To Nobel φυσικής 2018 απονεμήθηκε στους Arthur Ashkin, Gérard Mourou και Donna Strickland «για τις αξιοσημείωτες ανακαλύψεις τους στον τομέα της φυσικής των laser». Πέρα από το σημαντικό έργο των επιστημόνων, αξίζει να παρατηρήσουμε, πως ανάμεσά τους βρίσκεται και μια γυναίκα. Διότι, η Dona Strickland αποτελεί την τρίτη γυναίκα στην ιστορία των βραβείων Nobel φυσικής, μεταξύ των οποίων ήταν η Marie Curie και η Maria Goeppert Mayer.
Optical tweezers: Μετακίνηση πολύ μικρών σωματιδίων με τη χρήση laser
Arthur Ahskin: οπτικά tweezers και το βραβείο Nobel που δεν είχε πάρει στο παρελθόν
Το φετινό βραβείο Nobel δόθηκε κατά το ήμισυ στον 92χρονο Arthur Ashkin και το υπόλοιπο στους Gérard Mourou και Donna Strickland. Ο Arthur Ashkin θεωρείται κατά κάποιο τρόπο ο πατέρας των οπτικών tweezers. Η τεχνολογία αυτή, επιτρέπει την μετακίνηση ή και παγίδευση πολύ μικρών σωματιδίων (π.χ. μορίων, πρωτεϊνών, ιών) με την εφαρμογή laser. Αρχικά, ο Ashkin είχε προσπαθήσει να παγιδεύσει άτομα, αλλά η προσπάθειά του δεν καρποφόρησε και η χρηματοδότηση των πειραμάτων από το εργαστήριο Bell κόπηκε.
O Ashkin δεν το έβαλε όμως κάτω και συνέχισε την ερευνητική του πορεία με τον Steven Chu, για τη μετακίνηση μικρών σωματιδίων με τη βοήθεια του φωτός. Τα θετικά αποτελέσματα της σκληρής δουλειάς του δεν άργησαν να έρθουν. Το 1985 ο Chu και η υπόλοιπη ομάδα κατόρθωσαν να παγιδεύσουν άτομα χρησιμοποιώντας laser. Η πειραματική αυτή ανακάλυψη ήταν τόσο σπουδαία, που στον Steven Chu απονεμήθηκε το βραβείο Nobel. Ωστόσο ο Ashkin και οι υπόλοιποι ερευνητές που συμμετείχαν στην επίπονη έρευνα έμειναν στην αφάνεια.
Το 1987 ο Ashkin μαζί με τον Joseph M. Dziedzic ήταν οι πρώτοι που εισήγαγαν ουσιαστικά τα οπτικά tweezers στη βιολογία. Πιο συγκεκριμένα οι επιστήμονες κατάφεραν να μετακινήσουν το βακτήριο Escherichia Coli καθώς και τον ιό tobacco mosaic. Σήμερα, η τεχνολογία αυτή χρησιμοποιείται ευρέως στη φυσική και στη βιολογία.
https://www.youtube.com/watch?v=YZBT5MKzADI
Gérard Mourou & Dona Strickland : καθηγητής και (πρώην) φοιτήτρια διέπρεψαν
Το επιστημονικό έργο του 74χρόνου επιστήμονα Gérard Mourou οδήγησε σε σημαντική πρόοδο στην εφαρμογή των laser. Μάλιστα ήταν ένας από τους προπάτορες της τεχνολογίας IntraLASIK , μια τεχνική laser που χρησιμοποιείται από τους οφθαλμίατρους για τη διόρθωση της όρασης. Η απονομή όμως του βραβείου Nobel ήταν για το επιστημονικό έργο που παρήγαγε μαζί με την φοιτήτριά του, Dona Strickland.
Το έργο των Gérard Mourou & Dona Strickland ανήκει στο χώρο της μη-γραμμικής οπτικής. Στην περίπτωση αυτή, ο δείκτης διάθλασης ενός υλικού εξαρτάται πλέον από την ένταση του προσπίπτοντος laser και αυτό ισχύει για πολύ μικρούς παλμούς. H συνεισφορά των επιστημόνων αφορά στην ενίσχυση πολύ μικρών παλμών laser που προσπίπτουν σε ένα μέσο/chirped pulse amplification (CPA).
Συνοψίζοντας, το φετινό βραβείο Nobel φυσικής απονεμήθηκε σε τρεις διακεκριμένους επιστήμονες για τη συμβολή τους στην εξέλιξη των laser.
