Ο όρος υπογλυκαιμία αναφέρεται στην παθολογική κατάσταση η οποία οφείλεται στην ελάττωση του σακχάρου του αίματος σε επίπεδα τέτοια που να προκαλούν κλινικές εκδηλώσεις. Η υπογλυκαιμία δεν είναι πάθηση, αλλά συνοδεύει ποικίλες παθήσεις από τις πιο καλοήθεις (π.χ. υπογλυκαιμία της νηστείας) μέχρι τις πιο κακοήθεις (π.χ. διάφοροι κακοήθεις όγκοι που εκκρίνουν ουσίες που προκαλούν υπογλυκαιμία). Τα φυσιολογικά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα είναι 70-116 mg/dL και όταν η γλυκόζη πέφτει κάτω από αυτά τα όρια τότε το άτομο εκδηλώνει διάφορα συμπτώματα. Ωστόσο, αν το σώμα έχει συνηθίσει σε επίπεδα γλυκόζης κάτω από 70mg/dL, τα συμπτώματα μπορεί να είναι μειωμένα ή να μην υπάρχουν καθόλου. Έτσι πολλοί αισθάνονται τα συμπτώματα της υπογλυκαιμία όταν το “σάκχαρο” πέσει κάτω από τα 60 mg/dl ή ακόμα χαμηλότερα.
Η αφορμή για να εκδηλωθεί υπογλυκαιμία είναι πάντα η ύπαρξη περισσότερης ποσότητας ινσουλίνης στο αίμα από ότι πρέπει, με αποτέλεσμα το σάκχαρο να κατεβαίνει κάτω από τις φυσιολογικές τιμές. Συνεπώς η ανεπαρκής πρόσληψη υδατανθράκων ή παράληψη γευμάτων, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, η έντονη σωματική δραστηριότητα και η υπερβολική δόση ινσουλίνης ή αντιδιαβητικών χαπιών (σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2) μπορούν να αποτελέσουν αιτίες εκδήλωσης υπογλυκαιμικών επεισοδίων.
Τα συμπτώματα που προκαλούνται από την υπογλυκαιμία διακρίνονται σε οξέα, υποξέα και χρόνια. Πρακτικά η γλυκόζη αποτελεί την κύρια και μοναδική πηγή ενέργειας των νευρικών κυττάρων κι έτσι ένα μεγάλο μέρος των συμπτωμάτων της
υπογλυκαιμίας οφείλεται στην δυσλειτουργία του νευρικού συστήματος κατά την φάση της υπογλυκαιμίας.
- Τα οξέα συμπτώματα είναι τα πιο συνηθισμένα και πιο συχνά αφορούν άτομα που κάνουν υπέρβαση στη δόση της ινσουλίνης (διαβητικούς ασθενείς τύπου 2) και είναι εφίδρωση, αίσθημα πείνας, άγχος, τρεμούλα, μουδιάσματα των δακτύλων και διαταραχές στην όραση. Στην περίπτωση αυτή αν δεν ληφθούν τα κατάλληλα
θεραπευτικά μέτρα το άτομο παρουσιάζει σπασμούς και πέφτει σε κώμα από το οποίο μπορεί να οδηγηθεί στο θάνατο. - Τα υποξέα συμπτώματα εκδηλώνονται πιο σπάνια και για τον λόγο αυτό δεν μπορούν να διαγνωστούν εύκολα. Περιλαμβάνουν την υπνηλία, την ελάττωση ικανότητας για αυτόματες αντιδράσεις, αλλά μπορούν ακόμη να εκδηλωθούν και καταστάσεις κακής συμπεριφοράς τις οποίες το άτομο δεν ειναι σε θέση να αντιληφθεί.
- Τα χρόνια συμπτώματα παρουσιάζονται συνήθως σε περιπτώσεις ασθενών που πάσχουν από όγκους που εκκρίνουν ινσουλίνη. Τα συμπτώματα αυτά χρονίζουν, δεν είναι έντονα και πολύ συχνά διαγνώσκονται καθυστερημένα, συνίστανται σε βραδεία προοδευτική διανοητική έκπτωση η οποία πολλές φορές έχει και στοιχεία ψυχοπάθειας και η οποία καταλήγει τελικά σε εγκεφαλική άνοια.
θεραπευτικά μέτρα το άτομο παρουσιάζει σπασμούς και πέφτει σε κώμα από το οποίο μπορεί να οδηγηθεί στο θάνατο.Η αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας εξαρτάται από τα συμπτώματα και είναι αιτιολογική.
- Αν η αιτία είναι η χορηγούμενη δόση ινσουλίνης ή αντιδιαβητικών χαπιών τότε πρέπει να γίνει σωστή ρύθμιση, τόσο της δόσης όσο και της διατροφής που ακολουθεί ο ασθενής
- Άμεση χορήγηση γλυκόζης υπο μορφή σάκχαρης ή γλυκού (ζάχαρη διαλυμένη σε νερό, χυμός φρούτου) σε ήπιες περιπτώσεις
- Χορήγηση γλυκαγόνης (GlucaGen 1mg) υποδόρια ή ενδομυικά σε πιο σοβαρές περιπτώσεις.
Θα πρέπει να ξέρουμε ότι η απλή εξέταση του σακχάρου του αίματος δεν είναι πάντοτε αποκαλυπτική αφού η υπογλυκαιμία είναι συνήθως παροδική. Για αυτό πρέπει να δίνεται μεγάλη σημασία στα συμπτώματα όταν αυτά εκδηλώνονται, αλλά και να μην θεωρείται λόγος ανησυχίας η τάση υπερβολικής κατανάλωσης γλυκών χωρίς καμία άλλη κλινική εκδήλωση!
