Θεραπεία gestalt
Μια ιδιαίτερη και εναλλακτική προσέγγιση της ψυχοθεραπείας είναι η θεραπεία gestalt. Το όνομα της gestalt είναι γερμανική λέξη, που σημαίνει σχήμα και αποδόθηκε σε αυτή τη μορφή θεραπείας καθώς σύμφωνα με αυτή τη θεωρία ο οργανισμός έχει την τάση να αντιλαμβάνεται το περιβάλλον σε ολιστικές μορφές (gestalts). Η θεωρία αυτή είναι ακαδημαϊκά γνωστή ως μορφολογική ψυχολογία και αποτέλεσε μια αντίδραση στον δομισμό και τον συμπεριφορισμό.
Η θεραπεία gestalt αποτελεί μια φαινομενολογική υπαρξιακή θεραπεία και ιδρύθηκε από τους Frederick (Fritz) και Laura Perls στη δεκαετία του 1940. Ουσιαστικά, αποβλέπει στην ενσωμάτωση, την αύξηση της επίγνωσης και την επαφή, καθώς αυτά οδηγούν στην αλλαγή και την ανάπτυξη. Ως δημιουργοί και κύριοι εκφραστές της θεωρούνται οι τρεις φοιτητές του Carl Stumpf: ο Max Wertheimer, ο Wolfgang Köhler και ο Kurt Koffka στην αρχή του 20ου αιώνα και στη συνέχεια ο Kurt Lewin και ο Rudolf Arnheim στη Γερμανία και Αυστρία και ο Hans Wallach στις ΗΠΑ. Οι μορφολογικοί ψυχολόγοι πιστεύουν ότι η συνολική εμπειρία (το όλο) είναι κάτι περισσότερο από το σύνολο των μερών της (Hayes). Επίσης, θεωρούν ότι η μάθηση είναι συνδεδεμένη με την αντίληψη και ότι ο οργανισμός αντιδρά πρώτα σε ολοκληρωμένες καταστάσεις και στη συνέχεια προχωρά στην ανάλυση των επιμέρους. Από αυτές τις αντιλήψεις προκύπτουν και οι παρακάτω αρχές:
α. Αρχή της εγγύτητας: Τείνουμε να συλλάβουμε τα στοιχεία που είναι πιο κοντά, σε σχέση με τα άλλα
β. Αρχή της ομοιότητας: Τείνουμε να συλλάβουμε στοιχεία που έχουν ομοιότητες, παρά στοιχεία που είναι ανόμοια μεταξύ τους
γ. Αρχή της ολοκλήρωσης: Τείνουμε να ολοκληρώσουμε κάθε δραστηριότητα που δεν έχει ολοκληρωθεί
δ. Αρχή της συνέχειας: Τείνουμε να ολοκληρώσουμε μια κατάσταση που δεν είναι απόλυτα ολοκληρωμένη προς την πιο αναμενόμενη κατεύθυνση
ε. Αρχή της απλότητας: Τείνουμε να αντιληφθούμε μια κατάσταση ως αποτέλεσμα της απλούστερης δυνατής σύνθεσης μερών της
Στόχος
Ο βασικό στόχος αυτής της μεθόδου είναι να βοηθήσει τα άτομα να επικεντρωθούν στα συναισθήματα, και τις σκέψεις που νιώθουν τώρα και να απαγκιστρωθούν από τις ανησυχίες και τις πληγές του παρελθόντος και του μέλλοντος. Η μέθοδος αυτή είναι χρήσιμη σε άτομα που αισθάνονται ανήσυχα και αποβλέπει στο να βοηθήσει το άτομο να συνειδητοποιήσει ότι ένας στημένος μηχανισμός στο μυαλό του το οδηγεί να αποφύγει τα συναισθήματα του παρόντος. Ο ακρογωνιαίος λίθος, για να είναι αποτελεσματική η θεραπεία αυτή, είναι η ιδέα της συνειδητότητας (αυτογνωσίας) του ατόμου και η προσωπική του προσπάθεια να επικεντρώσει τον νου του στις τωρινές του πράξεις και εμπειρίες.
Πηγές:
