Το ανοσοποιητικό μας σύστημα αποτελείται από ένα δίκτυο κυττάρων, ιστών και οργάνων. Κύρια ιδιότητα αυτού είναι η εξάλειψη ξένων εισβολών στον οργανισμό (αντιγόνα), η προστασία και η άμυνα έναντι αυτών. Η δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού βρίσκεται στην ρίζα των αυτοάνοσων νοσημάτων. Αναλυτικότερα , στα συγκεκριμένα νοσήματα ο οργανισμός έχει την τάση να καταστρέφει ένα η περισσότερα όργανα του , καθώς για κάποιο λόγο δεν μπορεί να τα αναγνωρίσει ως δικά του, αλλά τα αναγνωρίζει ως ”ξένα”.
Ένα από τα συχνότερα αυτοάνοσα νοσήματα είναι και οι Θυρεοειδοπάθειες .Οι παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα (Θυρεοειδοπάθειες) θεωρούνται αρκετά συχνές , καθώς προσβάλλουν το 1 έως 5% του πληθυσμού και εμφανίζονται συχνότερα σε γυναίκες αντί σε άνδρες. Θα λέγαμε πως, οι περισσότερες Θυρεοειδοπάθειες είναι θεραπεύσιμες . Σημαντικό ρόλο στην θεραπεία τους διαδραματίζει η διατροφή διότι μπορεί να διαχειριστεί με αποτελεσματικότητα τις παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα.
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΑΔΕΝΑ
Οι Θυρεοειδοπάθειες διακρίνονται στις λειτουργικές και στις ανατομικές παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα . Πιο συγκεκριμένα οι λειτουργικές περιλαμβάνουν :
1 . Ο ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ : εδώ ο θυρεοειδής αδένας αδυνατεί να παράγει την επαρκή ποσότητα σημαντικών ορμονών. Με αποτέλεσμα την επιβράδυνση συγκεκριμένων λειτουργιών . Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι :
- Κούραση
- Κακή κυκλοφορία και ζαλάδες
- Τριχόπτωση
- Μειωμένος καρδιακός ρυθμός
- Κατάθλιψη
- Δυσκοιλιότητα
2 . Ο ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ : εδώ ο θυρεοειδής παράγει περισσότερη θυροξίνη από ότι χρειάζεται το σώμα. Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι :
- Άγχος
- Απώλεια βάρους
- Νευρικότητα
- Δυσκολία στον ύπνο
- Ιδρώτας, εξάψεις
- Εύθραυστα και λιπαρά μαλλιά
- Ταχυπαλμία
Οι ανατομικές λειτουργίες περιλαμβάνουν :
3. Η ΒΡΟΓΧΟΚΗΛΗ : εδώ υπάρχει αύξηση του όγκου του θυρεοειδούς αδένα . Όταν η βρογχοκήλη διογκωθεί εμφανίζει τα παρακάτω συμπτώματα :
- Δυσκολία στην αναπνοή
- Δυσκολία στην κατάποση (ξηρής τροφής)
- Βήχας
- Βραχνάδα
4. ΟΖΟΙ ΤΟΥ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ : εδώ ο θυρεοειδής μπορεί να αναπτύξει έναν η περισσότερους όζους , οι οποίοι είναι μικροί όγκοι και συνήθως καλοήθεις . Τα κύρια συμπτώματα είναι :
- Διόγκωση στην βάση του λαιμού
- Επίμονη βραχνάδα
- Μείωση βάρους
ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΣΕ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΠΑΘΕΙΕΣ
Αρχικά , η επαρκής πρόσληψη συγκεκριμένων θρεπτικών συστατικών συντελεί στην πρόληψη της εμφάνισης διαταραχών. Ένα από τα βασικότερα συστατικά είναι το ΙΩΔΙΟ.
Το ιώδιο, είναι απαραίτητο στοιχείο για την λειτουργία και πιο στοχευμένα για την παραγωγή της ορμόνης του θυρεοειδούς. Πιο συγκεκριμένα, η συνιστάμενη ημερήσια πρόσληψη είναι στα 150 mg και κύριες πηγές του, θεωρούνται οι θαλασσινές τροφές ( μύδια , ψάρια). Τέλος , ανεπάρκεια ιωδίου μπορεί να προκαλέσει βρογχοκήλη, υποθυρεοειδισμό και θυρεοειδή οζίδια.
ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ : πρέπει να επιτευχθεί μία διατροφή πλούσια σε Σελήνιο. Αυτό το μέταλλο έχει αντιοξειδωτικά οφέλη, γεγονός που συντελεί στην προστασία του θυρεοειδούς αδένα. Τροφές με μεγάλη περιεκτικότητα σε σελήνιο είναι η γαλοπούλα, το κοτόπουλο , το κόκκινο κρέας, τα γαλακτοκομικά προϊόντα .
Σίδηρος. Ο σίδηρος θεωρείται απαραίτητος στον υποθυρεοειδισμό διότι συμμετέχει κατά την διάρκεια της σύνθεσης των θυρεοειδικών ορμονών. Κύριες πηγές του : τα όσπρια (φακές, φασόλια ,ρεβίθια), τα λαχανικά (σπανάκι, αρακάς) και τα αποξηραμένα φρούτα (δαμάσκηνα, σύκα).
Ψευδάργυρος. Ο ψευδάργυρος έχει ακριβώς την ίδια λειτουργία με το Σελήνιο. Συνήθεις πηγές ψευδαργύρου είναι τα θαλασσινά , το κόκκινο κρέας, το κοτόπουλο , τα δημητριακά.
ΤΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΘΕΙ ΣΤΟΝ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟ ;
Στον υποθυρεοειδισμό καλό θα είναι να μην γίνει κατανάλωση σε :
ΑΛΚΟΟΛ. Διότι, ,μπορεί να διαταράξει τα επίπεδα ορμονών.
ΚΑΦΕΣ. Καθώς, επηρεάζει την λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα.
ΦΥΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ. Κυρίως από όσπρια και λαχανικά.
ΖΑΧΑΡΗ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΑ ΤΡΟΦΙΜΑ . Μπορεί να υπάρξει αύξηση του σωματικού βάρους.
ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ : και σε αυτήν την κατηγορία συμπεριλαμβάνονται ο σίδηρος , το σελήνιο και ο ψευδάργυρος.
θα πρέπει να επιλεχθεί μία διατροφή με χαμηλή περιεκτικότητα σε ιώδιο . Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την βοήθεια της μείωσης των θυρεοειδικών ορμονών. Κύριες πηγές είναι τα ασπράδια αυγών, καφές , τσάι , πατάτες , μέλι , σπιτικό ψωμί (δηλαδή δίχως αλάτι).
ΑΣΒΕΣΤΙΟ & ΒΙΤΑΜΙΝΗ D. εδώ , πρέπει να καταναλωθούν τρόφιμα όπως για παράδειγμα :το σπανάκι, γάλα αμυγδάλου, δημητριακά εμπλουτισμένα με ασβέστιο , λευκά φασόλια, μανιτάρια , λιπαρά ψάρια .
ΤΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΘΕΙ ΣΤΟΝ ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟ ;
Στον υπερθυρεοειδισμό καλό θα είναι να μην γίνει κατανάλωση σε :
ΝΙΤΡΙΚΑ . Καθώς ,προκαλούν τον θυρεοειδή να απορροφήσει μεγαλύτερη ποσότητα ιωδίου. Για παράδειγμα το μαρούλι , ο μαϊντανός , το πράσο.
ΣΟΓΙΑ. Για παράδειγμα το γάλα ή η σάλτσα σόγιας.
ΓΛΟΥΤΕΝΗ. Η γλουτένη ορισμένες φορές μπορεί να βλάψει τον θυρεοειδή εξαιτίας πιθανής φλεγμονής ( π.χ. σίκαλη, κριθάρι )
ΑΥΞΗΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΟΥ ΒΑΡΟΥΣ ΚΑΙ ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΩ ;
Καταρχάς, ο μεταβολισμός ενός ατόμου με δυσλειτουργία του θυρεοειδούς αδένα διαφέρει από τον μεταβολισμό ενός υγιούς ατόμου. Στα άτομα με υποθυρεοειδισμό συναντάμε μία μείωση του μεταβολικού ρυθμού όπου αυτόματα μας συνδέει με την αύξηση του σωματικού βάρους. Με λίγα λόγια, εάν μπορούσαμε να αιτιολογήσουμε τα παραπάνω λεγόμενα θα λέγαμε πως το μεγαλύτερο μέρος για την αύξηση σωματικού βάρους σε άτομα με υποθυρεοειδισμό στηρίζεται στην κατακράτηση αλατιού που συμβαίνει στον οργανισμό ,χωρίς αυτό όμως να καταρρίπτει και την αύξηση βάρους λόγο υπερβολικής συσσώρευσης λίπους.
Αναλυτικότερα, για την μείωση-διατήρηση κιλών σε κατάσταση υποθυρεοειδισμού χρειάζεται πειθαρχία , αυτοσυγκράτηση, κατάλληλη διατροφή αλλά και υπομονή , καθώς πρώτα πρέπει να μειωθούν τα συμπτώματα όσο το δυνατόν περισσότερο προκειμένου να υπάρξει ορμονική ισορροπία . Εφόσον, επιτευχθεί αυτό, και ο πάσχων λάβει την απαραίτητη αγωγή από τον γιατρό , θα μπορέσει να διαχειριστεί την απώλεια βάρους. Παρακάτω θα δούμε μερικά ”Tips” που θα μπορούσαν να διευκολύνουν την συγκεκριμένη κατάσταση :
- Πρώτον η επαρκής πρόσληψη νερού.
- Δεύτερον, η τακτική σωματική άσκηση.
- Επιπρόσθετα, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να γίνουν ακραίες δίαιτες. Διότι, ο θυρεοειδής και οι παθήσεις του δεν υπακούουν σε αυτές.
- Ακόμη, σημαντικό είναι να ληφθεί η κατάλληλη θεραπευτική δόση φαρμακευτικής αγωγής ( έπειτα από γιατρό ).
- Τέλος, πρέπει να διατηρήσουμε συγκεκριμένες ποσοτικές μερίδες κατά την διάρκεια της ημέρας. Ωστόσο, καλό θα ήταν να αποφύγουμε τα ενδιάμεσα γεύματα στο διατροφικό μας πλάνο.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Tonstad, Serena, Edward Nathan, Keiji Oda, και Gary Fraser. ‘Vegan Diets andHypothyroidism’. Nutrients 5, τχ. 11 (20 Νοέμβριος 2013): 4642–52.https://doi.org/10.3390/nu5114642.
Benvenga, Salvatore, Ulla Feldt-Rasmussen, Daniela Bonofiglio, και Ernest Asamoah. ‘Nutraceutical Supplements in the Thyroid Setting: Health Benefits beyond Basic Nutrition’. Nutrients 11, τχ. 9 (13 Σεπτέμβριος 2019): 2214.https://doi.org/10.3390/nu11092214.
De Leo, Simone, Sun Y Lee, και Lewis E Braverman. ‘Hyperthyroidism’. Lancet (London, England) 388, τχ. 10047 (27 Αύγουστος 2016): 906–18. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(16)00278-6.
Zhou, Qing, Shuai Xue, Li Zhang, και Guang Chen. ‘Trace elements and the thyroid’. Frontiers in Endocrinology 13 (24 Οκτώβριος 2022): 904889. https://doi.org/10.3389/fendo.2022.904889.
Bellastella, Giuseppe, Lorenzo Scappaticcio, Francesco Caiazzo, Maria Tomasuolo, Raffaela Carotenuto, Mariangela Caputo, Stefania Arena, Paola Caruso, Maria Ida Maiorino, και Katherine Esposito. ‘Mediterranean Diet and Thyroid: An Interesting Alliance’. Nutrients 14, τχ. 19 (4 Οκτώβριος 2022): 4130. https://doi.org/10.3390/nu14194130.
