Το αρχαιολογικό μουσείο Αβδήρων
Πρόσφατα, επισκέφτηκα το αρχαιολογικό μουσείο Αβδήρων και έμεινα έκπληκτη από την ομορφιά και τα ενδιαφέροντα εκθέματα που αντίκρισα. Φέτος, το Αρχαιολογικό Μουσείο Αβδήρων γιορτάζει τα 20 χρόνια λειτουργίας του. Ένα αίτημα της τοπικής κοινωνίας και των αρχαιολόγων γίνεται πραγματικότητα. 20 χρόνια πέρασαν από τότε. 20 γόνιμα χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων το μουσείο, υπηρετώντας τον πολιτισμό, αποτέλεσε ενεργό κύτταρο της περιοχής: Δέχτηκε πάνω από 192.000 επισκέπτες, φιλοξένησε συνέδρια, εκδηλώσεις για το κοινό (διαλέξεις, συντομευμένες ξεναγήσεις, φωτογραφικές εκθέσεις, παρουσιάσεις έργων τέχνης, μουσικές βραδιές κλπ), ενώ ποικίλα εκπαιδευτικά προγράμματα δίδαξαν στους μαθητές την ιστορία και την καθημερινή ζωή των Αβδηριτών. Οι αρχαιολόγοι έχουν εκπονήσει πλούσιο υλικό μάθησης και προβολής (φυλλάδια, αφίσες, μπάνερ κλπ). Έχει επίσης ληφθεί μέριμνα για άτομα με κινητικές δυσκολίες και προβλήματα όρασης.
Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αβδήρων εκτίθενται αντικείμενα που βρέθηκαν στην πόλη και τα νεκροταφεία των αρχαίων Αβδήρων. Η έκθεση καλύπτει τη χρονική περίοδο από τον 7ο αι. π.Χ. μέχρι τον 13ο αι. μ.Χ. Η παρουσίαση των εκθεμάτων γίνεται σε τρεις κύριες ενότητες: δημόσιος βίος, ιδιωτικός βίος και ταφικά έθιμα, οι οποίες υποδιαιρούνται σε επιμέρους θεματικές ομάδες. Τα εκθέματα πλαισιώνονται από επεξηγηματικά κείμενα, φωτογραφίες, σχέδια, χάρτες και διαγράμματα. Το μουσείο έχει έντονο εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Κύριος στόχος είναι να συμβάλλει στην επιμόρφωση των μαθητών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, και συγχρόνως να ικανοποιεί τον απαιτητικό επισκέπτη. Η αρχιτεκτονική μελέτη του κτηρίου εκπονήθηκε από τους αρχιτέκτονες μηχανικούς του Υπουργείου Πολιτισμού Γ. Πολυχρονίου και Ν. Φιλιππίδη. Στο εξωτερικό του υπάρχουν αναφορές στα παραδοσιακά κτίσματα της Θράκης.
Ο συνειρμός με την έννοια της αρχέγονης θηλυκότητας στο αρχαιολογικό μουσείο Αβδήρων
Στον δεύτερο όροφο του μουσείου, μπορεί κανείς να θαυμάσει αντικείμενα της καθημερινής ζωής των ανθρώπων, όπως κουζινικά και σκεύη για διάφορες χρήσεις. Εκεί που εγώ “συγκινήθηκα” ήταν στους πάγκους με τα κοσμήματα και τα εργαλεία καλλωπισμού των γυναικών. Συγκεκριμένα, είδα ένα μαύρο μακρόστενο εργαλείο που, όπως μου εξήγησε ένας πολύ καλός ξεναγός, ήταν τσιμπιδάκι φρυδιών. Το γεγονός ότι πριν χιλιάδες χρόνια οι γυναίκες έκαναν πράγματα που κάνουμε μέχρι σήμερα με έκανε να σκεφτώ ότι ίσως κάποιες πρακτικές δεν είναι τόσο ασήμαντες όσο μπορεί να θεωρούνται. Η αποτρίχωση, εν προκειμένω, ούσα πανάρχαια τακτική, είναι μάλλον θεματοφύλακας θηλυκότητας. Ο καλλωπισμός τόσο για την γυναίκα όσο και για τον άνδρα είναι μια πράξη αγάπης προς τον εαυτό και αποσκοπεί στον εντυπωσιασμό του άλλου. Αυτά είναι γνωρίσματα θηλυκής φύσεως, είτε προέρχονται από έναν άντρα είτε από μια γυναίκα.
Η ιστορία και οι καταγραφές δείχνουν ότι ο άνθρωπος ανά τους αιώνες ανακάλυπτε και χρησιμοποιούσε διαφόρων ειδών αποτριχωτικές μεθόδους τόσο για πρακτικούς όσο και για καλλωπιστικούς λόγους, μερικές από τις οποίες είναι το καψάλισμα των τριχών, το ξερίζωμα, το κόψιμο, η σύνθλιψη. Οι γυναίκες θεωρούσαν ότι ένα σώμα απαλλαγμένο από τρίχες ήταν σύμβολο νεότητας κι ομορφιάς. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούσαν ήταν το κάψιμο με καυτή στάχτη είτε με φλόγα λυχναριού. Σύμφωνα με βιβλιογραφία οι άνδρες απέφευγαν τις αξύριστες γυναίκες και μάλιστα οι τρίχες στο εφηβαίο θεωρούνταν κάτι πολύ δυσάρεστο κι άσχημο. Στη Ρώμη το πρώτο ξύρισμα του νεαρού άνδρα προσφερόταν σαν τάμα στον αγαπημένο τους θεό. Οι Ρωμαίες συνήθιζαν να βγάζουν τις τρίχες των φρυδιών τους με λαβίδες. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι αγαπούσαν την μη ύπαρξη τριχών στο σώμα τους. Μόνο σε περιόδους πένθους, κατά τον Ηρόδοτο, άφηναν μαλλιά και γένια να μεγαλώσουν. Και οι άνδρες και οι γυναίκες ξύριζαν την κεφαλή τους και τοποθετούσαν περούκες. Οι γυναίκες χρησιμοποιούσαν κερί για να αποτριχώνουν τα πόδια τους και τα χέρια τους κι οι άνδρες χρησιμοποιούσαν ξυράφια, ελαφρόπετρες, νήματα κι αλοιφές. Η αγάπη τους αυτή για την αποτρίχωση εκτός από καλλωπιστικούς λόγους ήταν και θέμα υγιεινής διότι το ζεστό κλίμα της χώρας ευνοούσε την ανάπτυξη μικροβίων κι εξάπλωση αρρώστιας και μολύνσεων, οπότε λειτουργούσε κι ως προληπτική μέθοδος.
Το ίδιο ισχύει και για τα κοσμήματα. Το μουσείο των Αβδήρων έχει να επιδείξει μια εξαιρετική επιλογή κοσμημάτων, τόσο γυναικείων όσο και ανδρικών. Ορισμένα δαχτυλίδια που εκτίθενται χρησιμοποιούνταν και ως κλειδιά. Από τους προϊστορικούς χρόνους, ο άνθρωπος συγκινήθηκε από τα αγαθά της φύσης που τον περιέβαλε και διάλεξε μερικά από αυτά για να τα κάνει στολίδια του. Τέτοια στολίδια ήταν τα περιδέραια και τα δαχτυλίδια από κοχύλια, όμορφες θαλασσινές πέτρες, κόκαλα κ.ά. Υπήρχε η εντύπωση σε αυτά τα πρώτα χρόνια ότι τα στολίδια είναι μέσο δύναμης, επιβολής, δημιουργίας, εκτίμησης από τους άλλους. Συχνά οι άνδρες στολίζονταν με σκοπό να προσελκύσουν τις γυναίκες. Φυσικά, συνέβαινε και το αντίστροφο.
Είναι πολύ ενδιαφέρον, λοιπόν, να πραγματεύεται κανείς ένα θέμα λαμβάνοντας υπόψιν την ιστορικότητα και την αρχαιότητα της πρακτικής του. Ασφαλώς, οι αρχαίοι χρόνοι είναι σημεία αναφοράς για τις έννοιες της αυθεντικότητας και των φυσικών κλίσεων του ανθρώπου. Θα ήταν πολύ ωφέλιμο να γνωρίζουμε, ειδικά οι γυναίκες, τον τρόπο περιποίησης στην αρχαιότητα και με τον τρόπο αυτό να συνειδητοποιήσουμε ότι ακόμα και μέσα από καθημερινές πράξεις είμαστε συνεχιστές της ιστορίας.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:
Τίτλος Πηγής: 20 χρόνια λειτουργίας γιορτάζει το αρχαιολογικό μουσείο Αβδήρων ανακτήθηκε από https://www.xronos.gr/politismos/20-hronia-leitoyrgias-giortazei-arhaiologiko-moyseio-avdiron
Τίτλος Πηγής: Αρχαιολογικό μουσείο Αβδήρων ανακτήθηκε από http://odysseus.culture.gr/index_gr.html
Blog: Blossoming Goddess
