Η Μεγάλη Χίμαιρα – Βιβλία στο Θεατρικό σανίδι

“Η Μήδεια μου γίνηκε πάθος. Η γυναίκα, που από ερωτική ζήλια σκοτώνει τα παιδιά της, είναι ψυχοπαθής; Αν ήταν, δεν θα ενέπνεε τη μεγαλοφυΐα του Ευριπίδη. (..) Η Μήδεια είναι ο φυσιολογικός άνθρωπος, που το ερωτικό πάθος τού συσκοτίζει το λογικό, όπως στον κάθε φυσιολογικό άνθρωπο. Κατ’ αντιδιαστολήν συμπέρασμα: ο άνθρωπος που δεν μπορεί να νιώσει ένα τέτοιο πάθος, δεν είναι φυσιολογικός”. Η Μεγάλη Χίμαιρα – Βιβλία στο Θεατρικό σανίδι Η Μεγάλη Χίμαιρα – Βιβλία στο Θεατρικό σανίδι Η Μεγάλη Χίμαιρα – Βιβλία στο Θεατρικό σανίδι

«Ο καλός λογοτέχνης μας παρουσιάζει όπως θέλουμε να είμαστε. Εκείνος που τολμάει να μας παρουσιάζει όπως είμαστε είναι κακός λογοτέχνης. Ιδού λοιπόν, αγαπητοί μου, γιατί είμαι ένας κακός λογοτέχνης», είχε δηλώσει ο Μ. Καραγάτσης. “Η μεγάλη Χίμαιρα“, με τον συμβολικό τίτλο της ψευδαίσθησης, είναι το παράδειγμα μυθιστορήματος “κακής” λογοτεχνίας. Σε κάθε γύρισμα σελίδας αναδύεται η ατμόσφαιρα του δίπολου του έρωτα και του θανάτου, αυτό που οδηγεί τους ήρωες αντιμέτωπους με τα πάθη τους.

Γράφτηκε και εκδόθηκε το 1936 κρατώντας αρχικά τον τίτλο“Χίμαιρα“ έως το 1953 που εκδόθηκε η αναθεωρημένη έκδοσή του, με τίτλο που κράτησε έκτοτε τον τίτλο“H μεγάλη χίμαιρα”. Έχει μεταφερθεί ουκ ολίγες φορές στο ελληνικό θεατρικό σανίδι, απαιτώντας την απαραίτητη οικονομία που χρειάζεται για να γίνει ένα πολυσέλιδο βιβλίο, θεατρικό έργο.

Advertisements

Η πλοκή του έργου διαδραματίζεται κυρίως στην Ελλάδα της δεκαετίας του ’30. Η Μαρίνα είναι μια νεαρή Γαλλίδα με ψυχικές αναταραχές προερχόμενες από την ερωτική συμπεριφορά της μητέρας της, που ασκούσε το επάγγελμα της ιερόδουλης στο σπίτι τους. Όταν έπειτα από χρόνια θα συναντήσει τον πλοίαρχο κι εφοπλιστή Γιάννη Ρεΐζη και συνεπαρμένη από τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, θα τον ερωτευτεί και θα τον ακολουθήσει στη Σύρα. Ζώντας στο πατρικό της Επισκοπής, κάτω από τον βαρύ ίσκιο της καχύποπτης και καταπιεστικής πεθεράς της, η Μαρίνα γνωρίζει και ερωτεύεται τον κουνιάδο της, Μηνά. Η νεοελληνική πραγματικότητα αποδεικνύεται εντελώς διαφορετική, από εκείνη που έχει πλάσει η ηρωίδα. Συνδέει την τύχη της με τα βαπόρια του συζύγου της και κάθε ψυχολογική της σύγχυση, έχει περίεργες συνέπειες πάνω στη ζωή τους. Το δράμα κορυφώνεται με την οικονομική καταστροφή της οικογένειας, την αρρώστια της κόρης της και την αποκάλυψη της μοιχείας.

“Τον κοιτάει. Είναι νέος – πολύ νέος για καπετάνιος – ως τριάντα χρόνων. Όμορφος άντρας, με κορμί αρμονικό και πρόσωπο αδρό μα γλυκό, όπου γυαλίζουν δυο μάτια χρυσαφιά, χαμογελαστά και εξυπνότατα. «Ένας Έλληνας. Έτσι πάντα φανταζόμουν τους Έλληνες. Πρέπει να του μιλήσω ελληνικά.”

Με αυτό το λογοτεχνικό μυθιστόρημα, ο Καραγάτσης κλείνει τη γνωστή τριλογία “Γιούγκερμαν – Λιάπκιν – Χίμαιρα”, με τίτλο “Εγκλιματισμός κάτω από τον Φοίβο”. Μέσω αυτών των έργων, μελετάει ενδελεχώς την αμφιθυμία των Ελλήνων απέναντι στη Δύση και την αποτυχημένη προσπάθεια τριών ξένων να προσαρμοστούν στην Ελλάδα και τελικά να οδηγηθούν στην καταστροφή. Διερευνά τη σχέση πραγματικότητας και φαντασίωσης που έχουν οι ξένοι με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και τον τόπο που τα γέννησε, ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζει την ατμόσφαιρα που επικρατούσε στην τότε Ελλάδα μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μια συντηρητική και αυστηρή τοπική κοινωνία, αντιμέτωπη με κοσμοπολίτικες ιδέες, επιχειρηματικά ανοίγματα, λογοτεχνικές και πνευματικές ανησυχίες.

Πρόκειται για έργο που χαρακτηρίζεται από τους περισσοτέρους ως ένα αναλυτικό γράφημα πάνω στη γυναικεία ψυχοσύνθεση. Πράγματι, στον αναγνώστη ξεδιπλώνονται λυρικά οι μυριάδες αποχρώσεις της Γυναίκας. Επηρεασμένες από βιολογικούς, συναισθηματικούς, κοινωνικούς και μορφωτικούς παράγοντες.

Το μυθιστόρημα αναβλύζει από το σεξουαλικό στοιχείο που δρα στις ζωές των ηρώων και τις επηρεάζει άμεσα. Κινεί τα νήματα της πλοκής και μέσω αυτού κάνει μια κριτική στα ήθη της τότε εποχής, περί της δεκαετίας του ’30. Η γραφή του Καραγάτση ορθολογική, τείνει να απελευθερώνει τον φροϋδικό προσανατολισμό και να κατευθύνει τον αναγνώστη να έρθει αντιμέτωπος με τη βαθύτερη αντιμετώπιση.

Εν κατακλείδι, ανεξάρτητα τη συγγραφική ή θεατρική απόδοση με την οποία θα δοθεί στο κοινό, ένας κατά τα άλλα σκανδαλώδης έρωτας θα κριθεί με γνώμονα τις αδυναμίες, τα αγνά και άγρια ένστικτα της ανθρώπινης ψυχής. Ο έρωτας, στην πλήρη και καθαρότερη μορφή του απαιτεί να κριθεί δίκαια, παρά το μάταιο του από τη γέννηση ως το θάνατο.Η Μεγάλη Χίμαιρα – Βιβλία στο Θεατρικό σανίδι Η Μεγάλη Χίμαιρα – Βιβλία στο Θεατρικό σανίδι Η Μεγάλη Χίμαιρα – Βιβλία στο Θεατρικό σανίδι Η Μεγάλη Χίμαιρα – Βιβλία στο Θεατρικόσανίδ