Τα τελευταία χρόνια η συχνότητα εμφάνισης της κατάθλιψης αυξάνεται ραγδαία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) αναμένεται έως το 2020 η κατάθλιψη να αποτελέσει μία από τις σημαντικότερες αιτίες θανάτου στο δυτικό κόσμο. Αν και η ακριβής αιτία του φαινομένου δεν είναι γνωστή, έχουν μελετηθεί διάφοροι παράγοντες και οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αποτελεί συγκερασμό διεργασιών.
-
Βιολογικοί παράγοντες:
«Η έξαρση των καταθλιπτικών επεισοδίων στις γυναίκες συμπίπτει με τα αναπαραγωγικά τους χρόνια. Για αυτό πιστεύεται ότι παίζουν ρόλο οι ορμονικοί παράγοντες. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, παγκοσμίως το συνολικά 5,5% των γυναικών όλων των ηλικιών και το 3,2% των ανδρών πάσχουν από κατάθλιψη. Η διαφορά της τάξης του 70%, παρουσιάζει διακυμάνσεις. Στις νεαρές ηλικίες (14-25 ετών) τα κορίτσια και οι νεαρές γυναίκες με κατάθλιψη είναι υπερδιπλάσια από τα αγόρια. Ύστερα είναι διπλάσια, αλλά μετά 50 έτη προοδευτικά μειώνεται και μετά τα 65 έτη τα περιστατικά είναι περίπου τα ίδια», λέει ο νευρολόγος-ψυχίατρος Δρ Ν.Ε. Δέγλερης, διδάσκων Ψυχοθεραπείας στη Γαλλία.
Οι διαφορές αυτές υποδηλώνουν εμπλοκή των ορμονών. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι ορμόνες του γυναικείου φύλου δύνανται να επηρεάσουν την επικοινωνία των εγκεφαλικών κυττάρων τόσο μεταξύ τους όσο και με τους κιρκάδιους ρυθμούς. Με άλλα λόγια, ο εγκέφαλος των γυναικών είναι διαφορετικός από τον αντίστοιχο των ανδρών. Ακόμη, η επεξεργασία των πληροφοριών που έχουν σχέση με συναισθήματα γίνεται με διαφορετικό τρόπο στον εγκέφαλο των δύο φύλων.
-
Ψυχολογικοί παράγοντες:
Οι γυναίκες έχουν την τάση να αναπαράγουν στο μυαλό τους τα αρνητικά που τους συμβαίνουν, πιθανώς σε μια προσπάθεια να τα αντιμετωπίσουν (ιδεομηρυκασμός). Βρίσκονται σε μεγαλύτερη επαφή με τα συναισθήματά τους, είναι περισσότερο ικανές να εκφράσουν συναισθήματα θλίψης και δυστυχίας και έχουν πιο μεγάλη ανάγκη για εγγύτητα. Αντίθετα οι άνδρες συνηθίζουν να εστιάζουν στα προβλήματα και είτε αντιδρούν με στωικότητα ή θυμό, είτε βρίσκουν κάτι να αποσπάσει την προσοχή τους. Οι γυναίκες βιώνουν περισσότερα στρεσογόνα γεγονότα και έχουν μεγαλύτερη ευαισθησία σε αυτά. Αυτό συμβαίνει ίσως επειδή επενδύουν ψυχικά στις διαπροσωπικές σχέσεις περισσότερο. Γι’ αυτό τον λόγο τα προβλήματα των σχέσεων είναι πιθανό να τις επηρεάσουν περισσότερο.
-
Κοινωνικοί παράγοντες:
Η ανατροφή και οι κοινωνικοί ρόλοι συγκαταλέγονται στους παράγοντες που επηρεάζουν την κατάθλιψη. Οι γυναίκες ανατρέφονται ώστε να είναι πιο δεκτικές και υποτακτικές, να παρέχουν φροντίδα και να είναι λιγότερο διεκδικητικές . Η συχνότητα σεξουαλικής κακοποίησης είναι μεγαλύτερη στις γυναίκες.Οι διαφορετικές προσεγγίσεις στην κοινωνικοποίηση ευνοούν την κατάθλιψη , διότι τους μαθαίνουν να αποζητούν την αυτό-αξία τους στους άλλους. Οι γυναίκες είναι περισσότερο πιθανό να κατέχουν κατώτερες ιεραρχικά θέσεις στην κοινωνία , να είναι περιορισμένες στο σπίτι και να υπόκεινται στην ανδρική κυριαρχία. Ο γάμος δεν βοηθά, ειδικά όταν τις υποχρεώνει να παραμείνουν, με μειωμένες ευκαιρίες για κοινωνικές επαφές και για ανάληψη σημαντικών κοινωνικών ρόλων.
Η αντίληψη για τις «παλιές καλές μέρες» πρέπει να είναι από τις μεγαλύτερες ψευδαισθήσεις της κοινωνίας. Από τις κορυφαίες αιτίες που προκαλούν κατάθλιψη και επίσης από τις πιο συνηθισμένες δικαιολογίες για την έλλειψη επιτυχίας. Βo Bennett
Η κατάθλιψη είναι μια ασθένεια που αντιμετωπίζεται και θεραπεύεται. Το συνηθέστερο και αποτελεσματικότερο θεραπευτικό σχήμα περιλαμβάνει συνδυασμό ψυχοθεραπείας και φαρμακευτικής αγωγής. Ωστόσο, ιδιαίτερης σημασίας θεωρείται η συναισθηματική υποστήριξη από το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον. Συνακόλουθα, η καταπολέμηση του στιγματισμού μέσα από την ενημέρωση της κοινής γνώμης και την προσπάθεια παρακίνησης ατόμων να μιλήσουν ανοιχτά για την εμπειρία τους.
Βιβλιογραφία:
Αγγελόπουλος, Ν. Β. (2009). Ιατρική Ψυχολογία και Ψυχοπαθολογία- Μια σύγχρονη Ψυχιατρική (Τόμος Β’). Αθήνα: ΒΗΤΑ Ιατρικές Εκδόσεις ΜΕΠΕ.
Γιαννάκου, Α. (2008). Γυναικεία Κατάθλιψη. Σχέδιο Δράσης «Πλοήγηση Γυναικών»/Γυναικεία Κατάθλιψη.
Davies, T. & Craig, T. (2010). ABC στην Ψυχική υγεία (Δεύτερη Έκδοση). Αθήνα: Επιστημονικές εκδόσεις Παρισιάνου Α.Ε.
Πουλίδη, Π. (2016). Γυναικεία κατάθλιψη: Τα χαρακτηριστικά και τα αίτια της. Κληρονομικότητα, ορμόνες, ευθύνες… Λόγοι που μια γυναίκα παθαίνει κατάθλιψη.
(2012) Στοιχεία για την κατάθλιψη. Κατάθλιψη: ενημέρωση/ υποστήριξη/αντιμετώπιση.
Εφημερίδα ”Η Καθημερινή”
