Ενόψει του μουντιάλ, όλος ο κόσμος ποδοσφαιρόφιλοι και μη ασχολούνται με το ποδόσφαιρο. Η συμπεριφορά αυτή των ανθρώπων κατά την διάρκεια του παγκοσμίου κυπέλλου είναι πολύ ενδιαφέρουσα για τους ψυχολόγους, καθώς τους δίνεται η ευκαιρία να δουν πολλά παραδείγματα θεωριών που χρησιμοποιούν. 5 είναι τα βασικά ερωτήματα που μπορεί να δημιουργηθούν σε κάποιον/α κατά την διάρκεια του τουρνουά:
1. Γιατί οι άνθρωποι ξαφνικά ασχολούνται πολλές ώρες με το παγκόσμιο κύπελλο ποδοσφαίρου ενώ συνήθως δεν ενδιαφέρονται; Αυτή η αλλαγή σχετίζεται με την αλλαγή της κοινωνικής ταυτότητας. Οι κοινωνικές ταχύτητες είναι πτυχές της προσωπικότητας μας που σχετίζονται με κάποιο τρόπο με το κοινωνικό μας περιβάλλον, όπως για παράδειγμα η εθνικότητα μας, το μέρος που εργαζόμαστε ή έναν σύλλογο που ανήκουμε. Οι άνθρωποι είναι συνήθως πιο ευγενικοί απέναντι σε ανθρώπους που μοιράζονται την ίδια κοινωνική ταυτότητα (ομαδοποίηση) και τείνουν να είναι πιο απόμακροι με ανθρώπους που έχουν διαφορετική κοινωνική ταυτότητα. Ακόμη και αν δεν γνωρίζουν πολλά στοιχεία για τους άλλους ανθρώπους, είναι πιο απόμακροι εάν μάθουν ότι ανήκουν σε άλλη ομάδα/σύλλογο. Αυτό συμβαίνει και όταν χωρίζετε τους ανθρώπους με βάση πραγματικά ασήμαντα χαρακτηριστικά, όπως για παράδειγμα έναν καλλιτέχνη που προτιμούν. Όλοι έχουμε πολλές κοινωνικές ταυτότητες και μπορούμε να δράσουμε με διαφορετικούς τρόπους ανάλογα με το ποια ταυτότητα «ενεργοποιείται». Ένα άτομα θα ενεργούσε διαφορετικά όταν η «φοιτητική» του ταυτότητα είναι ενεργή σε σύγκριση με την ταυτότητά του ως μέλος σε μια ποδοσφαιρική ομάδα. Κατά την διάρκεια του παγκοσμίου κυπέλλου, η κοινωνική ταυτότητα ως μέλος μιας χωράς γίνεται ξαφνικά πολύ έντονη και ορατή. Έτσι, και οι άνθρωποι που κανονικά δεν παρακολουθούν ποδόσφαιρο έχουν κίνητρα για να είναι πιο θετικοί απέναντι στην χωρά τους και την ομάδα τους. Επίσης, είναι πιθανότερο να είναι πιο «εχθρικοί» για τις αντίπαλες ομάδες.
2. Γιατί οι άνθρωποι πανηγυρίζουν και φωνάζουν κατά την διάρκεια ενός αγώνα με τέτοιο τρόπο που σε άλλες καταστάσεις δεν θα έκαναν; Η παρουσία άλλων γύρω σας μπορεί να οδηγήσει σε «απώλεια» της ατομικότητας. Αναλυτικότερα, αυτό σημαίνει ότι ενδέχεται να γίνεται ένα με το πλήθος και να νιώθετε ανώνυμος/η, κάτι το οποίο είναι πολύ πιθανό να γίνει ανάμεσα σε άτομα που υποστηρίζουν την ίδια ποδοσφαιρική ομάδα. Έτσι λοιπόν, όταν γίνεστε ένα με την ομάδα είναι πιθανόν να ενεργήσετε με τέτοιο τρόπο που αρμόζει στα πρότυπα της ομάδας και όχι στα δικά σας. Σε ένα πλήθος ποδοσφαιρόφιλων, τα πρότυπα περιλαμβάνουν φωνές και πανηγυρισμούς. Αξίζει να αναφερθεί ότι αυτά τα πρότυπα δεν οδηγούν απαραίτητα σε κακή συμπεριφορά. Για παράδειγμα, οι Ιάπωνες φίλαθλοι μετά τον αγώνα με την Σενεγάλη καθάρισαν όλοι μαζί τα απορρίμματα τους από τις κερκίδες του σταδίου.
3. Γιατί οι άνθρωποι κριτικάρουν την ομάδα τους έντονα, αλλά ενοχλούνται άμα κάποιος από άλλη χωρά την κατακρίνει; Έρευνες στον κλάδο της ψυχολογίας δείχνουν ότι οι άνθρωποι δεν δίνουν πολύ σημασία στο τι λέει κάποιος αλλά στο ποιος το λέει. Αυτό οφείλεται στην ευαισθησία που παρουσιάζουν τα άτομα μιας ομάδας προς την ομάδα. Γενικά, οι άνθρωποι είναι πιο ανεκτικοί κριτική από ένα μέλος της ομάδας, σε σύγκριση με ένα μέλος κάποιας άλλης ομάδας, επειδή αισθάνονται ότι τα μέλη που ανήκουν στη ίδια ομάδα προπλάθουν να βοηθήσουν με την κριτική τους ενώ οι «αντίπαλοι» προσπαθούν να την υποτιμήσουν. Οι άνθρωποι δεν είναι πάντα ανεκτικοί στην κριτική της δίκης τους ομάδας. Καθώς η σύγκρουση μεταξύ ομάδων γίνεται όλο μια πιο έντονη, τα μέλη των ομάδων γίνονται λιγότερα ανεκτικά και στην κριτική από μέλη της δίκης τους ομάδας. Έτσι, λοιπόν, κατά τη διάρκεια των πρώτων αγώνων του παγκοσμίου κυπέλλου οι οπαδοί κάνουν λιγότερη κριτική στην ομάδα τους, αλλά όσο πλησιάζει στον τελικό θα είναι όλο και λιγότερο ανεκτικοί στην κριτική.
4. Γιατί οι άνθρωποι χαίρονται όταν μια λιγότερο καλή ομάδα κερδίζει έναν αγώνα; Είναι συχνό φαινόμενο κατά την διάρκεια του παγκοσμίου κυπέλλου μια λιγότερο ισχυρή ομάδα να προχωρά όλο και περισσότερο από όσο θα περιμέναμε, με αποτέλεσμα να γίνεται το επίκεντρο του τουρνουά. Οι άνθρωποι συνήθως αρχίζουν να υποστηρίζουν αυτήν την ομάδα, ελπίζοντας ότι θα κερδίσει μια ισχυρότερη ομάδα, πράγμα το οποίο είναι κόντρα στα προγνωστικά. Μια εξήγηση γι’ αυτό το συναίσθημα είναι ότι αν δούμε επιτυχία σε δύσκολες συνθήκες, μας εμπνέει να πιστεύουμε ότι και εμείς θα μπορούσαμε να επιτύχουμε σε κάτι δύσκολο. Μια άλλη εξήγηση είναι ότι όταν κατακρίνεται μια μικρή ομάδα το κόστος του αποκλεισμού, ενώ άμα τα καταφέρουν η ευχαρίστηση είναι μεγαλύτερη γιατί δεν ήταν αναμενόμενη. Έρευνες δείχνουν ότι οι λιγότερο ισχυρές ομάδες καταβάλλουν μεγαλύτερη προσπάθεια η οποία αρκετές φορές αποδίδει.
5. Το παγκόσμιο κύπελλο προκαλεί «διαμάχες» ανάμεσα σε διαφορετικές χώρες; Η αλήθεια είναι πως όχι. Στην πραγματικότητα, μπορεί να βελτιώσει τις σχέσεις μεταξύ χωρών εάν οι οπαδοί ενθαρρύνονται να υιοθετήσουν κοινή ταυτότητα. Αυτή είναι μια κοινωνική ταυτότητα που μοιράζονται και οι δυο π.χ. τόσο οι οπαδοί της Αγγλίας όσο και οι οπαδοί της Γερμανίας θα μοιράζονται την ταυτότητά των φίλαθλων ου ποδοσφαίρου. Η επανεξέταση αυτών των ταυτοτήτων με τον τρόπο αυτό μπορεί να μειώσει πραγματικά τις συγκρούσεις μεταξύ των ομάδων. Συμπερασματικά, εάν και υπάρχει το ενδεχόμενο της αντιπαλότητας, το παγκοσμίου κυπέλλου μπορεί να φέρει κοντά ανθρώπους από διαφορετικά έθνη, με κοινό παρονομαστή την αγάπη τους για το ποδόσφαιρο.
