To spoil or not spoil? Αυτό είναι το ερώτημα! Ποια ματαιότητα της ύπαρξης και ποιο νόημα της ζωής. Εδώ είναι η ουσία. Και για να μιλήσουμε και σωστά αγγλικά, το ερώτημα που θα μας απασχολήσει είναι to get spoiled or not to get spoiled? Δεν θα εξετάσουμε δηλαδή αν εσύ είσαι από αυτούς τους ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΟΥΣ (ναι, θα το πω με παρρησία) που κάνουν επι τούτου spoiler στους άλλους. Αλλά θα το δούμε από τη μεριά του αποδέκτη. Κοινώς, τα διαβάζεις τα spoiler σου; Ή είσαι από αυτούς που μόλις αντιληφθούν πως κάποιο spoiler πρόκειται να ειπωθεί, βάζεις τα δάχτυλά σου στα αυτιά και φωνάζεις «Λαλαλαλαλαλαλα» για να μην ακούσεις τίποτα. Ας πάμε λοιπόν να δούμε τα δύο στρατόπεδα ακολουθώντας τον δρόμο προς τα spoiler που χάραξε η Μαρία Θάνου.
Οι spoiler fans
Εγώ, προσωπικά, για μένα, όσο με αφορά… ανήκω σε αυτό το στρατόπεδο. Είμαι από αυτούς τους δακτυλοδεικτούμενους που τρέχουν να ακούσουν και αναζητούν τα spoiler. Και τα αναζητώ σε δύο περιπτώσεις. Αφενός για μία σειρά/ταινία/ριάλιτι που παρακολουθώ φανατικά. Αφετέρου για αντίστοιχα προγράμματα που δεν με ενδιαφέρουν καθόλου και απλά θέλω να δω τι γίνεται. Ποια είναι η υπόθεση ρε αδερφέ και προς τι όλο αυτό το hype. Γιατί παλιά που βγαίναμε έξω και γνωρίζαμε κόσμο οι συζητήσεις για ταινίες και σειρές, ακόμα και για τηλεόραση, ήταν από αυτές που έσπαγαν τον πάγο. Από αυτές που σε βοηθούσαν να γνωρίσεις τον άλλο. Οπότε αν δεν είχες ιδέα από ταινίες/σειρές της εποχής ή κλασικές, τα πράγματα γίνονταν λίγο δυσκολότερα. Επομένως έλεγες «γιατί να κάνω τη ζωή μου δύσκολη;». «Θα κάτσω να διαβάσω τι γίνεται στην ταινία ή τη σειρά για να έχουμε μία βάση συζήτησης». «Τουλάχιστον να μπορώ να παρακολουθήσω τι μου λέει ο άλλος». Αααααααχ «περασμένα μεγαλεία και διηγώντας τα να κλαις», όπως έγραψε και ο Διονύσιος Σολωμός.
Θα σταθώ ωστόσο περισσότερο στην πρώτη περίπτωση. Γιατί γι’ αυτή είναι που κατηγορούμεθα. Γιατί λοιπόν να θέλω να μάθω την κατάληξη της ταινίας ή της σειράς ή του επεισοδίου τέλος πάντων; Γιατί να μην το αφήσω να εξελιχτεί μπροστά μου; Γιατί να θέλω να ξέρω ποιος θα πάρει ασυλία στο Survivor και ποια είναι η τελική πεντάδα του Masterchef; Η απάντηση είναι μία και σαφής. Γνωρίζοντας το spoiler και άρα το (ή ένα) τέλος βλέπεις πώς χτίζεται η εξέλιξη. Βλέπεις τι έχουν σκεφτεί οι δημιουργοί για να σε καθοδηγήσουν ή να σε παραπλανήσουν. Βλέπεις πώς χτίζεται ο χαρακτήρας του κάθε ρόλου ή του κάθε παίκτη. Δεν προβλέπεις. Δεν υποθέτεις. Ερμηνεύεις. Και θα σου φέρω δύο ετερόκλητα παραδείγματα για να συνεννοηθούμε.
Τα spoiler του Ομήρου
Ναι, στον γνωστό Όμηρο αναφέρομαι. Που έγραψε (ας πούμε τώρα ότι όντως υπήρξε και όντως τα έγραψε) την Ιλιάδα και την Οδύσσεια. Ακόμα κι αν δεν ασχολήθηκες φίλε αναγνώστη με αυτά τα κείμενα λόγω σπουδών ή ενδιαφέροντος, ίσως θυμάσαι τις περιβόητες «προοικονομίες». Ίσως θυμάσαι τον φιλόλογό σου στο γυμνάσιο να σου λέει ότι «στον τάδε στίχο το κείμενο προσημαίνει τι θα συμβεί στη συνέχεια». Κοινώς το ίδιο το κείμενο σου κάνει spoiler. Πώς λοιπόν θα καταλάβαινες ότι το σημείο αυτό αποτελεί spoiler αν δεν ήξερες το τέλος; Δεν είναι ότι αν δεν το ήξερες δεν θα μπορούσες να διαβάσεις το κείμενο. Απλά θα έχανες λίγη (για να μην πω πολλή) από τη μαγεία που δημιουργεί ο συγγραφέας. Θα παραγνώριζες τα σημάδια και θα τα προσπερνούσες για να φτάσεις στο τέλος και να πεις «α για αυτοοοοο…».
Τα spoiler του How I met you mother
Λίγες μέρες μετά την ανακοίνωση ότι θα υπάρξει σειρά How I met your father, έκατσα να ξαναδώ για 5η φορά την αυθεντική σειρά. Εντάξει, είμαι λίγο φαν. Και μαζί με μένα, κάμποσα εκατομμύρια τηλεθεατών ακόμα. Και πιστεύω ότι αυτό που έκανε τόσο επιτυχημένη αυτή τη σειρά είναι η ίδια της η δομή. Δεν είναι λίγα τα επεισόδια που ξεκινούν με spoiler. Ο Τεντ μπορεί να θυμηθεί κάτι τη στιγμή που μιλάει στα παιδιά του και να μας πει ότι «Α ναι συνέβη και αυτό, αλλά θα το πούμε άλλη φορά». Επίσης συχνά μπορεί να δούμε το τέλος μιας ιστορίας, της οποίας οι λεπτομέρειες θα αποκαλυφθούν σε βάθος χρόνου. Σε πολλές σκηνές ακόμα, υπάρχουν αντικείμενα που έρχονται από παλιότερα επεισόδια στα οποία μάλιστα αναφέρεται ότι θα το δούμε αργότερα. Ποιος ξεχνάει άλλωστε την περιβόητη ιστορία με τον ανανά;
Θα μου πεις όμως ότι αυτά δεν είναι spoiler ακριβώς. Αυτό είναι όμως που το κάνει μοναδικό. Αυτά τα “περίπου spoiler” είναι μέρος της πλοκής και της δομής της σειράς. Το How I met your mother χτίζεται πάνω στα spoiler. Με αυτά δημιουργεί την πιο συνεκτική πλοκή που έχει δει ποτέ η τηλεόραση.
Οι αρνητές των spoiler
Πάμε να δούμε τώρα τι γίνεται με το αντίπαλο στρατόπεδο. Με όσους δεν θέλουν να ξέρουν τίποτα για την εξέλιξη της πλοκής ή των επεισοδίων. Και εδώ υπάρχουν διαβαθμίσεις φυσικά. Υπάρχουν αυτοί που αν δουν στο feed τους το σχετικό άρθρο, απλά θα το προσπεράσουν. Ακόμα κι αν ακούσουν ή διαβάσουν κάτι, δεν θα πολύ-ασχοληθούν. Ταυτόχρονα όμως υπάρχουν και οι «φτου κακά». Οι «απεταξάμην τα spoiler συλλήβδην». Τα επιχειρήματα τους είναι συνήθως συναισθηματικής φύσεως. «Χάνω το ενδιαφέρον μου». «Δεν με κρατάει η αγωνία». «Βαριέμαι εντελώς». Δεκτό.
Το πρόβλημα με τους αρνητές όμως, είναι ότι πολύ συχνά είναι τόσο ευαίσθητοι που δεν θέλουν να ξέρουν τίποτα ούτε για 20, 30 ή και 50 χρονών ταινίες και σειρές! Και εδώ έρχομαι να δανειστώ υλικό που έχω ακούσει από το Γιώργο Βαγιάτα και από τα Big talk του Λάμπρου Φισφή και της παρέας του. Όπως λένε λοιπόν και εκείνοι, δεν γίνεται σήμερα το 2021 να βρεθείς σε μία συζήτηση για τον Τιτανικό ή για το Breaking Bad και να πεις «Αχ μην πείτε κανένα spoiler! Δεν το έχω δει ακόμα». Έχουν περάσει, περισσότερα ή λιγότερα, πάντως σίγουρα αρκετά χρόνια από την προβολή τους. Οπότε αν εσύ δεν το έχεις δει, είναι δικό σου πρόβλημα φίλε ή φίλη! Δεν τίθεται πλέον θέμα spoiler.
Υπάρχει όμως τρόπος να συμβιώσουν εκπρόσωποι και από τα δύο στρατόπεδα. Και είναι απλός. Απλούστατος. Όταν δεν γνωρίζεις την ομήγυρη, ρωτάς «Παιδιά να μιλήσω ανοιχτά για το τάδε;» Για να ζήσουν όλοι καλά και εσύ καλύτερα!
Ου spoilάρεις σκόπιμα
Οφείλω όμως να συνταχθώ με τους αρνητές των spoiler και σε μία απαράδεκτη, όπως είπα και παραπάνω, περίπτωση. Όταν έρχεται κάποιος επίτηδες να σου αποκαλύψει το spoiler. Ή, ακόμα χειρότερα, όταν εμφανίζεται στην παρέα ο “παντογνώστης”. Αυτός που σου λέει ότι ξέρει spoiler αλλά δεν θα σου πει τίποτα. Την ώρα όμως της προβολής θα αρχίσει τα «Πρόσεξε το αυτό, γιατί θα δεις τι θα γίνει μετά». Σε αυτή την περίπτωση εκνευρίζομαι κι εγώ! Και δεν ξέρω τι να πω! Εύχομαι πραγματικά… Να τους καεί το βίντεο!
Εν κατακλείδι
Γυρίζοντας λοιπόν στο αρχικό ερώτημα, to get spoiled or not to get spoiled? Εγώ θα επιλέξω το to get spoiled. Μου αρέσουν τα spoiler, γιατί με καθηλώνουν στην οθόνη. Ακόμα και όταν κάτι είναι βαρετό, μένω εκεί για να δω πως θα στηθεί η πλοκή. Τι θα κάνει το μοντάζ. Κι αυτό από ταινίες μέχρι και το Masterchef! Σέβομαι ωστόσο τους άλλους, οπότε δεν μεταφέρω καμία πληροφορία αν δεν το θέλουν.
Γενική απάντηση όμως δεν υπάρχει. Do as you wish που λένε οι Άγγλοι ή όπως προαιρείσθε που έλεγαν οι δικοί μας. Αρκεί να μην είστε αυτοί οι απαράδεκτοι με τα σκόπιμα spoiler!
