Η αγάπη που αργεί να έρθει ενδέχεται να είναι μία επώδυνη εμπειρία για πολλούς και πολλές εξ ημών. Είναι ο έρωτας που τον φανταζόμαστε, τον ονειρευόμαστε, τον επιζητούμε, αλλά που, πολλές φορές, αναβάλλει την άφιξη του επ’αόριστον και μας γεμίζει με θλίψη και μεγαλύτερη ανυπομονησία. Άλλοτε δεν έρχεται ποτέ, συχνά φτάνει με καθυστέρηση και άλλοτε μας αιφνιδιάζει…την πιο ακατάλληλη στιγμή.
Η τελευταία περίπτωση βρίσκει τη λογοτεχνική της εφαρμογή στο γνωστό μυθιστόρημα της Λιλής Ζωγράφου “Η αγάπη άργησε μία μέρα”, ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα της συγγραφέως, το οποίο μεταφέρθηκε και στην τηλεοπτική οθόνη πριν από αρκετά χρόνια. Η συγγραφέας μετά από πολύ προσπάθεια του σκηνοθέτη, πείστηκε να συμφωνήσει στην τηλεοπτική μεταφορά του έργου της. Σε αυτό, παρουσιάζεται μία πολυπληθής, πατριαρχική οικογένεια όπου κυριαρχούν αριθμητικά οι γυναίκες (σύζυγος και κόρες) υπό την “εξουσία” του πατέρα. Η αγάπη που αργεί να έρθει αφορά όλα τα μέλη της οικογένειας. Καταπιεσμένα αισθήματα και συναισθήματα, υπακοή στον ετοιμοθάνατο αρχηγό της οικογένειας, η άνευ εκπλήξεων, μονότονη καθημερινότητα, σε χρόνια δύσκολα, στο τέλος της Γερμανικής κατοχής.
Ωστόσο, από τις πέντε κόρες, η μία, η μικρότερη, τολμάει να κάνει αυτό που δεν μπορούν να κάνουν οι μεγαλύτερες: ερωτεύεται έναν Ιταλό αντιφασίστα, στο υπόγειο του σπιτιού της πολυμελούς οικογένειας. Ακόμη περισσότερο, η αγάπη που αργεί να έρθει, τελικά, καταφτάνει με μία εγκυμοσύνη (γεγονός που περιπλέκει την κατάσταση και επιταχύνει την πλοκή της ιστορίας). Από εκεί και πέρα, δυσάρεστα γεγονότα διαδέχονται το ένα το άλλο, καθώς και οι εντάσεις κορυφώνονται ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας, σε εκείνο το ορεινό και μικρό χωριό της Κρήτης.
Από τα πιο δυνατά έργα της Λιλής Ζωγράφου, “Η αγάπη άργησε μία μέρα”, θα μπορούσε να ήταν ένα ερωτικό μυθιστόρημα, αν δεν κυριαρχούσε και επισκίαζε τα πάντα η πατριαρχία, η αυστηρότητα και η σκληρότητα στις συμπεριφορές των πρωταγωνιστών της. Βέβαια, κατά κάποιον τρόπο και ως ένα σημείο, αποτελεί την ηθογραφία μιας εποχής: οικογένειες και συμπεριφορές τέτοιου τύπου υπήρχαν στην ελληνική επαρχία εκείνης της εποχής. Η γυναίκα θεωρούνταν κατώτερη του άντρα, η ελευθερία στη διάθεση του σώματος δεν ήταν δεδομένη, οι επιλογές για τις γυναίκες ήταν ελάχιστες, αν όχι προκαθορισμένες από τις παραδόσεις, τις απαιτήσεις του κοινωνικού συνόλου, από τις συντηρητικές αντιλήψεις. Ωστόσο, η Λιλή Ζωγράφου, μέσα από το πλήθος των γυναικών που υποκύπτουν στη μοίρα τους, διαλέγει και μας παρουσιάζει και εκείνη, την πιο θαρραλέα, η οποία τολμάει να σπάσει τα δεσμά της, αποδεχόμενη και τις συνέπειες της πράξης της. Η αγάπη που αργεί να έρθει, όταν τελικά καταφτάνει, ενδέχεται να είναι ήδη αργά.
Όπως και στα περισσότερα βιβλία της συγγραφέως, πρωταγωνίστριες είναι γυναίκες, άλλοτε επαναστάτριες και άλλοτε συμβιβασμένες με την μοίρα τους. Ωστόσο, η ίδια δεν αντιμετωπίζει τους γυναικείους χαρακτήρες της με λύπηση, αλλά τους κρίνει αυστηρά, τους επικρίνει για την αδράνεια και τις επιλογές τους. “Η αγάπη άργησε μία μέρα” είναι ένα μυθιστόρημα που προκαλεί έντονα συναισθήματα.
