Το θες ή το νοσταλγείς;
Όλοι έχουμε το δικό μας Roman Empire, που γυροφέρνουμε συχνά-πυκνά στο μυαλό μας. Για τους περισσότερους αυτό είναι κάποιο απωθημένο, ένα “σκάλωμα” είτε μ’ ένα πρόσωπο είτε με μια κατάσταση. Το ερώτημα είναι, από τι πυροδοτείται όλο αυτό και καταλήγει να τρώει τον χρόνο και τη ψυχή μας; Η δική μου Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία είναι “Ο Υπέροχος Gatsby” – ένα έργο αφιερωμένο σ’ αυτά τα “σκαλώματα” και στο πού μπορούν να οδηγήσουν τον άνθρωπο. Άραγε, θέλουμε αυτό το κάτι τόσο πολύ ή πέφτουμε θύματα των προσδοκιών μας; Τι σημαίνει να έχεις “απωθημένα” και πόσο λεπτή είναι η γραμμή που τα ξεχωρίζει από τις εμμονές;
Η γοητεία του ανεκπλήρωτου
“Η αναβολή μιας απόφασης είναι ζήτημα ακατάπαυστης ελπίδας” – Scott Fitzgerald, Ο Υπέροχος Gatsby
“Θα έχουμε πάντα το Παρίσι” λέει ο Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ στο Casablanca κι ο καθένας τραβάει τον δρόμο του, γνωρίζοντας ότι δεν μπορούν να ελπίζουν σε κανένα κοινό μέλλον. Ένας αιφνίδιος αποχαιρετισμός σού σπαράζει την καρδιά, αλλά μέσα στη θλίψη του κρύβεται μια γοητεία που δημιουργεί μια ανάμνηση σχεδόν παραμυθένια. Γιατί μπορεί γύρω από αυτή την ανάμνηση να υπάρχει αρκετός πόνος, υπάρχει όμως και πολλή ομορφιά. Μοιάζει με κάτι που έχει καταφέρει να γλυτώσει από την πραγματικότητα, που πολλές φορές γίνεται σκληρή κι ανιαρή – κι αυτό επειδή η πραγματικότητα απαιτεί ωριμότητα.
Αν περιμένεις μια σχέση να είναι μονίμως σαν 5ήμερη, τότε η ημερομηνία λήξης της είναι κοντά. Οι σχέσεις πρέπει να ωριμάζουν με τους ανθρώπους κι οι άνθρωποι με τις σχέσεις. Αν δεν μπορείς να ευθυγραμμίσεις τα θέλω και τις ανάγκες σου με τη φύση της σχέσης (ή αν δεν έχεις τη διάθεση να το κάνεις), το να βαφτίσεις μια κατάσταση “ανεκπλήρωτη” ή “απωθημένη” είναι βολικό. Την προστατεύεις από την ασχήμια της πραγματικότητας και τη θυμάσαι όπως εσύ θες, έστω και με μια πικρή επίγευση στο τέλος. Τόσοι και τόσοι είναι οι άνθρωποι που συνέχεια βρίσκονται σε καταστάσεις χωρίς καμία προοπτική, λες και επιζητούν τα ανεκπλήρωτα, κυνηγώντας συναισθηματικά μη διαθέσιμα άτομα. Μήπως, τελικά, δεν είναι οι ίδιοι διαθέσιμοι και προτιμούν να είναι θύματα παρά φταίχτες;
Οι ανεπάρκειες δημιουργούν εμμονές
“Έτσι, λοιπόν, παλεύοντας σαν βάρκες ενάντια στο ρεύμα, επιστρέφουμε ασταμάτητα στο παρελθόν” – F. Scott Fitzgerald, Ο Υπέροχος Gatsby
Όταν νιώθεις πως κάτι σου λείπει, είναι φυσικό κι επόμενο να εστιάσεις εκεί όλη σου την προσοχή. Ξαφνικά όλα τα υπόλοιπα χάνουν την αξία και το νόημα τους και δεν μπορείς να δεις πέρα από αυτό. Ωστόσο, πολλές φορές δημιουργούμε με το μυαλό μας εξωπραγματικές προσδοκίες στις οποίες δε μπορεί να ανταποκριθεί το άτομο που έχουμε απέναντι μας. Όταν ο άλλος αδυνατεί να δώσει όσα ζητάς, δεν υπάρχει λόγος να επιμείνεις, μπας κι αλλάξουν τα πράγματα. Οι άνθρωποι και τα συναισθήματα δεν είναι μαθηματικά και δεν λειτουργούν αναλογικά – “όση περισσότερη αγάπη δώσω, τόση περισσότερη θα πάρω πίσω”. Κάποιοι άνθρωποι δεν θα σού ανταποδώσουν ποτέ τίποτα, γιατί πολύ απλά δεν έχουν κάτι να δώσουν.
Δε θέλω να στο χαλάσω, αλλά άνευ όρων αγάπη δεν υπάρχει. Η αγάπη απαιτεί αμοιβαιότητα και θέλει δουλειά για να αντέξει στον χρόνο. Αν το ενδιαφέρον είναι μονόπλευρο, τότε δεν μιλάμε για αγάπη, αλλά για κάτι άλλο – έρωτα, ενθουσιασμό, “καψούρα” ίσως (όπως θες πες το). Το σίγουρο είναι πως χαίρεσαι μόνος σου και βασανίζεσαι μόνος σου. Και κάπως έτσι μπορείς πολύ εύκολα να κάνεις ένα “απωθημένο” να μοιάζει με εμμονή. Δεν πρόκειται για κάτι που δεν είχες ή δεν πόθησες επαρκώς, αλλά για κάτι που δεν υπήρξε ποτέ και παρόλα αυτά δημιούργησες με τη φαντασία και τον “αχαλίνωτο ρομαντισμό” σου.
Κι αυτή είναι μια διαδικασία που αψηφά τον χρόνο. Δεν καταλαβαίνεις πώς περνάει ο καιρός, όταν περνάς περισσότερο χρόνο στο κεφάλι σου παρά στον έξω κόσμο. Αποκόβεσαι ασυναίσθητα από την πραγματικότητα και μένεις κολλημένος σε μια συνθήκη, που λες δεν μπορείς να “ξεπεράσεις”. Όμως, αυτή η συνθήκη είναι δικό σου δημιούργημα και μόνος σου πιστώνεις χρόνο σ’ αυτή.
Υποφέρω, άρα υπάρχω
“Υπάρχουν μόνο οι κυνηγημένοι, οι κυνηγοί, οι πολυάσχολοι κι οι κουρασμένοι” – F. Scott Fitzgerald, Ο Υπέροχος Gatsby
Δεν είναι κακό να έχεις απωθημένα. Είναι, άλλωστε, αναπόφευκτο μιας και ποτέ δεν τα έχουμε όλα έτσι, όπως τα θέλουμε. Το θέμα είναι να μπορείς να συμφιλιωθείς με τα απωθημένα και να αποδέχεσαι το ανεκπλήρωτο της φύσης τους – όσο κι αν αυτά τρυπώνουν στο υποσυνείδητο σου κι αναδύονται μια στο τόσο. Αν τα βλέπεις σαν ανοιχτές υποθέσεις, βρίσκεσαι όλο και πιο μακριά από την αποδοχή και σε τρώνε από μέσα. Δυστυχώς, έχει δημιουργηθεί μια τελείως στρεβλή εικόνα για το πώς πρέπει να είναι οι σχέσεις και πλέον ο πόνος είναι συνώνυμος του ενδιαφέροντος – “αν δεν υποφέρεις, δεν νοιάζεσαι και δεν αγαπάς αρκετά”. Κάνοντας την τοξικότητα κανονικότητα, μπαίνουμε μ’ όλο και περισσότερη αυτοπεποίθηση σε εξουθενωτικές καταστάσεις που απλά απομυζούν ό,τι ομορφιά έχει η αγάπη ως συναίσθημα.
Spoiler alert, αλλά το να αγαπάς πολύ δε σημαίνει να υποφέρεις. Απλά αν κάποτε χρειαστεί να υποφέρεις, να έχεις τα αποθέματα να το υπομείνεις, επειδή ακριβώς αγαπάς τόσο πολύ. Όσο πιο νωρίς το καταλάβεις αυτό, τόσο περισσότερο χρόνο κι ενέργεια θα γλυτώσεις. Επίσης, δεν είναι όλα αγάπη ή ενδιαφέρον – κάποιες φορές είναι απλά ένας πληγωμένος εγωισμός. Πάρε απόφαση ότι, όσο και να το ζορίσεις, δεν θα “τσουλήσει” η φάση και προχώρα – θα σε φάνε τσάμπα τα “αν” και τα “γιατί.
Εσύ τι έχεις; Απωθημένα ή εμμονές;
