν κρατήσει όλο αυτό τον καιρό. Ειδικότερα, όσον αφορά το ψυχολογικό επίπεδο είναι άρτια προετοιμασμένοι και σχεδόν συμφιλιωμένοι με την ιδέα της καταστροφής. Παρόλα αυτά, δεν είναι ακριβώς έτσι η κατάσταση.
Το έχουμε διδαχθεί αρκετές φορές τόσο από την ιστορία όσο και από την καθημερινή μας ζωή. Η συνέπεια λόγων και έργων σπανίζει. Η συγκεκριμένη περίπτωση λοιπόν δεν αποτελεί εξαίρεση. Όπως είπαμε οι οπαδοί της καταστροφολογίας φαινομενικά έχουν πάρει τα σωστά μέτρα την σωστή στιγμή, αλλά μόνο στα λόγια. Στην πραγματικότητα, δεν έχουν σχεδιάσει ένα αναλυτικό πλάνο αντιμετώπισης του ενδεχόμενου κινδύνου. όλο αυτό το διάστημα είχαν αναλώσει το χρόνο τους αλλά και την ενέργεια τους για να πείσουν τον περίγυρό τους ότι η θεωρία τους είναι η αληθέστερη.
Είναι κατανοητό και φυσικό επακόλουθο όσων προαναφέρθηκαν πως ο φόβος της καταστροφής λειτουργεί ανασταλτικά για κάθε τομέα της ανθρώπινης ύπαρξης. Η καταστροφολογία, αποπροσανατολίζει τα άτομα από τα καίρια ζητήματα της καθημερινότητας. Οι αποφάσεις και οι δραστηριότητες τους έχουν ως κοινό άξονα την ιδέα της καταστροφολογίας. Ως αποτέλεσμα, τα άτομα διστακτικά, συνεχώς φοβισμένα, στέκονται ως παθητικά όντα μπροστά τις εξελίξεις. Επίσης, δεν καταφέρνουν να εκφράσουν τα αληθινά τους συναισθήματα.
Είναι βέβαιο πως κάθε πρόβλημα έχει και την λύση του. Εν προκειμένω, αν ενστερνιστούμε ένα πιο λειτουργικό μοτίβο σκέψης, θα καταφέρουμε να απαλλαγούμε από το άγχος. Έτσι, θα γίνουμε ενεργοί πολίτες που συμμετέχουν και λαμβάνουν πρωτοβουλίες για όλα όσα τους αφορούν. Ένα σημαντικό βήμα είναι να αναλογιστούμε τους λόγους που μας οδήγησαν στην υιοθέτηση της καταστροφολογίας. Η αλλαγή συνιστά μια δύσκολη διαδικασία, που είναι εφικτή αν θέσουμε στόχους και καταβάλλουμε την ανάλογη προσπάθεια για να τους επιτύχουμε.
