Η Παμ Τζένοφ, γνωστή, για τα best sellers της με πολεμικό περιεχόμενο, ξαναχτυπά, αυτή τη φορά με μία από τις πιο δυνατές της δουλειές. “Η γυναίκα με το γαλάζιο αστέρι”, είναι κάτι παραπάνω από μια γραφική ιστορία φαντασίας μες στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Βασισμένο σε αληθινά γεγονότα, κατά ένα μέρος πάντα, το συγκεκριμένο βιβλίο αποτελεί έναν ύμνο στη γενναιότητα, στη φιλία και στην ανθρώπινη θέληση.
Λίγα λόγια…
Η δεκαοχτάχρονη Σάντι Γκολντ, μια Εβραιοπούλα της Κρακοβίας, καθόλου θρήσκα θα έλεγε κανείς, αναγκάζεται με την έγκυο μητέρα της και τον πατέρα της να φυγαδευτούν στους υπονόμους της πόλης, προκειμένου να γλιτώσουν από το μίσος και τον ρατσισμό της “σβάστικας“. Ο πατέρας της χάνεται σχεδόν αμέσως και η μυρωδιά του θανάτου και της απώλειας αρχίζει να απλώνεται τόσο στον επάνω, συνοδευόμενος πάντα από τον βαρύ βηματισμό της ναζιστικής μπότας, όσο και στον κάτω, υδάτινο και βρώμικο κόσμο.
Η συνομίλικη Έλλα Στέπανεκ, επιβιώνει αναγκαστικά στην ίδια στέγη με την απαίσια μητριά της. Ο πατέρας της σκοτώθηκε στο μέτωπο και η μητέρα της έχει φύγει χρόνια πριν από τη ζωή. Η συνεργασία της μητριάς της με τους Γερμανούς ωστόσο της χαρίζουν προνόμια που λίγοι είχαν και πολλοί θα ζήλευαν. Το βασικότερο; Το σπίτι τους και άφθονο φαγητό. Η Έλλα όμως έμεινε μόνη. Ο καλός της έφυγε στον πόλεμο και οι φίλοι της την απομάκρυναν εξαιτίας της προδοσίας της μητριάς της. Περιπλανιέται συλλογισμένη κι ανήσυχη στους επιταγμένους δρόμους, κάνει θελήματα και θλίβεται με την κατάσταση που επικρατεί γύρω της.
Μια μέρα, η Έλλα, θα βρεθεί τυχαία στην Εβραϊκή συνοικία της Κρακοβίας. Κι ενώ τα γκέτο έχουν αδειάσει, οι συλλήψεις συνεχίζονται. Εκεί, πάνω από μια σχάρα υπονόμου θα σκύψει ασυναίσθητα. Αυτό όμως που θα αντικρύσει στην παράνομη αγορά του Ντέμπνικι, θα την σοκάρει. Μέσα από τις μεταλλικές σιδεριές της σχάρας, ένα κορίτσι θα την κοιτάξει στα μάτια και θα εξαφανιστεί. Τα ερωτήματα που θα δημιουργηθούν στο κεφάλι της, αλλά και η αγάπη της για τον συνάνθρωπο, θα βάλουν τα θεμέλια μιας δυνατής φιλίας, μιας σχέσης που πάτησε κάτω τον πόλεμο και χάραξε δική της πορεία.
Από τα μάτια της Παμ Τζένοφ…
“Η ελευθερία υπάρχει εκεί που τη βρίσκεις…”
Με πένα καθηλωτική, η Παμ Τζένοφ, καταφέρνει να αγγίξει κάθε ευαίσθητη πτυχή του αναγνώστη. Συναισθήματα και αρετές που στη σημερινή εποχή μοιάζουν δεδομένα, κάποτε αποτελούσαν το πιο δυσεύρετο αγαθό για τον άνθρωπο, ξεκινώντας με αυτό της Ελευθερίας. Κάποτε δεν ήταν δικαίωμα του καθενός να ζει, είτε ήταν ένα λεχούδι που γεννήθηκε στη λάσπη του υπονόμου, είτε μια ηλικιωμένη σοφή γυναίκα που είχε χορτάσει πια τη ζωή της.
“Η γυναίκα με το γαλάζιο αστέρι”, πλέκει ένα δίχτυ γεμάτο αντιθέσεις, που σε καμία περίπτωση δε δημιουργούν θλίψη ή αρνητικές σκέψεις, παρά μόνο σασπένς και “εθισμό” -Πράγματι, όποιος το πιάσει στα χέρια του, δύσκολα το αφήνει-. Παρά τις αντιξοότητες κάτω στον υπόνομο ή στο σπίτι της Έλλα, που κάθε βράδυ κλείνεται στο δωμάτιο της για να αποφύγει τη σωρεία Γερμανών που διασκεδάζουν στο σαλόνι τους, τα δυο κορίτσια έχουν πάντα τη δική τους διέξοδο προς την Ελευθερία, παραδίδοντας συνάμα μαθήματα ελπίδας και γενναιότητας.
“Η μεγαλύτερη φυλακή είναι το μυαλό μας…”
Χτίζοντας τους χαρακτήρες σταδιακά και με αφοσίωση, η Παμ Τζένοφ αναγκάζει τον αναγνώστη να αποτελέσει κομμάτι της ιστορίας ή ακόμα καλύτερα να γίνει ένας αόρατος παρατηρητής που ξεκλέβει τα μυστικά των δυο κοριτσιών. Μέσα στη δίνη του πολέμου, μικρές γωνιές φωτίζονται από την αυθεντικότητα και το ανήσυχο πνεύμα της δημιουργού. Με σεβασμό και αξιοπρέπεια στην ιστορία, η Κρακοβία περιγράφεται στενό προς στενό, βήμα προς βήμα, δίνοντας έτσι μια ακόμη πιο ζωντανή εικόνα της τότε φρικτής πραγματικότητας. Σκηνές που κόβουν την ανάσα και οι περιγραφές μιας εποχής, ίσως καθόλου μακρινής από τη σημερινή, στέκονται ικανές να φέρουν δάκρυα στα μάτια και τροφή για σκέψη στον μοντέρνο αναγνώστη.
Με τέλος που υποκύπτει στην ανατροπή, η Παμ Τζένοφ στο “Η γυναίκα με το γαλάζιο αστέρι” προκαλεί κύμα αγωνίας και συγκίνησης. Τίποτα, ούτε καν ένας πόλεμος δε μπορεί να μπει ανάμεσα στις ανθρώπινες σχέσεις, όταν αυτές έχουν θέσει τα θεμέλια τους γερά μέσα στη Γη. Ούτε καν ο ίδιος ο θάνατος…
