Βάζω στοίχημα πως πολλοί από εμάς έχουμε σκεφτεί κάποια δεδομένη στιγμή της ζωής μας πως θα ήταν, αν ήμασταν εμείς στην θέση του αγαπημένου μας συγγραφέα. Και αν υλοποιούσαμε εκείνη την τρελή ιδέα που έχουμε από τα μαθητικά μας χρόνια. Αν ερχόταν η σειρά μας να γράψουμε το δικό μας βιβλίο. Σίγουρα θα ήμασταν σε μια κάπως άβολη θέση. Ίσως να αισθανόμασταν και ντροπή. Συστολή. Και όλοι όσοι έχουν μέσα τους αυτήν την τρελή ιδέα έχουν σκεφτεί και την λύση του ψευδώνυμου.
Αυτό που δεν ήξερα και πραγματικά έπεσα από τα σύννεφα είναι πόσοι γνωστοί συγγραφείς έχουν καταφύγει στην λύση αυτή. Βέβαια οι λόγοι είναι τελείως διαφορετικοί από την ντροπή και την συστολή. Οι λόγοι έχουν να κάνουν κυρίως με την εποχή που έζησε ο καθένας, το κοινωνικό-πολιτικό περιβάλλον αλλά και το οικογενειακό. Για να μην μιλήσουμε βέβαια πως για τις γυναίκες ήταν ίσως μονόδρομος η χρήση ψευδώνυμου, αν θέλανε να κριθεί το έργο τους αντικειμενικά και να τύχει αναγνώρισης.
Πάμε όμως να δούμε 8 από τους πιο γνωστούς συγγραφείς που έγιναν γνωστοί με το ψευδώνυμο τους.
Emily Brontë, Anne Brontë και Charlotte Brontë
Οι αδερφές Μπροντέ έγραψαν αρχικά μια ποιητική συλλογή με τα αντρικά ψευδώνυμα Currer, Ellis και Acton Bell, μια που στην εποχή τους δεν ήταν πολύ εύκολο να εκδόσεις βιβλίο αν ήσουν γυναίκα. Η ποιητική συλλογή δεν τα πήγε καλά, αλλά συνέχισαν να γράφουν η καθεμία ξεχωριστά. Η Charlotte έγραψε την “Jane Eyre” με το ψευδώνυμο Currel Bell, ενώ και η Emily εξέδωσε τα “Ανεμοδαρμένα Ύψη” με το ψευδώνυμο Ellis Bell.
-
Stephen King
Τέσσερα βιβλία πρόλαβε να εκδόσει με το ψευδώνυμο Richard Bachman, προτού ένας υπάλληλος βιβλιοπωλείου ανακαλύψει τις ομοιότητες στον τρόπο γραφής του με το γνωστό συγγραφέα και ψάξει για να βρει την αλήθεια. Αφού έγινε γνωστό, ο King ανακοίνωσε πως ο Bachman πέθανε από “Καρκίνο του Ψευδωνύμου”, εξέδωσε όμως άλλα 3 βιβλία με το ψευδώνυμό του. Ο λόγος που επέλεξε να γράψει αρχικά με ψευδώνυμο ήταν διττός. Οι εκδότες του έλεγαν πως δε μπορεί να εκδόσει πάνω από ένα βιβλίο τη χρονιά και εκείνος έγραφε πιο γρήγορα από αυτό, αλλά επίσης ήθελε να δει και πόση επιτυχία θα είχαν τα βιβλία του χωρίς να συνοδεύονται από το πασίγνωστο όνομά του.
- J.K. Rowling
Η συγγραφέας του Harry Potter αναγκάστηκε από τον εκδότη της να υπογράψει το πρώτο βιβλίο της πασίγνωστης σειράς, με τα αρχικά του ονόματός της και με τέτοιο τρόπο που να μην δηλώνει το φύλο της καθώς θεωρήθηκε πως δεν θα μπορούσε να ταυτιστεί με το βιβλίο το αναγνωστικό κοινό που απευθυνόταν το βιβλίο αν γνώριζαν ότι η συγγραφέας ήταν γυναίκα. Επιπλέον αποκάλυψε ότι έγραψε και ένα ένα αστυνομικό μυθιστόρημα για ενηλίκους με το ψευδώνυμο Robert Galbraith. Ο λόγος που επέλεξε να γράψει με ψευδώνυμο ήταν για να μη νιώθει την πίεση να δημοσιεύσει κάτι και να δημιουργεί προσδοκίες. Το βιβλίο πούλησε 1500 αντίτυπα πριν αποκαλυφθεί ποια ήταν η πραγματική του συγγραφέας, ενώ αφού αποκαλύφθηκε το μυστικό της, οι πωλήσεις εκτινάχθηκαν 507.000%.
Πάμπλο Νερούδα
Ο χιλιανός Ρικάρντο Ελιέσερ Νεφταλί Ρέγιες Μπασοάλτο έδειχνε ενδιαφέρον για τη λογοτεχνία από νεαρή ηλικία, ωστόσο ο πατέρας δεν ενέκρινε την κλίση του αυτή. Όταν ο Μπασοάλτο άρχισε να δημοσιεύει δικά του ποιήματα, ένιωσε ότι χρειάζεται ένα ψευδώνυμο που να κρύβει την ταυτότητά του απ’ τον πατέρα του, οπότε επέλεξε το Πάμπλο Νερούδα σαν φόρο τιμής προς τον τσέχο ποιητή Γιαν Νερούντα. Ο Μπασοάλτο αργότερα άλλαξε και νομικά το όνομά του σε Πάμπλο Νερούδα.
- Οδυσσέας Ελύτης.
Ο βραβευμένος με νόμπελ ποιητής Οδυσσέας Ελύτης, είχε ως πραγματικό όνομα το Οδυσσέας Αλεπουδέλης. Σε συνέντευξή του έχει αναφέρει χαρακτηριστικά ότι η επιλογή του ψευδώνυμου “Ελύτης” ήταν μελετημένη και προσεκτική. Ήθελε να ξεκινά από τη συλλαβή Ελ γιατί από Ελ ξεκινά η Ελλάδα, η ελευθερία, μία Ελένη που ήταν τότε ερωτευμένος. Ακολουθεί το γράμμα “υ” επειδή είναι το πιο ελληνικό γράμμα και καταλήγει με το αρχαιοπρεπές -της.
- Γιώργος Σεφέρης.
Ο επίσης βραβευμένος με νόμπελ ποιητής Γιώργος Σεφέρης, λεγόταν πραγματικά Γεώργιος Σεφεριάδης. Με το ψευδώνυμό του υπέγραψε την πρώτη του ποιητική συλλογή Στροφή, που αποτέλεσε πράγματι μια στροφή στη νεότερη ποίηση και δέχτηκε θετικά αλλά και αρνητικά σχόλια. Στη συνέχεια, με αυτό καθιερώθηκε.
- Μ. Καραγάτσης
Ο Μ. Καραγάτσης, γνωστός για τα έργα τουΓιούγκερμαν και Μεγάλη Χίμαιρα, υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς της «Γενιάς του ’30». Το πραγματικό του όνομα ήταν Δημήτριος Ροδόπουλος. Το Καραγάτσης συνδέεται με το δέντρο καραγάτσι (φτελιά), καθώς σε ένα τέτοιο που βρισκόταν στην εκκλησιά του χωριού του (Ραψάνη Θεσσαλίας), συνήθιζε να διαβάζει όταν ήταν νεαρός και περνούσε εκεί τα καλοκαίρια του. Για το “Μ” δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με σιγουριά και οι απόψεις διίστανται: λέγεται ότι σχετίζεται με το ρώσικο όνομα «Μίτια» (ρωσική εκδοχή του Δημήτρης), με το οποίο τον αποκαλούσαν φίλοι και συμφοιτητές του λόγω της μεγάλης του αγάπης για τον Ρώσο συγγραφέα Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι. Το γεγονός ότι υπέγραφε τα έργα του ως «Μ. Καραγάτσης» προκάλεσε σύγχυση και σε αρκετούς φιλολόγους, οι οποίοι συχνά ερμήνευαν το «Μ» ως Μιχάλης λόγω των ηρώων του, Μιχάλη Καραμάνου (στον Γιούγκερμαν) και Μιχάλη Ρούση (στον Μεγάλο ύπνο) που θεωρούνται περσόνες του συγγραφέα. Σύμφωνα με πρόσφατη προφορική μαρτυρία της κόρης του Μαρίνας Καραγάτση, το αρχικό γράμμα «Μ.» μπροστά από το ψευδώνυμο Καραγάτσης πράγματι παραπέμπει στο όνομα Μιχάλης.
Ζωρζ Σαρρή
