Το άρθρο αυτό είναι ένας δικός μου φόρος τιμής στο Παλαιοβιβλιοπωλείο των Αστέγων. Στο «κρησφύγετο» των απανταχού διαβαστερών και ανθρωπιστών συμπολιτών μας. Εκείνων που με τα λίγα χρήματα τους επικουρούν την προσπάθεια του κ. Λεωνίδα Κουρσούμη, ιδρυτή του Παλαιοβιβλιοπωλείου των Αστέγων. Και εκείνος με το χαμόγελο του ευχαριστεί τους φίλους του που τον στηρίζουν και υποστηρίζουν το έργο του. Θα περιγράψω όμως, όπως ακριβώς βίωσα τη δική μου πρώτη εμπειρία στο χώρο όπου στεγάζεται το Παλαιοβιβλιοπωλείο των άστεγων πριν έναν χρόνο.
Η διαδρομή για το Παλαιοβιβλιοπωλείο των Αστέγων
Η αίθουσα που του έχει παραχωρηθεί από έναν φύλακα άγγελο όπως λέει ο ίδιος, βρίσκεται επί της Πειραιώς, τον αριθμό 132 και είναι μέρος ενός μεγαλύτερου κτιρίου. Η πρόσβαση είναι πανεύκολη, αν κατέβει κανείς στη στάση του Κεραμεικού είναι περίπου ένα τέταρτο με δέκα λεπτά.
Μόλις έφτασα, είδα μια μισάνοιχτη πόρτα δίπλα στη κεντρική κτιριακή δομή και μπήκα μέσα. Πριν καν το βλέμμα μου φέρει έναν γύρο τον χώρο, με πλημμύρισε η μυρωδιά του πολυκαιρισμένου χαρτιού. Η ώρα ήταν μεσημβρινή και είχε κάμποσο κόσμο. Έμεινα με το στόμα ανοιχτό από τη ποσότητα των βιβλίων που στοιβάζονταν σε σειρές από ξύλινες παλέτες που ξεκινούσαν από την μία άκρη της αίθουσας για να καταλήξουν στο τέλος της. Βρήκα τον επίγειο παράδεισο, σκέφτηκα.
Διαμάντι μέσα στον άνθρακα
Πάμφθηνα βιβλία, κάποια σε καλή κατάσταση, άλλα σχεδόν καινούργια. Τεράστια γκάμα από ιατρικά και επιστημονικά έως καθαρόαιμη λογοτεχνία σε ελληνικά, γαλλικά, αγγλικά και ιταλικά. Κάποια μουσικά εγχειρίδια, πολιτικά δοκίμια ως επί το πλείστον μαρξιστικά, ποίηση, μαγειρικές συνταγές, βιβλία εκμάθησης αγγλικών, εγκυκλοπαίδειες και λεξικά σε σκληρόδετες παλιές εκδόσεις. Ψαχούλευα και αναποδογύριζα τον σωρό με ανυπομονησία γιατί σε κάθε γωνιά με περίμενε και μια έκπληξη. Βιβλία που αδημονούσα να αποκτήσω τα έβρισκα μπροστά μου. Βέβαια, απαιτείται να διαθέσει κανείς αρκετό χρόνο ώστε να ψάξει όλους τους τίτλους των αμέτρητων βιβλίων. Διαμαντάκια από κλασσικούς έλληνες συγγραφείς μέχρι νεότερα, δημοφιλή ονόματα.
Η αφορμή για να πάω ήταν τα βιβλία που πωλούνταν σε πραγματικά ασυναγώνιστες τιμές. Πώς να ανταγωνιστείς τη προσφορά «δέκα βιβλία, δέκα ευρώ»; Έπειτα, έμαθα πως το bazaar βιβλίου γινόταν για να μαζευτεί το χρηματικό ποσό για την εξεύρεση στέγης για τους άστεγους. Ο ίδιος ο κ. Κουρσούμης εργαζόταν σε εκδοτικούς οίκους επί πολλά συναπτά έτη μέχρι που βρέθηκε και εκείνος χωρίς στέγη. Η ιδέα να συλλέξει τα διάφορα βιβλία που έβρισκε είτε από δωρεές, είτε από κάδους σε έναν μόνιμο χώρο, αντί να τα μεταπουλάει σε παλαιοβιβλιοπώλες, γέννησε το Παλαιοβιβλιοπωλείο των Αστέγων. Δημιούργησε, λοιπόν, μαζί με άλλους ανθρώπους που βρίσκονταν στην ίδια κατάσταση, μια ανάρτηση στο facebook και μέσα από την ολοένα αυξανόμενα, θερμή υποδοχή, βρήκε μια διέξοδο για να βιοπορίζονται.
Η πράξη της δωρεάς
Κάλεσε, λοιπόν, τους ανθρώπους να δωρίσουν βιβλία στον αποθηκευτικό χώρο όπου ζει και στεγάζει το Παλαιοβιβλιοπωλείο των Αστέγων. Τις φορές που έχω επισκεφτεί τον χώρο για τις αγορές μου, έχω μαρτυρήσει ανθρώπους να χαρίζουν σακούλες γεμάτες με βιβλία και να το κάνουνε με τρομερή αγάπη και απλοχεριά. Είναι μια εικόνα που μου έχει αποτυπωθεί. Αυτού του είδους δράση, η πράξη του δοσίματος άνευ όρων και η αντίδραση, το χαμόγελο του αποδέκτη αυτής της δωρεάς. Δράση και αντίδραση που δημιουργεί μια ολομέλεια από συνωμότες των καλών σκοπών. Εκείνων των ανθρώπων που βοηθούν τους άλλους ανθρώπους, όχι γιατί οι ρόλοι μπορούν να αντιστραφούν αλλά γιατί δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς.
Βιβλία για όλους
Επιπλέον, πόσο αξιοθαύμαστη αποτελεί η ανακύκλωση των βιβλίων πωλώντας τα στις χαμηλότερες τιμές. Ο οποιοσδήποτε, με το οποιοδήποτε εισόδημα μπορεί να διαθέσει ένα ή δύο ευρώ για να διαβάσει. Τα καινούργια βιβλία μπορεί να μην έχουν όλοι την δυνατότητα να τα αγοράσουν. Τα μεταχειρισμένα όμως βρίσκονται σε πάγκους, σε παλέτες και σκονισμένες γωνιές έτοιμα να τα καταβροχθίσουν όλοι. Από το Παλαιοβιβλιοπωλείο των Αστέγων, στις βιβλιοθήκες των στεγασμένων και από την φαντασία του ενός στη καρδιά των πολλών.
