Μια ιστορία επίκαιρη και διαχρονική, για τη φλόγα που καίει πάντα μέσα στον άνθρωπο. Προβληματισμοί, αμφιταλαντεύσεις και η σχέση Θεού-ανθρώπου, ανάμεσα στα βράχια των βουνοκορφών. “Η φλόγα ανάμεσα στους βράχους”, διήγημα από τη συλλογή του Δημήτρη Λαδικού.
ΤΟ ΒΟΥΝΟ ΗΤΑΝ ΜΙΑ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΜΕΝΑ∙ ένα εμπόδιο της φύσης που στεκόταν εκεί, περήφανο, μέχρι κάποιος να το κατακτήσει. Σαν ένας ανώμαλος δρόμος που τον διέσχιζαν οι Γίγαντες κι οι Τιτάνες…
Είχα φθάσει στα μισά. Το μυαλό μου υπολόγιζε τα περίσσια χιλιόμετρα. Μερικά μέτρα πιο πίσω ακολουθούσε ο συνταξιδιώτης μου: ο Κάρλος ήταν Ισπανός γεννημένος στην Αργεντινή∙ καμιά δεκαριά χρόνια μεγαλύτερός μου, γύρω στα 45. Κοσμογυρισμένος. Εάν το βουνό αποτελούσε για μένα το τρίτο μου εμπόδιο, γι’ αυτόν ήταν μια συνηθισμένη ημέρα στο οικείο περιβάλλον του. Είχε βρεθεί σε περισσότερες από εκατό αποστολές σε διάφορες γωνιές του πλανήτη. Μολονότι δεν τον γνώριζα πολύ καιρό, ήμουν πεπεισμένος πως ο τρόπος ζωής του μονάχα τυχαίος δεν ήταν. «Μακάρι κάθε μέρα που περνούσε να με έβρισκε και σε μία κορυφή», έλεγε κάθε τόσο.
Η βροχή δυνάμωνε. Αναζητώντας καταφύγιο για λίγο, τρυπώσαμε σ’ ένα κύρτωμα του βράχου. Μας προστάτευαν πυκνά κλαδιά. «Μας έπιασε καιρός και οι βράχοι γλιστρούν», είπα επιφυλακτικά. Ο Κάρλος κούνησε αρνητικά το κεφάλι λέγοντας: «Αυτό, σύντροφε, δεν είναι τίποτα. Καύκασος πριν από τρία χρόνια: το χιόνι έφθανε μέχρι τη μέση. Δεν ήξερα τι να περιμένω σε κάθε βήμα». «Και πώς ήσουν σίγουρος πού πατούσες;», ρώτησα περιμένοντας να μου αποκαλύψει κάποια ιδιαίτερη τεχνική. «Με πίστη και ένστικτο, φίλε μου. Μονάχα αυτά τα δύο μπορείς να έχεις εδώ πάνω». Άκουγα τα λόγια του σαν μικρό παιδί που περιμένει να πιάσει μερικά στοιχεία, για να χτίσει μ’ αυτά την κοσμοθεωρία του. Συνέχισε: «Όσο πιο κοντά στον Θεό φθάνεις, χρειάζεσαι την προστασία του. Όταν η δύναμη πλέον δεν πηγάζει από τα άκρα και τον ορειβατικό εξοπλισμό σου∙ όταν αρχίσεις να ενεργείς με το πνεύμα και τη θέλησή σου…».
Οι χιονισμένες κορυφές, τα δέντρα που κρέμονταν στις πλαγιές, μου προκαλούσαν δέος. Η απεραντοσύνη χόρταινε τα μάτια μου, καθώς απλώνονταν γύρω μου τα άδυτα της φύσης. Άλλωστε, γι’ αυτό και ήθελα να κάνω μέρος της ζωής μου την ορειβασία. Ωστόσο, τέτοιες στιγμές μού θύμιζαν ότι ο άνθρωπος δεν έχει όρια. Τα βουνά πρέπει να νιώθουν δέος και σεβασμό απέναντι σ’ αυτό το πλάσμα: μπορεί να μην έχει το μέγεθος των αρχαίων και μυθολογικών πλασμάτων, αλλ’ ανάμεσα στη σάρκα καίει μια φλόγα δυνατή όσο καμία.
Ήταν τότε που ο Προμηθέας έκλεψε αυτήν τη φλόγα και τη δώρισε στους ανθρώπους. Δίχως τη φωτιά δεν είχαν καμία ελπίδα απέναντι στα θηρία. Παρ’ όλα τα εμπόδια, κατάφεραν να οργανωθούν σε κοινωνίες ικανές να συσπειρώσουν τη συντροφικότητα, την αλληλεγγύη και την πίστη. Γι’ αυτήν την πίστη μιλούσε ο Κάρλος; Πώς αυτή μπορεί να στηρίξει τον άνθρωπο, όταν γνωρίζει πως οι Θεοί τιμώρησαν τον Προμηθέα δένοντάς τον σε βράχο για να του τρώει το συκώτι ένας αετός;
Δεν ήταν μακριά ένα υπερυψωμένο παρατηρητήριο με θέα το απέραντο κενό. Σταθήκαμε αμίλητοι. Κοιτούσαμε το απόκρημνο τοπίο. «Αυτή είναι η ανταμοιβή μας», είπε αναζωογονημένος ο Κάρλος. Έψαχνε κάτι ανάμεσα στην ομίχλη. Ξαφνικά ψιθύρισε: «Να, εκεί είναι… Τη βλέπω!», και έσκασε ένα χαμόγελο. Προσπάθησα να ξεχωρίσω κάτι μέσα στη βαθιά τάφρο. Τίποτα. Ωστόσο, τα μάτια του Κάρλος είχαν μεγαλώσει δακρυσμένα. «Είναι η Άννα μου… Είναι η Άννα μου. Την είχα χάσει στο βουνό Νταλαγκίρι πριν από πολλά, πολλά χρόνια».
Οι σκιές ανάμεσα στους βράχους
Κάθε κορυφή τού έφερνε στο μυαλό την Άννα. Μα οι σκιές από κάτω μας ήταν μονάχα το παιχνίδισμα των σύννεφων με τον άνεμο. «Ξέρω ότι με περνάς για ονειροπόλο, έναν ορειβάτη με εμμονές. Τη βλέπω όμως… Όταν ανεβαίνω ψηλά, τη βλέπω…». «Λυπάμαι πολύ», του απάντησα, «ίσως φταίνε οι μαγικοί ήχοι και η ατμόσφαιρα των βουνών. Βοηθούν στην ενδοσκόπηση…». «Κάθε άνθρωπος βλέπει αυτό που θέλει∙ πραγματικότητα ή μη, δεν έχει σημασία. Όσο πιο ψηλά ανεβαίνω, τη βλέπω πιο ξεκάθαρα. Σαν νύμφη πετάει και χαίρεται ανάμεσα στα δέντρα και τις χαράδρες».
Τώρα καταλάβαινα τι ακριβώς τον οδηγούσε σε τόσες δύσκολες κι επικίνδυνες αποστολές. Δεν ήταν ο Θεός. Ήταν η απόφασή του στο χείλος του γκρεμού: εάν σωθώ, θα ζήσω να τη θυμάμαι ακόμη μία ημέρα. Εάν όχι, τουλάχιστον ξέρω πως νοερά θα τη συναντήσω. Αυτή η άγνοια κινδύνου, η αδιαφορία για το αν τα χάσει όλα, του έδινε τέτοια αυτοπεποίθηση∙ υπέρμετρη!
Το δώρο που μας δόθηκε, της ζωής, δεν θα έπρεπε να το χαρίζουμε έτσι απλόχερα. Ξέρω πως ήμουν τυχερός που βρισκόμουν εδώ. Αλλά νιώθω μέσα μου πως δεν θα έκανα ούτε βήμα εάν είχα μπροστά μου το άγνωστο… «Να αποφεύγεις σαν τον διάβολο την υπέρμετρη αυτοπεποίθηση», μου έλεγε ο πατέρας μου. Ο Κάρλος με έκανε να εμπεδώσω αυτή τη ρήση. Δεν ήθελα να του μοιάσω…
«Μπορεί να φθάνεις τον Θεό σε τέτοιο υψόμετρο, αλλά ποτέ μην φανταστείς πως είσαι όμοιός του…», τον συμβούλεψα λίγα λεπτά προτού πάρουμε ξανά τον ανήφορο. Εκείνος με κοίταξε στα μάτια λέγοντας με ύφος αλλαγμένο: «Δεν έχω να κάνω τίποτα με τον Θεό. Την Άννα εγώ αγάπησα κι αυτήν θέλω να ξανασυναντήσω. Εάν Αυτός με βοηθήσει… Σκέφτομαι τότε, να Τον εμπιστευτώ», και προχωρήσαμε κάτω από τον θείο θόλο.
