Η σωστή διαχείριση των τροφίμων στο σπίτι, ξεκινάει με τη σωστή μεταφορά των τροφίμων προς το σπίτι, από το σημείο όπου τα έχουμε προμηθευτεί.
Σωστή διαχείριση
Πρέπει να προστατεύουμε το τρόφιμο από τυχόν πίεση και χτυπήματα.
Να υπάρχει σωστή τήρηση κανόνων υγιεινής και καθαριότητας. Να πλένονται όλα τα τα μέσα επεξεργασίας πριν και μετά από τη χρήση τους, όπως τα μαχαίρια. Να διατηρούνται σε ξεχωριστούς χώρους τα νωπά από τα επεξεργασμένα τρόφιμα. Σημαντικό είναι τα ωμά πουλερικά να αποθηκεύονται σε ξεχωριστό μέρος, λόγω κινδύνου διάδοσης σαλμονέλας.
Προστασία τροφίμων από την ηλιακή ακτινοβολία, την επαφή με το οξυγόνο, την υγρασία, τις ξένες οσμές.
Αποφυγή διατήρησης τροφίμων για μεγάλο χρονικό διάστημα , να ελέγχεται η ημερομηνία ανάλωσης και σε όσα τρόφιμα έχουν αφαιρεθεί από την αρχική τους συσκευασία, να τοποθετείται μια σημείωση με την ημερομηνία.
Αποθήκευση
Οι συνθήκες υγρασίας είναι απ’ τους πιο σημαντικούς παράγοντες μεταβολής ποιότητας τροφίμων. Ο θερμότερος αέρας μπορεί να απορροφήσει περισσότερη υγρασία από τον κρύο αέρα. Επομένως η σχετική υγρασία μειώνεται σε έναν κλειστό χώρο, όταν αυξάνεται η θερμοκρασία, ενώ αυξάνεται όταν πέφτει η θερμοκρασία.
Αυτό μας βοηθά να κατανοήσουμε για ποιο λόγο δεν πρέπει να μεταφέρουμε τρόφιμα από ένα πολύ ψυχρό μέρος, σε ένα θερμό. Ο αέρας κρυώνει στην επιφάνεια των κρύων τροφίμων, η θερμοκρασία του πέφτει κάτω από το σημείο τήξης και δημιουργείται συμπυκνωμένο νερό. Αυτό μπορεί να συντελέσει στην αλλοίωση του τροφίμου.
Η λύση για την αποφυγή ποιοτικών μεταβολών είναι η σταδιακή προσαρμογή στη θερμοκρασία. Όταν θέλουμε να αποψύξουμε λόγου χάρη κάποιο τρόφιμο δεν πρέπει απευθείας να το τοποθετούμε κάτω από ζεστό νερό. Ο ορθότερος τρόπος είναι πρώτα να μπει στη συντήρηση – ψυγείο.
Υγρά λιπαρά τρόφιμα δεν πρέπει να έρχονται σε επαφή με το φως και την ηλιακή ακτινοβολία, διότι προκαλείται οξειδωτική αλλοίωση των λιπαρών. Συχνό “ατόπημα” είναι η αποθήκευση του γάλακτος και του λαδιού σε διάφωνα μπουκάλια. Το ορθό είναι να αποθηκεύονται σε γυάλινα σκουρόχρωμα μπουκάλια.
Ξηρών τροφίμων
Η συσκευασία των ξηρών τροφίμων πρέπει να αποκλείει την επαναπρόσληψη υγρασίας από το περιβάλλον. Παραδείγματος χάρη ένα αφυδατωμένο τρόφιμο με aw=0,30 κινδυνεύει να αλλοιωθεί αν εκτεθεί σε περιβάλλον με σχετική υγρασία >30%, λόγω επαναπρόσληψης νερού. Η συσκευασία θα πρέπει να είναι σε περιέκτες αδιαπέραστους από την υγρασία (αεροστεγή σκεύη) και να αποθηκεύονται σε χαμηλές σχετικά θερμοκρασίες.
Συντήρηση
Η συντήρηση αποσκοπεί στο να καταστήσει πιο ανθεκτικά τα τρόφιμα, ώστε να μην υφίστανται εύκολα ποιοτικές μεταβολές. Παρατείνεται ο χρόνος ζωής τους για κάποιες ημέρες, από 1 έως 5 αναλόγως τη σύσταση του τροφίμου, πόση υγρασία και λιπαρά έχει, αν είναι θερμικά επεξεργασμένο ή νωπό.
Στην πόρτα του ψυγείου δεν πρέπει να αποθηκεύουμε πιο ευαλοίωτα τρόφιμα (γάλα), διότι είναι αυτή που έχει την χαμηλότερη θερμοκρασία, λόγω του γεγονότος πως την ανοίγουμε τακτικά. Καλύτερα να τοποθετούνται αλκοολούχα ποτά, όπως κρασί, σάλτσες, τις οποίες όμως αν έχουν ανοιχτεί την τοποθετούμε σε γυάλινο σκεύος με αεροστεγές κλείσιμο.
Τα κάτω ράφια του ψυγείου είναι αυτά με τη χαμηλότερη θερμοκρασία, δηλαδή κατάλληλα για κρέας, ψάρια και μαγειρεμένο φαγητό. Όχι όμως οι θήκες – συρτάρια στο κάτω μέρος του ψυγείου, αυτά έχουν την υψηλότερη θερμοκρασία και είναι κατάλληλα για φρέσκα φρούτα και λαχανικά.
Κατάψυξη
Καλό είναι να καταψύχουμε τα φρέσκα προϊόντα τα οποία θέλουμε να έχουμε για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η ποιότητα του τροφίμου σίγουρα διατηρείται σε υψηλό επίπεδο, πολλές φορές και καλύτερο. Αν θέλουμε να καταψύξουμε νωπά κρέατα, αφού τα τοποθετήσουμε σε συσκευασία καλά κλειστή, πρέπει να μπουν στο πιο χαμηλό επίπεδο κατάψυξης, έτσι ώστε αν τρέξει αίμα ή υγρά να μην επιμολύνουν άλλα τρόφιμα.
Επιλογή περιεκτών
Το πλαστικό και το μέταλλο είναι δύο πιο επικίνδυνα υλικά για περιέκτες, διότι μπορούν να μεταφέρουν ουσίες, όπως βαριά μέταλλα στο φαγητό-τρόφιμο. Αυτό μπορούμε να το αντιληφθούμε από την οσμή και τη γεύση. Καλό είναι ιδιαίτερα όξινα και λιπαρά τρόφιμα να μην αποθηκεύονται σε πλαστικό και μέταλλο, εκτός αν πρόκειται για πιστοποιημένα ανοξείδωτο μεταλλικό σκεύος.
Ορθό είναι ζεστό φαγητό να μην αποθηκεύεται σε πλαστικά λόγω μεταφοράς πλαστικών ουσιών, επίσης ούτε να πλένονται τα πλαστικά σκεύη με ζεστό νερό.
πηγές άρθρου:
Κυρανάς Ε., Τρόφιμα, Η συσκευασία των ξηρών τροφών, κεφ.: 4ο, σελ. {193-194}. Εκδόσεις Τζιόλα. Θεσσαλονίκη {2012}.
Dr. Lobbert R., Hanrieder D., Berges U., Beck J., Τρόφιμα, Είδη, Ποιότητα, Εμπόριο, μτφρ.: Ψαλλίδα Π., Επιμέλεια: Αγγελούσης Γ., Διατήρηση της ποιότητας μέσω της σωστής φροντίδας, συντήρησης και συσκευασίας τροφίμων, κεφ.: 2ο, σελ.{63-69}. Εκδόσεις: Ίων/ Ευρωπαϊκές Τεχνολογικές Εκδόσεις. Αθήνα {2010}.
